BBC
Për 20 vjet, Ministria e Brendshme është përballur me dështime të rregullta dhe të dokumentuara mirë në menaxhimin e azilkërkuesve.
Plani masiv i Sekretares së Brendshme Shabana Mahmood është i pashembullt. Dhe strategjia ligjore dhe politike shënon një ndryshim të madh në të menduar.
Shkurt, qeveria dëshiron të kalojë nga të menduarit për “detyrat” që Ministria e Brendshme duhet të përmbushë, në të menduarit për “pushtetet” që ajo duhet të marrë dhe të përdorë vërtet për të kontrolluar situatën.
Duke qenë se ministrat duan ta bëjnë këtë pa shembur mbrojtjet kushtetuese, siç është Akti i të Drejtave të Njeriut, kjo është një situatë e vështirë.
Në zemër të këtij plani – i cili qëndron përkrah projektit “shkatërroni bandat” që po evoluon ngadalë – është një reformë masive e asaj që çon në statusin e refugjatit.
Për momentin, kushdo që pranohet për mbrojtje është praktikisht këtu për jetë, nëse dëshiron.
Aplikantët e ardhshëm do të hyjnë në një sistem të përkohshëm sigurie të quajtur “Mbrojtja Thelbësore”.
Një refugjat do të merrte të paktën 30 muaj leje për të jetuar në Mbretërinë e Bashkuar përpara se ajo të rishikohej. Duke lënë mënjanë çështjen logjistike se si Ministria e Brendshme do të gjejë burimet për të kontrolluar vazhdimisht njerëzit, qëllimi është të inkurajohen njerëzit të kthehen në shtëpi nëse kushtet përmirësohen. Se si funksionon kjo në praktikë, ndërsa njerëzit gjejnë punë dhe fëmijët e tyre rriten me Mbretërinë e Bashkuar si shtëpinë e tyre të vetme të sigurt, nuk është e qartë.
Por edhe nëse atdheu i tyre mbetet i paqëndrueshëm, një refugjat nuk do të lejohet të vendoset përgjithmonë për 20 vjet – përveç nëse “fitojnë” një rrugë të shkurtër përmes punës ose studimit.
Për më tepër, qeveria dëshiron të ulë mbështetjen financiare për azilkërkuesit (aktualisht 49 paund në javë) nëse ata plotësojnë kushtet për të punuar. Kjo është rreth 20,000 njerëz. Të tjerëve do t’u thuhet të shesin asetet për të paguar për mirëmbajtjen e tyre – megjithëse zyrtarët po përpiqen të shmangin aspektet e marrëdhënieve me publikun të politikës kontraverse daneze për heqjen e bizhuterive nga njerëzit.
Familjet që janë refuzuar për azil mund të humbasin në fund të fundit mbështetjen financiare që i inkurajon të largohen.
Por ligjet që zbatohen në të gjitha pjesët e Mbretërisë së Bashkuar janë absolutisht të qarta se një fëmijë nuk mund të lihet “në nevojë”. Është thjesht një zonë e ndaluar për qeverinë. Pra, mbetet për t’u parë se si heqja e mbështetjes nga një familje azilante përputhet me atë mbrojtje themelore.
Për momentin, në Mbretërinë e Bashkuar ndodhen rreth 700 familje shqiptare pa të drejtë të qëndrojnë këtu, por Ministria e Brendshme ka zgjedhur të mos i japë përparësi dërgimit të tyre në shtëpi. Planet e kaluara për të larguar familjet e azilantëve kanë qenë vërtet të ndërlikuara – dhe kjo ishte një pikë e madhe tensioni brenda koalicionit Konservator-Liberal Demokrat të 15 viteve më parë.
Faza tjetër e planit – dhe kjo nuk do të ndodhë brenda natës – është të ndryshojë mënyrën se si merren vendimet për azilin.
Zyrtarët që kanë studiuar sistemin danez thonë se po planifikojnë një sistem të ngjashëm të vetëm apelimi që mund ta përshpejtojë të gjithë procesin dhe të jetë më i drejtë.
Por përpjekjet e kaluara për vendimmarrje të “shpejtuara” për azil janë shkatërruar në gjykata sepse janë nxituar dhe janë gjetur të padrejta.
Nëse Ministria e Brendshme do ta bëjë siç duhet këtë herë, do të duhet një sasi e jashtëzakonshme përqendrimi që i ka shpëtuar më parë.
Plani për t’u imponuar gjykatave britanike një interpretim të ngushtë të së drejtës për jetë familjare, Neni 8 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, është një përbërës kyç i paketës. Qëllimi është të tregohet se Mbretëria e Bashkuar mund të ruajë mbrojtjet e të drejtave të njeriut që janë të përfshira në kushtetutën tonë të rrëmujshme, duke i dhënë fund edhe abuzimit me imigracionin.
Provat e abuzimit të ligjeve të të drejtave të njeriut në gjykata nuk janë menjëherë të dukshme. Ne ende presim që Ministria e Brendshme të dalë me disa statistika të hollësishme se si përdoren të drejta të tilla si jeta familjare në sfidat ligjore.
Por, megjithatë, Parlamentit do t’i kërkohet të miratojë formulimin se si gjyqtarët duhet të balancojnë të drejtën për një jetë private dhe familjare dhe interesin publik në largimin e dikujt nga Mbretëria e Bashkuar.
Çfarë e bën një familje? Epo, qeveria planifikon ta kufizojë ligjërisht përkufizimin në familjen “e menjëhershme”.
E gjithë kjo do të duhet të jetë e sigurt për të parandaluar një përplasje me Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut në Strasburg, ku mund të paraqiten ankesa se Mbretëria e Bashkuar ka shkuar shumë larg.
Një përplasje e tillë nuk është e garantuar. Gjykata duhet të marrë parasysh rrethanat lokale dhe Mbretëria e Bashkuar rrallë humbet në gjykatë, dhe pothuajse kurrë në çështje që lidhen me imigracionin.
E gjithë kjo do të duhet kohë që të bëhet e drejtë dhe historia na jep dy paralajmërime të mëdha nëse ministrat gabojnë.
I pari është skandali Windrush. Deri më tani, Ministria e Brendshme ka dhënë më shumë se 116 milionë paund kompensim për njerëzit, jeta e të cilëve u përmbys duke u etiketuar gabimisht si emigrantë të paligjshëm sipas politikave të “mjedisit armiqësor” të qeverisë së mëparshme.
Paralajmërimi i dytë? Ka pasur raste në historinë evropiane kur publiku ka humbur besimin në mënyrën se si funksionon shoqëria – dhe është drejtuar drejt burrave të fortë me përgjigje të lehta dhe të zemëruara.
Rreziku sot, besojnë ministrat, është se problemi i imigracionit të paligjshëm është menaxhuar aq keq, për kaq kohë, saqë traditat dhe vlerat britanike të ofrimit të mbrojtjes për ata që janë vërtet të prekshëm janë në rrezik.
Një burim i brendshëm i qeverisë tha se kjo mund të jetë shansi i fundit për politikanët e zakonshëm për ta kapur këtë problem dhe për ta zgjidhur atë.
