Albania
Reportazhi i “New York Times”: Turizmi luksoz në Lagunën e Nartës, kosto ekologjike dhe korrupsion qeveritar
“The New York Times” i ka dedikuar një reportazh Shqipërisë, e konkretisht, Lagunës së Nartës, e cila është vënë në qendër të projekteve nga qeveria dhe të huajt.
Bëhet fjalë për ndërtimin e Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës brenda Zonës së Mbrojtur Vjosë-Nartë, pasi ky ndërtim shkel marrëveshjet ndërkombëtare.
Artikulli e përshkruan Lagunën e Nartës si një vend të çmuar nga shpendët për shumëllojshmërinë e tij të pasur të faunës.
“Destinacioni ynë ishte një kodër që do të na ofronte një pamje të deltës së lumit Vjosa prej 59,000 hektarësh, e cila përfshin lagunën si dhe dunat e rërës, pyjet, kripërat dhe fshatrat e peshkimit. Delta është shtëpia e një morie speciesh bimore dhe shtazore, disa nga popullatat e të cilave po pakësohen, si pelikani dalmat. Kur Lear bëri pikturën e tij të zogut, specia tashmë ishte në rënie për shkak të gjuetisë dhe humbjes së habitatit. Sot është renditur si “gati e kërcënuar” nga Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës dhe në Shqipëri veçanërisht si “i rrezikuar në mënyrë kritike” nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit – kjo është arsyeja pse vende si kjo deltë janë të domosdoshme për mbijetesën e saj”, thuhet në artikull.
Në dhjetor të vitit që lamë pas, Komiteti i Përhershëm i Konventës së Bernës i bëri thirrje qeverisë shqiptare që të ndalojë ndërtimin e Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës brenda Zonës së Mbrojtur Vjosë-Nartë. Gjatë mbledhjes vjetore në Strasburg, Komiteti shprehu shqetësimin e tij të thellë për vazhdimin e punimeve dhe u bëri thirrje autoriteteve shqiptare që të bashkëpunojnë me shoqërinë civile dhe palët e tjera të interesuara.
“Shpreh keqardhjen e madhe që ndërtimi i aeroportit vazhdoi pavarësisht thirrjeve të përsëritura nga Byroja për të pezulluar ndërtimin deri sa të kryhet një Procedurë e re dhe e mjaftueshme e Vlerësimit të Ndikimit Mjedisor (VNM) dhe një vlerësim i duhur i ndikimeve mjedisore”, deklaroi asokohe Komiteti.
“The New York Times” i referohet edhe projektit të Jared Kushner, dhëndrit të presidentit amerikane, Donald Trump. Në janar të këtij viti, Komiteti i Investimeve Strategjike i dha statusin investitor strategjik kompanisë së lidhur me Kushner për ndërtimin e një resorti turistik në ishullin e Sazanit.
Sipas vendimit, në ishull parashikohet një investim prej 1.4 miliardë eurosh dhe ndërtimi parashikohet të shtrihet në 8 për qind të ishullit ose 45 hektarë.
Kur lumi Vjosa u shpall park kombëtar në mars 2023, delta e tij u përjashtua nga kufijtë e parkut. Delta dhe laguna e saj ishin tashmë të mbrojtura nga zhvillimet e mëdha atëherë, nga ligjet kombëtare dhe konventat ndërkombëtare të shkruara për të mbrojtur zona jashtëzakonisht të larmishme biologjike.
Por në shkurt 2024, parlamenti i Shqipërisë i dha një komisioni të drejtuar nga Rama autoritetin për të miratuar projektet e mëdha të infrastrukturës turistike në zonat e mbrojtura. Ligji u miratua tre ditë pasi Kushner njoftoi planet e tij të zhvillimit. Zyrtarë nga Kryeministria dhe Ministria e Turizmit dhe Mjedisit nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Duke e cilësuar si ‘turizëm luksoz’, NYT shkruan se zhvillimi i këtyre projekteve në Lagunën e Nartës, mund të jetë një ndihmë ekonomike edhe për deltën e lumit Vjosa.
Por Joni Vorpsi, një ornitolog që punon për grupin joqeveritar Mbrojtja dhe Ruajtja e Mjedisit Natyror në Shqipëri, ka thënë për NYT se kostoja do të jetë e madhe, si në aspektin ekologjik ashtu edhe ekonomik. Puna e tij përfshin ruajtjen e pelikanit, rrugët e migrimit dhe kërkimin dhe nismat e ekoturizmit.
