Bota
Suedia afër synimit për t’u bërë vendi i parë në Evropë “pa duhanpirje”
VOA
Suedia, e cila ka shkallën më të ulët të pirjes së duhanit në Bashkimin Evropian, është afër synimit për tu klasifikuar si vend “pa duhan pirje”.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, për të marrë këtë status, niveli i pirjes së duhanit në një vend duhet të jetë më pak se 5 për qind. Suedia është shumë afër arritjes së këtij niveli.
Në zonat publike në Suedi, një vend me 10.5 milionë banorë, nuk është e zakonshme të shohësh njerëz duke pirë cigare.
Pirja e duhanit është e ndaluar në stacionet e autobusëve, platformat e trenave, jashtë spitaleve dhe ndërtesave të tjera publike.
Ashtu si në pjesën më të madhe të Evropës, pirja e duhanit nuk lejohet brenda restoranteve, por që nga viti 2019, ndalimi i pirjes së duhanit në Suedi zbatohet edhe për mjediset e jashtme publike, në natyrë.
Sipas agjencisë së statistikave Eurostat, vetëm 6.4 për qind e suedezëve mbi 15 vjeç ishin duhanpirës të përditshëm në vitin 2019, niveli më i ulët në Bashkimin Evropian. Në bllokun 27 anëtarësh mesatarisht 18,5 për qind e banorëve ishin duhanpirës të përditshëm në vitin 2019.
“Jo, nuk pi duhan. Nuk e di pse. Nuk e kam filluar kurrë”, thotë banori i Stokholmit, Andreas Modig.
“Na pëlqen një mënyrë e shëndetshme e të jetuarit, mendoj se kjo është arsyeja. Nuk më pëlqen aroma, dua të kujdesem për trupin tim, kështu që jo, nuk ka qenë kurrë një interes për mua”, thotë Carina Astorsson, një tjetër banore e Stokholmit.
Shumë ekspertë thonë se ky është rezultat i fushatave dhjetëra vjeçare dhe ligjeve kundër duhan pirjes.
“Nuk mund të pish duhan në rrugë, është e ndaluar në kaq shumë zona. Nganjëherë më vjen pak keq për duhanpirësit sepse është e ndaluar pothuajse kudo”,thotë Cecilia, banore e Stokholmit.
Por ekspertët theksojnë përhapjen e “snus”, një produkt duhani pa tym që është i ndaluar në vendet e tjera të BE-së, por që shitet në Suedi si një alternativë ndaj cigareve.
Këtë produkt, të paketuar në qese të vogla me duhan të lagur, njerëzit e përdorin duke e vendosur nën buzët e sipërme.
Suedezët e pëlqejnë aq shumë këtë produkt duhani, të ngjashëm me disa produkte që shiten në Shtetet e Bashkuara, saqë kërkuan një përjashtim nga ndalimi i BE-së për duhanin pa tym kur u anëtarësuan në BE në vitin 1995.
Për “Swedish Match”, një kompani e specializuar në prodhimin dhe shitjen e produkteve të duhanit, “snus” është pjesë e identitetit suedez.
“Është pjesë e kulturës suedeze, është si ekuivalenti suedez i proshutës italiane të Parmës apo ndonjë zakon tjetër kulturor”, thotë Patrik Hildingsson, zëdhënës i kompanisë “Swedish Match”, prodhuesi më i mirë i “snusit” në Suedi, e cila u ble nga gjiganti i duhanit “Philip Morris” vitin e kaluar.
Gjatë dhjetë viteve të fundit përdorimi i duhanit të lagur dhe formave të tjera pa tym të nikotinës u rrit nga 11.2 në 13.7 për qind.
Marina Sohlberg, pedagoge në Universitetin e Stokholmit, thotë se politikat kundër duhanit në Suedi kanë pasur efektin e stigmatizimit të duhan pirjes dhe duhanpirësve, duke i larguar ata nga hapësirat publike në oborret e shtëpisë dhe në zonat e caktuara për duhanpirjen.
“Ligjet dhe politikat tona po u dërgojnë sinjale duhanpirësve se kjo nuk pranohet nga shoqëria”, thotë ajo.
