Media franceze “AFP” i ka kushtuar një artikull largimit të mjekëve të rinj nga Shqipëria dhe protestës së këtyre të fundit e cila zgjati me javë deri sa ata pranuan të rikthehen në auditorët, të cilët ishin braktisur prej nisjes së vitit të ri akademik.
AFP shkruan se Shqipëria dëshiron të frenojë arratisjen e mjekëve të saj të rinj duke miratuar një ligj që u kërkon atyre të punojnë në vendin e tyre dy deri në pesë vjet pas diplomimit, ose në këmbim të paguajnë tarifat e shkollimit.
Por çfarë mund të bëjë Tirana në krahasim me pagat dhe kushtet e punës gjetkë? Prej javësh studentët kërkojnë shfuqizimin e ligjit. Për ta, ky vendim është “jokushtetues”, dhe “shkel parimet themelore të të drejtave të njeriut për lirinë e lëvizjes”.
Mbi të gjitha, disa prej tyre kanë shpegjuar për AFP, se kjo i privon ata për të “zhvilluar trajnimin e tyre” në Gjermani ose Itali, dy vendet e tyre të preferuara. Me shpresën për të fituar çështjen e tyre, ata apeluan vendimin në Gjykatën Kushtetuese, e cila duhet të vendosë në javët në vijim.
“Lajmet shkelin të drejtën e studentëve për të zgjedhur lirisht se ku duan të punojnë”, tha për AFP një student i vitit të 5-të të mjekësisë së përgjithshme. “Ne i motivojmë studentët të qëndrojnë, por nuk mund t’i detyrojmë”, tha ai, i mbështetur nga kolegët e tij të mbledhur si çdo mëngjes, para Fakultetit të Mjekësisë.
Shqipëria ka 1.9 mjekë për 1000 banorë, një nga vendet më pak të siguruara në Evropë në raport me popullsinë. Nga ana tjetër Franca ka 3.18 mjekë për 1000 banorë dhe Gjermania 4.5.
Fatmir Brahimaj, presidenti i Urdhrit të Mjekëve, i tha AFP se të paktën 1000 mjekë shqiptarë punojnë tashmë në Gjermani. Sipas Shoqatës së Mjekëve Shqiptarë në Evropë, më shumë se 3000 mjekë janë larguar nga vendi gjatë dekadës së fundit.
Duhet të ngadalësojmë largimin e mjekëve nga Shqipëria, sidomos të të rinjve që pas diplomimit largohen nga vendi. Është një problem i madh”, paralajmëroi Pajtim Lutaj, okulist që u kthye në Shqipëri pas një kursi specializimi në Paris.
Situata nuk është më e mirë për profesionet e tjera mjekësore. Sipas Elson Jaçajt, kreu i Shoqatës së Infermierëve, të paktën 16 mijë infermierë dhe kujdestarë janë larguar nga vendi gjatë katër viteve të fundit.
Edhe këtë vit, numri i të rinjve të regjistruar për të studiuar infermierinë është rritur, thotë Gevio Tabaku, i cili drejton faqen e të dhënave të regjistrimit në universitet UAlbania. Dëshmi, sipas tij, se këta studentë duan ta përdorin këtë diplomë si pasaportë.
“Mundësi karriere”
“Ligji që synon të ngadalësojë largimin e mjekëve të rinj nuk është kufizues. Të punosh për disa vite në një qytet, në një fshat, për t’i shërbyer vendit, qytetarëve, është gjëja më e madhe për një mjek,” tha Najada Çomo, profesore në Fakultetin e Mjekësisë në Tiranë.
“Ne nuk mund të furnizojmë mjekë në Gjermani”, tha kryeministri Edi Rama në shtator. “Ne paguajmë, ne i përgatisim ata dhe është Gjermania ajo që i merr”, theksoi ai.
Kristi Tata, student i vitit të 6-të të mjekësisë së përgjithshme, “është i ndarë mes dy zgjedhjeve të vështira, ndjekja e një specializimi jashtë vendit dhe më pas kthimi në Shqipëri, apo puna në vend sapo përfundon studimet”.
Ai e do punën e tij, por si të gjithë studentët e tjerë, pret me padurim fjalën e fundit nga Gjykata Kushtetuese përpara se të bëjë zgjedhjen e tij. Dilemave personale i shtohet edhe publiciteti i agjencive të angazhuara për të ofruar një të ardhme më të mirë për mjekët e rinj shqiptarë.
“Punë dhe kontratë e garantuar në spitalet më të mëdha gjermane, mundësi për të zgjedhur vetë qytetin dhe vendin e punës në 2000 qyteza në të gjithë Gjermaninë. Paga nga 2800 deri në 3900 euro në muaj.” “Mundësia e një karriere, sipas të gjitha standardeve europiane”, etj.
“Oferta të cilat nuk të lënë indiferent në një vend ku paga mesatare e një të riu të diplomuar që punon në sektorin publik është 1000 euro, shkruan media franceze.
Për të praktikuar profesionin në Gjermani, mjekët e rinj duhet të ofrojnë përmbajtje të detajuar të kurseve të ndjekura dhe diplomat e tyre të përkthyera në gjermanisht. Pas studimit të dosjes, ekuivalenca ose jepet ose refuzohet. Do t’ju duhet gjithashtu të provojnë një nivel të mjaftueshëm të gjuhës gjermane (niveli C1), një precedentë të pastër penal dhe mungesë të problemeve kronike shëndetësore.
Nga 1 nëntori, formalitetet do të jenë edhe më të thjeshta: Gjermania prezanton një sistem të ri emigracioni, “Chancenkarte” për punëtorët jashtë BE-së. Kjo kartë u drejtohet personave pa kontratë pune në dorë, por me potencial: diplomë universitare ose përvojë personale të paktën dy vjet jashtë vendit.
Më pas ata do të kenë të drejtë të vijnë në Gjermani dhe 12 muaj për të gjetur një punë. Sipas një studimi nga PWC në qershor 2022, mund të ketë deri në 1.8 milionë vende të lira të kujdesit shëndetësor në Gjermani deri në vitin 2035.
