Ish-sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, e ka quajtur “moment jashtëzakonisht të dhimbshëm” telefonatën e shkurtit 2022 kur presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky i kërkoi me ngulm vendosjen e një zone ndalim-fluturimi mbi Ukrainën – kërkesë që ai e refuzoi.
Sipas kujtimeve të tij të publikuara sot nga “The Times”, Zelensky e telefonoi nga një bunker në Kiev, ndërsa kolonat ruse po i afroheshin kryeqytetit.
“Jam i vetëdijshëm që trupat tokësore të NATO-s nuk do të vijnë, e pranoj këtë vendim edhe pse nuk pajtohem”, i tha Zelensky, ndërsa shtoi “kemi nevojë për mbrojtje ajrore. Ju e bëtë një zonë ndalim-fluturimi në Bosnje në vitet ’90 kundër serbëve – pse nuk e bëni të njëjtën për ne tani?”
Nga ana tjetër e telefonit Stoltenberg iu përgjigj: “Për të mbyllur qiellin ukrainas, do të duhej të shkatërronim sistemet kundërajrore ruse dhe bjelloruse, madje edhe brenda territorit rus. Çdo përplasje me avionët rusë do të shkaktonte luftë të plotë NATO-Rusi. Këtë nuk mund ta rrezikonim.”
Ish-shefi i NATO-s pranoi se frikësohej se ajo mund të kishte qenë biseda e fundit me Zelenskyn.
“Ishte një çast që ma shtrëngoi zemrën”, shkruan ai.
Megjithatë, Stoltenberg e mbron vendimin e tij: Refuzimi i trupave tokësore dhe i zonës ndalim-fluturimi ishte i drejtë. Po të kishim hyrë direkt, sot mund të kishim luftë botërore bërthamore.”
Ai kritikon ashpër Perëndimin për ndihmën “shumë të vogël dhe shumë të vonuar.
“Po t’i kishim dhënë Ukrainës armët e rënda që i ka sot qysh në vitin 2021, Putini ndoshta do ta kishte konsideruar pushtimin si tepër të rrezikshëm dhe do të kishte hequr dorë”, tha Stoltenberg. Libri i Stoltenberg del në shitje javën e ardhshme.