Zonja Sohlberg e pranon se edhe duhani i lagur është i rrezikshëm për shëndetin. Por ajo thotë se duhet të ketë një përqëndrim më të madh në pakësimin e dëmit ndaj shëndetit në luftën kundër duhan pirjes.
“Për t’i larguar njerëzit nga pirja e duhanit, që është i dëmshëm për shëndetin, ne duhet tu ofrojmë atyre një alternativë që është më pak e dëmshme”, thotë ajo.
Por, Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se kalimi nga një produkt i dëmshëm në tjetrin nuk është zgjidhje.
“Nxitja e të ashtuquajturës “qasje për reduktimin e dëmit” ndaj duhanit është një mënyrë tjetër se si industria e duhanit po përpiqet të mashtrojë njerëzit rreth natyrës së rrezikshme të këtyre produkteve”, tha OBSH përmes një emaili për agjencinë e lajmeve Associated Press./VOA
Protestat dhe grevat në Iran për shkak të inflacionit dhe zhvlerësimit të monedhës janë përhapur nga kryeqyteti, Teherani, në disa qytete të tjera në ditën e tretë të trazirave.
Sipas mediave të huaja, protestat filluan të dielën pasi dyqanxhinjtë në Pazarin e Madh të Teheranit organizuan një grevë kur riali iranian arriti nivelin më të ulët rekord kundrejt dollarit amerikan në tregun e hapur.
Që atëherë, videot e verifikuara nga BBC Persian kanë treguar demonstrata në qytetet Karaj, Hamedan, Qeshm, Malard, Isfahan, Kermanshah, Shiraz dhe Yazd. Policia u pa gjithashtu duke përdorur gaz lotsjellës në një përpjekje për të shpërndarë demonstruesit.
Qeveria iraniane tha se “i njeh protestat” dhe do t’i dëgjojë “me durim, edhe nëse përballet me zëra të ashpër’.
Presidenti Masoud Pezeshkian shkroi në platformën ‘X’ vonë të hënën se kishte udhëzuar ministrin e brendshëm të zhvillonte bisedime me ata që ai i përshkroi si “përfaqësues” të protestuesve, në mënyrë që të merreshin masa “për të zgjidhur problemet dhe për të vepruar me përgjegjësi”.
Ai gjithashtu pranoi dorëheqjen e guvernatorit të Bankës Qëndrore të Iranit, Mohammadreza Farzin, dhe emëroi ish-ministrin e Ekonomisë dhe Financave Abdolnasser Hemmati për ta zëvendësuar atë.
Rusia ka publikuar një video duke deklaruar se raketat e saj Oreshnik, me kapacitet bërthamor, janë futur në shërbim aktiv në Bjellorusi, aleatin e saj fqinj, i cili gjithashtu ndan kufi me vendet e NATO-s: Poloninë, Lituaninë dhe Letoninë.
Putin ka pretenduar se këto armë janë të pamundura për t’u interceptuar, sepse shpejtësia e raketave supozohet të jetë më shumë se 10 herë shpejtësia e zërit.
Ky veprim mund të lejojë që raketat bërthamore ruse të arrijnë objektivat në Europë më shpejt, nëse ruhen në një bazë në Bjellorusi. Raketat e mesme kanë një rreze prej rreth 5,500 km (3,415 milje), që do të thotë se mund të godasin kudo në Europë ose në bregun perëndimor të SHBA-së nga Rusia.
Videoja e publikuar nga ministritë e mbrojtjes së Rusisë dhe Bjellorusisë të martën nuk specifikoi vendndodhjen e sistemeve të raketave në Bjellorusi, por tregonte transportimin e tyre nëpër pyje dhe kamuflimin me rrjeta.
“Divizioni i raketave Oreshnik ka filluar të kryejë detyrat e shërbimit luftarak në zonat e caktuara të vendit,” tha ministria e mbrojtjes e Bjellorusisë.
