Kultivimi i opiumit në Afganistan ka rënë ndjeshëm pas një ndalimi të vendosur nga qeveria talebane në vitin 2022, thanë Kombet e Bashkuara.
Sipërfaqja totale e tokës për kultivimin e lulekuqes është tkurrur me 20% që nga viti i kaluar, ndërsa sasia e opiumit ka rënë me 32% gjatë së njëjtës periudhë, tha Zyra e OKB-së për Drogën dhe Krimin në një studim.
Afganistani prodhonte më shumë se 80% të opiumit në botë, me heroinën e bërë nga opiumi afgan që përbënte 95% të tregut në Evropë.
Por, pasi morën përsëri pushtetin, talebanët e ndaluan këtë praktikë në prill të vitit 2022, duke thënë se opiumi ishte i dëmshëm dhe shkonte kundër besimeve të tyre fetare. OKB-ja tha se shumica e fermerëve vazhduan ta zbatonin ndalimin pavarësisht “sfidave të rënda ekonomike”.
Shumë fermerë afganë po korrin drithëra, por lulëkuqja – nga e cila mund të nxirret opiumi, përbërësi kryesor për drogën heroinë – vazhdon të jetë “shumë më fitimprurëse” sesa kulturat legjitime, vuri në dukje UNODC.
Mbi 40% e tokës bujqësore në dispozicion ka mbetur e papunuar për shkak të mungesës së alternativave fitimprurëse, prodhimit të kufizuar bujqësor dhe, për më tepër, kushteve të pafavorshme klimatike.
Sipërfaqja totale nën kultivimin e lulekuqes këtë vit u vlerësua në 10,200 hektarë, kryesisht në verilindje të vendit, me provincën Badakhshan që përbën pjesën më të madhe. Përpara ndalimit të vitit 2022, më shumë se 200,000 hektarë ishin nën kultivimin e lulekuqes në Afganistan.
Katër provinca me kultivim të lulekuqes në vitin 2024 (Balkh, Farah, Laghman, Uruzgan) u shpallën të lira nga lulëkuqja në vitin 2025.
“Eliminimi pothuajse i kultivimit nga fortesat tradicionale ilustron shkallën dhe qëndrueshmërinë e ndalimit të kultivimit të lulekuqes së opiumit”, tha anketa.
Përpjekjet e talebanëve për të shkatërruar fushat e opiumit herë pas here shkaktuan rezistencë të dhunshme nga fermerët, veçanërisht në verilindje, tha UNODC, duke vënë në dukje se u raportuan viktima gjatë përleshjeve në disa rrethe të Badakhshan.
Por shumica dërrmuese e fermerëve afganë i përmbahen ndalimit të lëshuar nga udhëheqësi suprem i talebanëve.
Megjithatë, fermerët thonë se u mungon mbështetja për të kultivuar kultura alternative – si rezultat, ata duhet të zgjedhin midis varfërisë ose ndëshkimit.
“Nëse e shkelim ndalimin, përballemi me burg. Nëse i bindemi, përballemi me varfëri”, tha për BBC Pashto këtë verë një fermer i paidentifikuar në provincën Helmand.
“Nëse nuk ka para, atëherë do të kultivoj përsëri lulëkuqe.”
Fushat me lulëkuqe nuk janë më të dukshme në Helmand, por ato ende ekzistojnë.
Një fermer tjetër i tregoi BBC Pashto fushën e tij të vogël të rrethuar me mure me lulekuqe përpara shtëpisë së tij në një fshat të largët. Ai rrezikon burgun, por tha se nuk kishte zgjidhje tjetër.
“Çfarë duhet të bëj? Jam i detyruar ta bëj këtë – nuk kam asgjë tjetër. Nuk mund të siguroj as ushqim për familjen time.”
Ndërsa opiumi është në rënie, trafikimi i drogave sintetike si metamfetamina është rritur që nga ndalimi, tha UNODC.
Sekuestrimi i drogave të tilla në Afganistan dhe përreth tij ishte 50% më i lartë në fund të vitit 2024 krahasuar me vitin e kaluar.
Grupet e krimit të organizuar favorizojnë drogat sintetike të cilat janë më të lehta për t’u prodhuar dhe më pak të ndjeshme ndaj goditjeve klimatike, tha UNODC.