“Rama po sakrifikon thesaret që mund të krijojnë një ekonomi të qëndrueshme turistike këtu – një ekonomi që funksionon për të gjithë, jo vetëm për disa të zgjedhur”, tha ai.
Plus, tha ai, shumica e të ardhurave nga projektet ka të ngjarë të kthehen tek korporatat që i zotërojnë ato, jo tek njerëzit vendas. “Turizmi në pronësi lokale, me bazë në natyrë, jo vetëm që do të ndihmojë zogjtë, por do të gjenerojë të ardhura që mbeten këtu,” tha ai.
Por shumica e banorëve vendas – kamerierë, peshkatarë, tregtarë, një themelues i një kompanie turistike aventureske – i bënë jehonë pyetjes: Kush do të përfitojë nga zhvillimi i deltës?
Disa njerëz shprehën frikën e turizmit të jashtëzakonshëm dhe mungesës së ujit, ose se do të humbnin tokën ose aksesin në lagunë dhe plazhe.
Të tjerë thanë se më shumë infrastrukturë do të thoshte thjesht më shumë korrupsion qeveritar. Një grua e ulur jashtë një tregu në Nartë, e cila u identifikua vetëm si Dimitra, tregoi për mbesën e saj që drejton një kafene buzë rrugës pranë fshatit të saj në buzë të Parkut Kombëtar të Vjosës.
“Ajo nuk ka nevojë të humbasë kulturën e saj ose peizazhin e saj për të fituar nga vizitorët. Ne nuk jemi kundër turizmit këtu,” shtoi ajo. “Ne jemi kundër turizmit që do të shkatërrojë tokën dhe traditat tona.”
Albania
Vendimi i qeverisë, zbardhet skema e re e kompensimit, nga 600 deri në 1800 lekë shtesë në muaj, ja kush përfiton
Këshilli i Ministrave ka miratuar vendimin për kompensimin e të ardhurave mujore të pensionistëve, një masë që hyn në fuqi si pjesë e paketës së Buxhetit 2026.
Vendimi synon të mbështesë pensionistët me të ardhura të ulëta dhe të mesme, duke përcaktuar shuma konkrete shtesë që variojnë nga 600 deri në 1,800 lekë në muaj.
Sipas vendimit të propozuar nga Ministri i Ekonomisë dhe Inovacionit, fondi total për këtë skemë kap vlerën e 9.8 miliardë lekëve.
Si ndahen kategoritë dhe sa është shtesa?
Qeveria ka ndarë përfituesit në 5 kategori kryesore, bazuar në nivelin e të ardhurave mujore që ata kanë pasur deri në datën 31.12.2025:
Shtesën maksimale prej 1,800 lekë/muaj e përfitojnë të gjithë pensionistët që kanë të ardhura mujore deri në 40,000 lekë.
Këtu përfshihen pensionet e pleqërisë të plota (urbane), minatorët, punonjësit e naftës, gazit dhe metalurgjisë.
Shtesën prej 1,000 lekë/muaj e përfitojnë personat me të ardhura mujore deri në 18,000 lekë.
Këtu përfshihen pensionet e ish-kooperativave bujqësore dhe pensionet rurale (të fshatit).
Shtesën 800 lekë/muaj e përfitojnë personat me të ardhura mujore deri në 22,000 lekë.
Në këtë grup përfshihen pensionet e pjesshme (urbane), pensionet sociale dhe ata që nuk kanë plotësuar vitet e sigurimit.
Shtesën 700 lekë/muaj e përfitojnë personat me të ardhura mujore deri në 18,000 lekë, ku janë përfituesit e pensionit familjar, përfshirë familjet e pilotëve.
Ndërsa shtesën 600 lekë/muaj e përfitojnë personat me të ardhura mujore deri në 30,000 lekë.
Këtu përfshihen të gjitha kategoritë e pensioneve të invaliditetit.
Kush përfiton tjetër?
Një pikë e rëndësishme e vendimit është se ky kompensim nuk prek vetëm pensionistët aktualë. Përfitojnë edhe personat që do të dalin në pension gjatë vitit 2026, me kusht që të ardhurat e tyre të mos kalojnë tavanet e përcaktuara më sipër. Megjithatë, ata që fitojnë të drejtën e pensionit pas datës 1 janar 2027, nuk do të jenë subjekt i këtij vendimi.
