Shefi i të drejtave të njeriut i OKB-së ka dënuar sulmet ushtarake amerikane ndaj anijeve që dyshohet se transportonin drogë në Karaibe dhe Paqësor, duke thënë se sulmet vdekjeprurëse shkelin ligjin ndërkombëtar dhe përbëjnë “vrasje jashtëgjyqësore”.
Volker Türk tha të premten se më shumë se 60 persona thuhet se janë vrarë në sulmet ajrore amerikane që nga fillimi i shtatorit.
Duke i quajtur sulmet “të papranueshme”, ai tha se Uashingtoni duhet t’i ndalë ato menjëherë dhe të kryejë hetime të shpejta, të pavarura dhe transparente.
Presidenti Donald Trump ka thënë se sulmet janë të nevojshme për të ndaluar rrjedhën e drogës në SHBA dhe se ai ka autoritetin ligjor për të vazhduar bombardimin e anijeve në ujërat ndërkombëtare.
Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth, ka thënë se po kryhen sulme ndaj anijeve të operuara nga grupe të trafikut të drogës të përcaktuara si organizata terroriste nga SHBA-ja, duke thënë këtë javë se “Hemisfera Perëndimore nuk është më një strehë e sigurt për narko-terroristët që sjellin drogë në brigjet tona për të helmuar amerikanët”.
Türk, ndërsa pranoi sfidat e përballjes me trafikun e drogës, tha në një deklaratë se rrethanat e sulmeve vdekjeprurëse “nuk gjejnë asnjë justifikim në të drejtën ndërkombëtare”.
“Përballimi i çështjes serioze të trafikimit të paligjshëm të drogës përtej kufijve ndërkombëtarë është – siç është rënë dakord prej kohësh midis shteteve – një çështje e zbatimit të ligjit, e rregulluar nga kufizimet e kujdesshme mbi forcën vdekjeprurëse të përcaktuara në ligjin ndërkombëtar për të drejtat e njeriut.”
Sipas ligjit, përdorimi i qëllimshëm i forcës vdekjeprurëse “është i lejueshëm vetëm si mjet i fundit kundër individëve që përbëjnë një kërcënim të menjëhershëm për jetën”, tha ai.
Ai shtoi se bazuar në “informacionin shumë të pakët të dhënë publikisht nga autoritetet amerikane, asnjë nga individët në anijet e synuara nuk dukej se përbënte një kërcënim të menjëhershëm për jetën e të tjerëve”.
Ai u bëri thirrje SHBA-ve të përdorin metoda të zbatimit të ligjit, duke përfshirë kapjen e anijeve dhe ndalimin e të dyshuarve, dhe nëse është e nevojshme, ndjekjen penale të individëve.
Shumica e sulmeve kanë ndodhur pranë brigjeve të Amerikës së Jugut në Karaibe, megjithëse sulmet në Paqësor këtë javë vranë të paktën 18 persona, sipas Hegseth.
Në Karaibe, SHBA-të kanë vendosur trupa, avionë dhe anije detare dhe javën e kaluar urdhëruan anijen luftarake më të madhe në botë – USS Gerald R Ford – në zonë.
Sulmet janë dënuar në rajon dhe ekspertët kanë vënë në pikëpyetje ligjshmërinë e tyre. Anëtarët e Kongresit Amerikan, si demokratë ashtu edhe republikanë, kanë ngritur gjithashtu shqetësime dhe kanë vënë në dyshim autoritetin e presidentit për t’i urdhëruar ato.
Presidentja meksikane Claudia Sheinbaum tha se qeveria e saj nuk “pajtohet me këto sulme” dhe ka bërë thirrje për takime me ambasadorin e SHBA-së, duke këmbëngulur që “të respektohen të gjitha traktatet ndërkombëtare”.
Veprimet e SHBA-së kanë rritur gjithashtu tensionet midis Uashingtonit dhe qeverive të Kolumbisë dhe Venezuelës.
SHBA-të kanë vendosur sanksione ndaj presidentit kolumbian Gustavo Petro, duke e akuzuar atë për dështim në frenimin e trafikut të drogës dhe për lejimin e karteleve të “lulëzojnë”. Petro është përgjigjur se ai e ka luftuar trafikun e drogës “për dekada”.
Trump ka akuzuar gjithashtu presidentin venezuelian Nicolas Maduro për udhëheqjen e një organizate trafikimi droge, gjë të cilën ai e mohon.
Prokurori i përgjithshëm i Venezuelës i tha BBC-së se nuk ka “asnjë dyshim” se Trump po përpiqet të rrëzojë qeverinë venezueliane. Ai akuzoi SHBA-në se shpreson të sekuestrojë burimet natyrore të vendit, duke përfshirë rezervat e arit, naftës dhe bakrit.
SHBA-të janë ndër shumë kombe që nuk e njohin Maduron si udhëheqësin legjitim të Venezuelës, pasi zgjedhjet e fundit në vitin 2024 u cilësuan gjerësisht si as të lira dhe as të drejta. Numërimet e opozitës nga qendrat e votimit treguan se kandidati i saj kishte fituar me një diferencë të madhe.
