Fitoret e fundit elektorale të Javier Milei dhe Geert Wilders kanë përqendruar vëmendjen te populistët me prirje të djathtë. Por populistët me prirje të majtë po fitojnë gjithashtu forcë politike në shumë vende. Dhe kërcënimi serioz që ata paraqesin për konsensusin e elitës perëndimore është edhe më i rrezikshëm, shkruan në një nga analizat e saj e përditshmja britanike ‘The Telegraph’.
Populizmi nuk është ideologji. Është më tepër një qasje ndaj politikës që mund të përdoret nga të gjitha llojet e ideologjive. Populistët e majtë, të djathtë dhe të qendrës priren të fajësojnë për sëmundjet e shoqërive një grup institucionesh të korruptuara, të udhëhequra nga elita të paprekshme. Ata gjithashtu priren të argumentojnë se përfaqësojnë “njerëzit e vërtetë” ose “kombin”. Në këtë kuptim, “Amerika e para” dhe Partia Nacionaliste Skoceze janë të dyja populiste, pavarësisht nga filozofitë e tyre jashtëzakonisht të ndryshme.
Esktremi i djathtë ka tërhequr shumë vëmendje vitet e fundit. Kjo është pjesërisht e kuptueshme për shkak të Brexit dhe Donald Trump. Megjithatë, fitoret e zgjedhjeve nga Viktor Orban në Hungari, Gjeorgia Meloni në Itali dhe të tjerë kanë marrë një vëmendje të madhe teksa personat e brendshëm shqetësohen për kërcënimet e tyre të supozuara ndaj demokracisë liberale. Populistët me prirje të majtë, megjithatë, janë anashkaluar edhe pse ata përkrahin pikëpamje si apo edhe më radikale sesa të djathtët.
Sinn Fein i Irlandës është një rast i tillë. Kjo parti nacionaliste e majtë përfundoi çuditërisht e para në zgjedhjet e vitit 2020 dhe ka kryesuar në mesataret e sondazheve irlandeze që nga fundi i atij viti. Ajo u perceptua si krahu politik i Ushtrisë Republikane Irlandeze terroriste për dekada dhe nuk e ka hequr kurrë këtë lidhje. Megjithatë nuk dëgjohet pothuajse asgjë për gjasat në rritje që ajo do të udhëheqë qeverinë e ardhshme irlandeze.
Fitorja e Sinn Fein do ta vendoste Irlandën shumë jashtë çdo konsensusi të zakonshëm mbi politikën e jashtme dhe ekonomike. Ajo ende agjiton për bashkimin e Irlandës, gjë që e vendos atë në konflikt të drejtpërdrejtë me sundimtarin e Irlandës së Veriut, Britaninë e Madhe. Politika e saj ekonomike demokratike socialiste parashikon rritje të menjëhershme dhe të konsiderueshme të shpenzimeve qeveritare, të financuara nga rritje të mëdha taksash për individët që fitojnë më shumë se 100,000 euro në vit. Ai u anua drejt qetësimit të ambicieve të Rusisë në lidhje me Ukrainën përpara pushtimit të vitit 2022. Dhe ajo është aq mbështetëse e të ashtuquajturave lëvizje çlirimtare në mbarë botën, saqë mbështet pa turp Hamasin në luftën e tij me Izraelin dhe ka bërë thirrje për dëbimin e ambasadorit izraelit.
Partia e majtë kombëtare e Francës, La France Insoumise, ka pikëpamje të ngjashme të rrezikshme. Ajo gjithashtu ka mbajtur anën e Hamasit, duke refuzuar të etiketojë sulmin e 7 tetorit si “terrorizëm” dhe e ka parë prej kohësh Vladimir Putinin e Rusisë si dikë me të cilin duhet të bashkëpunojë në vend që ta kundërshtojë. Ajo gjithashtu do të kërkojë të tërheqë Francën nga NATO dhe të refuzojë zbatimin e rregullave të Bashkimit Evropian që bien ndesh me axhendën e saj.
Populistja me prirje të djathtë, Marine LePen, kritikohet rregullisht se ka shprehur pikëpamje të ngjashme në të kaluarën.
Populizmi i majtë madje po merr vrull në vendin më të fuqishëm të Evropës, Gjermaninë. Një ish-udhëheqës i Die Linke, një parti që doli nga Partia e Unitetit Socialist në pushtet në Gjermaninë Lindore, Sahra Wagenknecht, ka formuar së fundmi një parti të re politike. Ky ent i ri kombinon ekonominë e ekstremit të majtë me politikat anti-imigruese të Alternativës së djathtë populiste për Gjermaninë (AfD në gjermanisht). Ashtu si AfD, partia e re e Wagenknecht gjithashtu kundërshton mbështetjen gjermane për Ukrainën dhe dëshiron një afrim me Rusinë. Sondazhet tregojnë se ajo do të fitonte 14 për qind në zgjedhjet e ardhshme, duke tejkaluar të Gjelbërit dhe në fund të socialdemokratëve për t’u bërë partia më e madhe e Gjermanisë në të majtë.
Shfaqja e Wagenknecht demonstron standardin e qartë të dyfishtë që shpesh zbatohet për mbulimin e liderëve dhe partive populiste të majtë. Partia e saj e vjetër u formua nga ish-komunistë të Gjermanisë Lindore dhe ajo vetë ishte anëtare e asaj partie para rënies së Murit të Berlinit. Anëtarësimi i kryeministres italiane Georgia Meloni në një parti që e ka prejardhjen e saj në partitë postfashiste është ende e shënuar në mbulimin mediatik.
Kjo pabarazi është edhe më problematike duke pasur parasysh se si populistët me prirje të djathtë janë sjellë në fakt në pushtet. Meloni është një mbështetëse e fortë e Ukrainës dhe është në marrëdhënie të mira me aleatët evropianë. Partia populiste e Polonisë, Partia Ligji dhe Drejtësia, kanë qenë liderë në mbështetjen e Ukrainës dhe kanë kryesuar ekonominë me rritjen më të shpejtë në BE. Frika e madhe ndaj një grupi populizmi ndërsa neglizhon pikëpamjet e një tjetri është thellësisht problematike.
Ata që i duan vlerat perëndimore duhet të mbështesin ata që i mbështesin po njëlloj ato dhe të dënojnë ata që i kundërshtojnë ato, pavarësisht nga prejardhja e tyre ideologjike. Rreziku që paraqet populizmi majtist po bëhet gjithnjë e më i fortë dhe meriton vëmendje shumë më të madhe nga sa është ofruar deri tani.
