Donald Trump e ka përjashtuar Hungarinë nga sanksionet për shkak të blerjeve të vazhdueshme të naftës dhe gazit rus për një vit, konfirmoi një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë për BBC News.
Më parë, presidenti amerikan tha se do të shqyrtonte mundësinë e tërheqjes së kryeministrit hungarez Viktor Orban, një aleat i ngushtë i Trump, i cili ka mbajtur marrëdhënie të mira me Rusinë gjatë gjithë luftës në Ukrainë.
Duke folur të premten gjatë vizitës së Orbanit në Shtëpinë e Bardhë, Trump tha se një përjashtim ishte duke u shqyrtuar sepse “është shumë e vështirë për të [Orbanin] të marrë naftë dhe gaz nga zona të tjera”.
Kjo vjen pasi SHBA-të në fakt futën në listën e zezë dy nga kompanitë më të mëdha të naftës ruse muajin e kaluar , duke kërcënuar me sanksione ndaj atyre që blejnë prej tyre.
Pas takimit, Ministri i Jashtëm hungarez Péter Szijjártó shkroi në X se SHBA-të i kishin dhënë Budapestit “një përjashtim të plotë dhe të pakufizuar nga sanksionet mbi naftën dhe gazin”.
Një zyrtar i tha më vonë BBC-së se ky përjashtim ishte i kufizuar në kohë në një vit.
Ky vendim i Trump shënon një fitore të madhe për Orbanin, i cili kishte thënë se sanksionet do të shkatërronin ekonominë e vendit të tij.
Gjatë pjesës publike të takimit, Trump dukej se e mbështeste pozicionin e Hungarisë si një vend pa dalje në det, i varur nga nafta dhe gazi nga Rusia, por nuk dha ndonjë garanci specifike.
Por më pas u bë e qartë se presidenti amerikan kishte dhënë një përjashtim për një vit – me sa duket duke rënë ndesh me vendosmërinë e tij vetëm dy javë më parë për të penalizuar këdo që bënte biznes me kompanitë e energjisë të Rusisë.
Hungaria ka rënë dakord të blejë disa qindra miliona dollarë gaz natyror amerikan si pjesë e marrëveshjes, por është një marrëveshje që ka të ngjarë të pritet keq në shumë kryeqytete evropiane, shumica e të cilave e kanë kundërshtuar prej kohësh qëndrimin miqësor të Hungarisë ndaj Moskës.
Orban ka qenë prej kohësh një aleat i ngushtë personal dhe politik i presidentit, duke përsëritur pjesën më të madhe të retorikës populiste të krahut të djathtë të Donald Trump mbi imigracionin dhe çështjet sociale. Kjo besnikëri duket se i ka siguruar kryeministrit hungarez një trajtim të veçantë në një kohë kur ai po përballet me zgjedhje të vështira në pranverë.
Trump shtoi se ndërsa Hungaria përballej me sfida unike logjistike, duke përfshirë qasjen në një det që mund të përdoret për të shpuar naftë, ai ishte “shumë i shqetësuar” nga vendet e tjera evropiane që, tha ai, vazhduan të blinin mallra ruse pavarësisht se nuk ishin të rrethuara me tokë.
Orban, i cili prej kohësh i ka rezistuar përpjekjeve të BE-së për të ushtruar presion mbi Moskën lidhur me Ukrainën, ka mbrojtur lidhjet e tij energjetike me Rusinë, duke thënë të premten se tubacionet nuk janë as “ideologjike” dhe as “politike”, por një “realitet fizik” për shkak të mungesës së porteve.
Ai e ka përdorur varësinë e madhe të vendit të tij nga nafta dhe gazi rus si një mjet për të ruajtur marrëdhëniet e tij të mira me Moskën, si dhe si një platformë mbi të cilën shpreson të fitojë rizgjedhjet prillin e ardhshëm në Hungari. Ai u ka premtuar votuesve “energji të lirë ruse”.
Trump dhe Orban diskutuan gjithashtu luftën në Ukrainë të premten – takimi i tyre i parë zyrtar që kur Trump u rikthye në pushtet – duke përfshirë mundësinë e mbajtjes së bisedimeve me Putinin.
“Ai [Orban] e kupton Putinin dhe e njeh shumë mirë… Mendoj se Viktori mendon se do ta përfundojmë atë luftë në një të ardhme jo shumë të largët”, tha Trump.
Ndërkohë, udhëheqësi hungarez pretendoi se vetëm dy kombet e tyre dëshironin vërtet paqe në Ukrainë.
“Të gjitha qeveritë e tjera preferojnë të vazhdojnë luftën sepse shumë prej tyre mendojnë se Ukraina mund të fitojë në vijën e frontit, gjë që është një keqkuptim i situatës.”
Trump e pyeti: “Pra, do të thoshit se Ukraina nuk mund ta fitojë atë luftë?”, të cilit Orban iu përgjigj: “E dini, një mrekulli mund të ndodhë.”
Përveç çështjes së sanksioneve për naftën dhe gazin, industria hungareze e makinave, e orientuar drejt eksportit, është goditur nga tarifat e Trumpit mbi mallrat evropiane, duke i shtuar kështu një ekonomie tashmë të dobët.
Pavarësisht përplasjeve të shpeshta me udhëheqësit e BE-së mbi migracionin, demokracinë dhe sundimin e ligjit, Trump i kërkoi Evropës ta “respektojë shumë, shumë fuqishëm këtë udhëheqës sepse ai ka pasur të drejtë për imigracionin”.
