Javën e kaluar, pasi një migrant që kryente vepra penale seksuale u lirua gabimisht nga burgu, Sekretari i Drejtësisë David Lammy tha se po zbatonte “kontrollet më të forta të lirimit që kanë qenë ndonjëherë në fuqi”.
Megjithatë, që atëherë, kanë dalë në dritë detaje për dy të burgosur të tjerë që janë liruar gabimisht.
Është gjithmonë e rrezikshme për një qeveri kur asaj i mungon qartësisht kontrolli mbi një çështje që votuesit do të prisnin në mënyrë të arsyeshme që ajo ta ketë nën kontroll.
Shembulli më i spikatur i kësaj në vitet e fundit ka qenë mbërritja e migrantëve me anije të vogla.
Që nga premtimi i Rishi Sunak për të “ndaluar anijet” e deri te premtimi i Sir Keir Starmer për të “shkatërruar bandat”, të dyja kanë qenë të mangëta dhe problemi mbetet i madh.
Tani qeveria përballet me një shembull tjetër: një sistem drejtësie që po dështon në mënyrë të dukshme, transparente dhe të përsëritur – dhe ku masat e hartuara për të adresuar çështjen e lirimit të të burgosurve aksidentalisht nuk po funksionojnë.
Sipas shifrave qeveritare të publikuara në korrik, 262 të burgosur u liruan gabimisht gjatë vitit deri në mars të këtij viti – një rritje prej 128% krahasuar me 115 në 12 muajt e mëparshëm.
Me fjalë të tjera, ka qenë një problem për njëfarë kohe dhe po përkeqësohet.
Dhe, konteksti është gjithçka në politikë: kjo debat tani vjen pas lirimit të gabuar të ndoshta të burgosurit më të profilit të lartë të burgosur këtë vit.
Hadush Kebatu, i cili mbërriti në Mbretërinë e Bashkuar me një varkë të vogël, u burgos pasi sulmoi seksualisht një vajzë 14-vjeçare dhe një grua, ndërsa jetonin në një hotel azili në Epping në Essex, vetëm për t’u liruar aksidentalisht. Që atëherë ai është deportuar.
Kjo i dha çështjes së lirimeve aksidentale nga burgu një rëndësi dhe rëndësi që nuk e kishte pasur deri atëherë.
Edhe një herë, po shohim ministrat të përdorin gjuhën që zakonisht shohim nga politikanët e opozitës.
Sekretarja e Brendshme Shabana Mahmood e ka përshkruar numrin e njerëzve që mbërrijnë me anije të vogla si “të turpshëm”.
Tani, Zëvendëskryeministri dhe Sekretari i Drejtësisë David Lammy po thotë se është “absolutisht i indinjuar” për lirimin e gabuar një javë më parë të Brahim Kaddour-Cherif, një abuzues seksual 24-vjeçar algjerian.
Lammy shtoi se zyrtarët e tij kanë “punuar gjatë gjithë natës për ta rikthyer atë në burg”.
Gjë që na çon te gjeneza e rrëmujshme e kësaj sage, në Orën e Pyetjeve për Kryeministrin e Ekipit B, të mërkurën në orën e drekës.
Me kryeministrin në samitin e klimës COP në Brazil, ishte zëvendësi i tij ai që po u përgjigjej pyetjeve.
Konservatorët nxorën në pah sekretarin në hije të mbrojtjes, James Cartlidge, i cili përsëriti një pyetje, duke përdorur një formë shumë të veçantë fjalësh, vazhdimisht.
Ai donte të dinte nëse një “shkelës që kërkonte azil ishte liruar aksidentalisht nga burgu”.
Nga Galeria e Shtypit ishte e qartë se Cartlidge kishte të drejtë – për shkak të saktësisë së dukshme të gjuhës së tij dhe përsëritjes së vazhdueshme të pyetjes.
Por Lammy zgjodhi ta shmangte vazhdimisht pyetjen, pavarësisht se, siç mësuam më vonë, e dinte rastin për të cilin po fliste Cartlidge.
Pse pra nuk e trajtoi?
Doli që Cartlidge i kishte gabuar faktet – Kaddour-Cherif nuk është azilkërkues. Ai mbërriti këtu ligjërisht, por qëndroi pasi i skadoi viza.
Lammy nuk ishte i sigurt kur hyri në dhomë nëse ishte azilkërkues apo jo.
Pra, paraqitja e asaj që ai dinte mund të kishte zbuluar edhe atë që ai nuk e dinte.
Ekipi i tij këmbëngul se “është jashtëzakonisht e rëndësishme të dihen faktet” dhe ata argumentojnë se në radhë të parë i takonte policisë ta bënte këtë publikisht.
Vërtet? Duket e arsyeshme të pyesim nëse Lammy mund ose duhej të dinte më shumë kur mbërriti në dhomë dhe nëse mund ose duhej të kishte zbuluar më shumë kur ishte atje.
Konservatorët më vonë i bënë thirrje atij të kthehej në Dhomën e Komunave për të paraqitur atë që dinte. Ish-lideri i Partisë Konservatore, Sir Iain Duncan Smith, sugjeroi se ai mund ta ketë mashtruar Dhomën e Komunave. Demokratët Liberalë dhe Reforma kanë qenë gjithashtu shumë kritikë.
Disa gjithashtu sugjerojnë se mënyra e sjelljes së Lammy-t – duke i bërtitur Cartlidge-it “mbahu fort, o njeri!”, ndër të tjera – ishte një gabim.
A mund të kishte zgjedhur ai të tregonte se çfarë dinte dhe çfarë nuk dinte për çështjen në fillim të shkëmbimeve të informacionit, përpara se të pranonte ndonjë pyetje?
Por është tabloja e përgjithshme që ka vërtet rëndësi: sistemi i drejtësisë aktualisht po dështon vazhdimisht në detyrën e tij më themelore – kush duhet të jetë në burg dhe kush jo.
Arsyet për këtë janë komplekse – me pyetje të vështira për gjykatat, burgjet individuale, Shërbimin e Burgjeve, Ministrinë e Drejtësisë dhe Ministrinë e Brendshme.
Nuk është një problem i ri, por është një problem në rritje dhe qeveria nuk ka kontroll mbi të. Dhe ky, nëse je sekretar i drejtësisë, është një problem.
