Suvatimi i një nga godinave të burgut famëkeq të Spaçit, që dikur ishte dhoma e vizitave të të burgosurve, ka ngjallur reagime të ashpra nga aktorët e ruajtjes së kujtesës në vend.
“Ferri nuk zbukurohet, burgu s’është agroturizëm” – këto janë disa nga reagimet që kanë bërë aktivistë dhe organizata të mbrojtjes së kulturës.
Në një letër të hapur drejtuar institucioneve shtetërore, ato kërkojnë menjëherë ndalimin e punimeve.
Ato thonë se burgu, që ka lënë plagë të thella në shoqërinë shqiptare, po humbet gjurmët origjinale, ndërsa u bëjnë thirrje institucioneve përkatëse që të ndalojnë ndërhyrjet e pakontrolluara që dëmtojnë autenticitetin e Burgut të Spaçit.
“Aktualisht, ndërtimi i mureve të reja dhe mbulimi i fasadave me suva moderne dëmton seriozisht integritetin historik dhe përvojën e kujtesës, duke rrezikuar shndërrimin e Spaçit nga një vend dëshmie të vuajtjeve, në një skenografi artificiale. Për këtë arsye, kërkojmë ndërprerjen e menjëhershme të punimeve në objektin në fjalë, derisa të zhvillohet një verifikim profesional dhe transparent. Burgu i Spaçit në Mirditë, simbol i qëndresës, dhimbjes e sakrificës si dhe dëshmi e faturës së paguar nga shqiptarët në emër të lirisë, po restaurohet si të ishte agroturizëm dhe jo si një godinë që do duhej të dëshmonte një prej faqeve më të trishta të historisë shqiptare”, thuhet në reagimet e organizatave dhe aktivistëve.
Një reagim ka ardhur edhe nga shkrimtari Visar Zhiti, pas pretendimeve se ndërhyrjet në burgun e Spaçit po bëhen me qëllim të realizimit të një filmi.
“Ferri nuk zbukurohet! Askush nuk ka të drejtë ta bëjë këtë për ata që ishin në ferr… Po duan ta bëjnë muze, shumë mirë, por jo ta tjetërsojnë, nëse po ndodh, jo ta zbukurojnë siç nuk ka qenë, të lihet ashtu siç e bënë etërit…
Skenarin e filmit ‘Kryengritje në ferr’ e kam shkruar unë, ish i burgosur i Spaçit, si rrëfim i vuajtjes, i qëndresës dhe kryengritjes tonë, për një Shqipëri të lirë”, thotë Visar Zhiti.
Ndërsa Jonila Godole shprehet se prej vitesh ka ngritur zërin për rëndësinë e ruajtjes së vendeve të kujtesës, por thirrjet e saj kanë rënë në vesh të shurdhër.
“Prej vitesh kam ngritur zërin për rëndësinë e ruajtjes së vendeve të kujtesës dhe respektimit të historisë sonë kolektive. Por Spaçi nuk është i vetmi rast ku institucionet bëjnë veshin e shurdhër. Kur kam folur kundër mbjelljes së pemëve në kampin e Tepelenës që dëmtonin autenticitetin historik, askush nuk reagoi. Kur kërkova që Piramida në Tiranë të shndërrohej në një muze të mirëfilltë për diktaturën, përsëri heshtje. Edhe kur propozova që vila 31 e diktatorit Hoxha të kthehej në ‘Shtëpinë e përgjegjësisë’, asnjë përgjigje”, thotë Jonila Godole, Drejtuese e Institutit për Demokraci, Media e Kulturë.
Sipas tyre, Spaçi nuk është thjesht një monument. Është vend i dhimbjes, i kujtesës, i rezistencës, dhe mbulimi i fasadave me suva moderne dëmton seriozisht integritetin historik dhe përvojën e kujtesës, duke rrezikuar shndërrimin e Spaçit nga një vend dëshmie të vuajtjeve, në një skenografi artificiale.
Deri më tani nuk ka pasur asnjë reagim nga institucionet shtetërore për ndërhyrjet që po bëhen në burgun famëkeq.
/EURONEWS/