Vendimi saktëson gjithashtu se këto kompensime nuk do të preken (nuk do të ulen apo ndryshojnë) në rastet kur qeveria miraton indeksime të tjera të pensioneve në të ardhmen.
Zbatimi i këtij vendimi do të kryhet nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore (ISSH) dhe pagesat do të shpërndahen përmes Postës Shqiptare dhe bankave të nivelit të dytë.
Albania
Qeveria nderon legjendat, 13 figura të shquara të artit dhe sportit përfitojnë pension të posaçëm
Këshilli i Ministrave ka marrë vendimin për të vlerësuar financiarisht dhe moralisht disa nga emrat më të spikatur të jetës publike në Shqipëri, të cilët kanë lënë gjurmë ndër vite në fushat e artit, kulturës dhe sportit.
Sipas vendimit të fundit të qeverisë, 13 personalitete do të përfitojnë “shtesë pensioni të posaçëm shtetëror”.
Masa e kësaj shtese është përcaktuar të jetë sa dhjetëfishi i pensionit social, një vlerësim maksimal që u bëhet këtyre figurave për kontributin e dhënë.
Në listën e miratuar spikasin emra të mëdhenj të humorit dhe teatrit si Agim Bajko dhe Aishe Stari, apo legjenda të futbollit shqiptar si Agustin Kola i Tiranës dhe Vasillaq Zëri i Flamurtarit.
Lista e plotë e përfituesve:
Agim Bajko – Aktor i njohur i humorit dhe satirës.
Agustin Kola – Ish-futbollist dhe trajner i shquar, ikonë e KF Tiranës.
Aishe Stari – Aktore e njohur, veçanërisht për kontributin në estradën e Durrësit.
Vasillaq Ruci – Legjenda e futbollit vlonjat dhe atij kombëtar.
Nikolin Gurakuqi – Regjisor i njohur operistik.
Shegushe Bebeti – Regjisore dhe figurë e rëndësishme e teatrit të kukullave.
Edera Alibegaj – Ish-basketbolliste e shquar.
Virxhil Karaja – Figurë e njohur e sportit.
Kujtim Vorpsi – Mjeshtër i imazhit/kinematografisë.
Kostandin Shkurti
Kostandin Kamberi- Aktor i njohur i humorit në estradën e Tiranës
Leonard Toska- Peshëngritës
Rapo Tao- Figurë legjendare e futbollit vlonjat
Ky vendim hyn në fuqi menjëherë dhe është pjesë e përpjekjeve shtetërore për të garantuar një trajtim dinjitoz për ata që kanë ngritur lart emrin e Shqipërisë në skena dhe stadiume.
Albania
Adriatik Lapaj: Vitin e Ri do e hamë në shesh te Kryeministria
Kryetari i Lëvizjes Shqipëria Bëhet, Adriatik Lapaj, thotë se protesta e tij dhe mbështetësve të tij te Kryeministria, do të vazhdojë edhe në natën e ndërrimit të viteve.
“Krishtlindjet i hëngrëm këtu. Nesër Vitin e Ri, besoj, të jemi mirë me shëndet, do ta konsumojmë këtu dhe unë them që do jemi këtu gjatë dhe do rezistojmë për të dhënë një model proteste qëndrese”, tha Lapaj për A2 CNN.
Sipas tij, ky model do të bindë njerëzit të shtohen edhe më shumë në shesh, pas Vitit të Ri.
“Ata që thoshin “Ku janë numrat?”, ditën e shtunë besoj e morë një mesazh të qartë. Nuk ishin jashtëzakonisht shumë, po ishin shumë në raport me atë që nisi. Të mbledhësh sot 2000 qytetarë të lirë pa i detyruar, pa i marrë me kërcënim, pa i marrë me para, pa u ofruar vende pune dhe t’u ngjallësh shpresën, është një fillim i mirë dhe unë mendoj që ditën e diel do jemi shumë dhe mendoj që kjo që ka nisur do të përkthehet në një reagim të madh popullor në vazhdim përballë këtij regjimi hajdutësh me në krye Edi Ramën”,- është shprehur Lapaj.
-
UK2 days agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania4 days agoShqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports2 days agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK4 days agoRrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania2 days agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania10 hours agoIronia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
-
Kosova1 day agoKëta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