Presidenti Volodymyr Zelensky ka mohuar akuzat e Rusisë se Ukraina ka kryer një sulm me dron ndaj njërës prej rezidencave të presidentit Vladimir Putin dhe ka akuzuar Moskën se po përpiqet të prishë bisedimet e paqes.
Ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, pretendoi se Kievi kishte nisur një sulm gjatë natës duke përdorur 91 mjete ajrore pa pilot me rreze të gjatë veprimi (UAV) në rezidencën shtetërore të Putinit në rajonin veriperëndimor të Novgorodit të Rusisë.
Rusia tha se tani do të rishikojë qëndrimin e saj në negociatat e paqes. Ende nuk është e qartë se ku ndodhej Putini në kohën e sulmit të supozuar.
Zelensky e hodhi poshtë pretendimin si “gënjeshtra tipike ruse”, që synonin t’i jepnin Kremlinit një justifikim për të vazhduar sulmet ndaj Ukrainës.
Ai tha se Rusia më parë kishte shënjestruar ndërtesat qeveritare në Kiev.
“Është thelbësore që bota të mos heshtë tani. Nuk mund ta lejojmë Rusinë të minojë punën për arritjen e një paqeje të qëndrueshme” tha Zelensky në X.
Në një deklaratë të ndarë në Telegram të hënën, Lavrov tha se të 91 dronët që ai pretendoi se u nisën në rezidencën e Putinit u interceptuan dhe u shkatërruan nga sistemet ruse të mbrojtjes ajrore.
Ai shtoi se nuk ka raportime për viktima apo dëme materiale si pasojë e sulmit.
“Duke pasur parasysh degjenerimin përfundimtar të regjimit kriminal të Kievit, i cili ka kaluar në një politikë terrorizmi shtetëror, pozicioni negociues i Rusisë do të rishikohet”, tha ai, teksa shtoi se Rusia nuk kishte ndërmend të dilte nga procesi i negociatave me SHBA-në
Pretendimi nga Moska vjen pas bisedimeve midis SHBA-së dhe Ukrainës në Florida të dielën, ku presidentët Trump dhe Zelensky diskutuan një plan të rishikuar paqeje për t’i dhënë fund luftës.
Përse duhet të PUTHNI dikë mesnatën e Vitit të Ri?! Tradita që ju ndihmon
Muaji i parë i vitit duket premtues për pasuri dhe bollëk: Ja shenjat që do të kenë sukses financiar këtë janar
Ngjarja e rëndë në Pogradec, kush është autori i dyshuar i abuzimit të 12-vjeçares në Pogradec, kishte njohje familjare me të miturën
Nga arrestimet e nivelit të lartë te besueshmëria publike, analisti: SPAK “personazhi” i vitit 2025
Vendimi, Policia e Shtetit shpërblen efektivët me 30 mijë lekë të reja në fundvit
Gjenden të vdekur dy persona në një vilë në Pejë
E tmerrshme në Pogradec, i moshuari përdhunon 12-vjeçaren
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Monedha vendase prek nivelin më të ulët, ‘shpërthejnë’ protestat në Iran
Rusia: Kemi vendosur raketat Oreshnik në Bjellorusi
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Ndryshim i rregullit të pozicionit jashtë loje, FIFA do që të favorizohen sulmuesit
Tragjedi në Prizren, humb jetën një fëmijë njëvjeçar si pasojë e zjarrit
Futboll mes “acarit”, lojtarët pijnë çaj në fushë
“Që kur mesazhet janë prova?”, Rama: “Shpërdorimi i detyrës” do të rishikohet
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
Ironia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Bllokohet hekurudha Angli-BE/ Probleme me energjinë elektrike, pezullohen udhëtimet për mijëra pasagjerë
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Bashkimi me euron do të kishte mbuluar koston e NHS-së
Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Fqinji me Shqipërinë sapo shkroi historinë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
-
UK2 days agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania4 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports2 days agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK3 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania2 days agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania10 hours agoIronia e një dosje sekrete në Harvard: Amerikanë mbroni Trashëgiminë Ilire, Shqiptarët pas ’90-s e shkatërruan …
-
Kosova1 day agoKëta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes