SHBA-të kanë njoftuar sanksione të reja që synojnë dy kompanitë më të mëdha të naftës ruse – Rosneft dhe Lukoil – në një përpjekje për të ushtruar presion mbi Moskën për të negociuar një marrëveshje paqeje në Ukrainë.
“Çdo herë që flas me Vladimirin, zhvilloj biseda të mira dhe pastaj ato nuk çojnë askund. Ato thjesht nuk shkojnë askund”, tha Presidenti Donald Trump, pas një takimi me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s Mark Rutte për të diskutuar negociatat e paqes.
Njoftimi për sanksionet erdhi një ditë pasi Trump tha se një takim i planifikuar me presidentin rus Vladimir Putin në Budapest do të shtyhej për një kohë të pacaktuar.
Më herët të mërkurën, Rusia nisi një bombardim intensiv mbi Ukrainën që vrau të paktën shtatë persona, përfshirë fëmijë.
Sekretari i Thesarit i SHBA-së, Scott Bessent, tha se sanksionet e reja ishin të nevojshme për shkak të “refuzimit të Putinit për t’i dhënë fund kësaj lufte të pakuptimtë”. Ai tha se këto kompani nafte financojnë “makineri lufte” të Kremlinit.
“Tani është koha për të ndaluar vrasjet dhe për një armëpushim të menjëhershëm”, tha Bessent në një deklaratë.
Duke folur përkrah Rutte në Zyrën Ovale të mërkurën, Trump kritikoi Putinin se nuk ishte serioz në lidhje me arritjen e paqes dhe tha se shpresonte që sanksionet do të ndihmonin në arritjen e një përparimi.
“Thjesht ndjeva se kishte ardhur koha. Pritëm gjatë”, tha Trump.
Ai e quajti paketën e sanksioneve “të jashtëzakonshme” dhe shtoi se shpresonte që ato të tërhiqeshin shpejt nëse Rusia pranon të ndalojë luftën.
Rutte gjithashtu vlerësoi këtë veprim, duke thënë se ai po “ushtronte më shumë presion” mbi Putinin.
“Duhet të bësh presion dhe kjo është pikërisht ajo që bëri ai sot,” tha Rutte.
Ky veprim vjen në një kohë kur dallimet kryesore midis propozimeve të SHBA-së dhe Rusisë për paqe u bënë gjithnjë e më të qarta këtë javë. Trump ka lënë të kuptohet se një pikë kyçe ngërçi ka qenë refuzimi i Moskës për të ndërprerë luftimet përgjatë vijës aktuale të frontit.
Javën e kaluar, Mbretëria e Bashkuar vendosi një paketë të ngjashme sanksionesh ndaj Rosneft dhe Lukoil .
“Nuk ka vend për naftën ruse në tregjet globale”, tha Kancelarja e Mbretërisë së Bashkuar, Rachel Reeves, ndërsa njoftoi këtë veprim.
Duke iu përgjigjur kërkesës së Mbretërisë së Bashkuar, ambasada e Rusisë në Londër tha se shënjestrimi i kompanive kryesore të energjisë në vendin e saj do të prishte furnizimet globale me karburant dhe do të rriste kostot në të gjithë botën.
Gjithashtu tha se sanksionet do të kishin “një ndikim të dëmshëm në sigurinë energjetike” të vendeve në zhvillim dhe të pazhvilluara, duke shtuar se “presioni vetëm sa e ndërlikon dialogun paqësor dhe çon në përshkallëzim të mëtejshëm”.
Dy firmat ruse të naftës eksportojnë 3.1 milionë fuçi naftë në ditë. Rosneft është përgjegjëse për gati gjysmën e të gjithë prodhimit rus të naftës, që përbën 6% të prodhimit global, sipas vlerësimeve të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar.
Nafta dhe gazi janë eksportet më të mëdha të Rusisë, dhe klientët më të mëdhenj të Moskës përfshijnë Kinën, Indinë dhe Turqinë. Trump u ka kërkuar gjithashtu këtyre vendeve të ndalojnë blerjet e naftës ruse në një përpjekje për të ushtruar presion ekonomik mbi Kremlinin.
Lëvizja e Trump u vlerësua nga Sekretarja e Jashtme e Mbretërisë së Bashkuar, Yvette Cooper, e cila tha se sanksionet e SHBA-së janë “fuqimisht të mirëpritura”.
Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula Von der Leyen, postoi në X se foli në telefon me Bessent të mërkurën rreth “mungesës së angazhimit të Rusisë ndaj procesit të paqes”.
Ajo gjithashtu vlerësoi një paketë të re sanksionesh të miratuar nga Bashkimi Evropian të mërkurën, e cila përfshin një ndalim të importeve të gazit natyror të lëngshëm rus.
“Me miratimin e afërt të paketës së 19-të të BE-së, ky është një sinjal i qartë nga të dyja anët e Atlantikut se ne do të vazhdojmë presionin kolektiv ndaj agresorit”, shkroi ajo.
Më herët këtë vit, Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA-të vendosën sanksione edhe ndaj kompanive të mëdha ruse të energjisë, Gazprom Neft dhe Surgutneftegas.
Në Shtëpinë e Bardhë, Rutte pritej të diskutonte një plan 12-pikësh të hartuar nga aleatët evropianë të NATO-s dhe Kievi, i cili do të shihte ngrirjen e vijave aktuale të frontit, kthimin e fëmijëve të deportuar, si dhe një shkëmbim të burgosurish midis dy vendeve ndërluftuese.
Plani përfshin gjithashtu një fond për rimëkëmbjen nga lufta për Ukrainën, si dhe rrugë sigurie dhe një rrugë të qartë për Ukrainën për t’u bashkuar me BE-në, si dhe rritje të ndihmës ushtarake për Kievin dhe presion ekonomik mbi Moskën.
Më herët këtë javë, Trump tha se nuk donte një “takim të kotë” me Putinin në Budapest dhe sugjeroi se një pikë kryesore mosmarrëveshjeje është refuzimi i Moskës për të ndërprerë luftimet përgjatë vijave aktuale të frontit të luftës.
Ai u takua për herë të fundit me Putinin në Alaska për një samit që Shtëpia e Bardhë shpresonte se do të çonte në fund të konfliktit. Në vend të kësaj, luftimet kanë vazhduar.
Një takim përgatitor midis Sekretarit të Shtetit të SHBA-së, Marco Rubio, dhe Ministrit të Jashtëm rus, Sergei Lavrov, u shty gjithashtu. Takimi këtë javë nuk ishte më “i nevojshëm” pas një telefonate “produktive”, tha Shtëpia e Bardhë.
Trump ka mbështetur vazhdimisht propozimet për të ngrirë luftimet përgjatë vijave aktuale të frontit.
“Le të pritet ashtu siç është,” tha ai të hënën. “Unë thashë: priteni dhe ndaloni në vijën e betejës. Shkoni në shtëpi. Ndaloni luftimet, ndaloni së vrari njerëz.”
Rusia e ka kundërshtuar këtë ide, me zëdhënësin e Kremlinit, Dmitry Peskov, i cili tha se “qëndrueshmëria e qëndrimit të Rusisë nuk ndryshon” – një referencë për dëshirën e saj që trupat ukrainase të largohen nga rajoni Donbas në lindje të Ukrainës.
Të mërkurën, Trump kundërshtoi gjithashtu raportimin në Wall Street Journal se SHBA-të kishin miratuar sulmet me raketa ukrainase me rreze të gjatë veprimi në Rusi, duke e quajtur atë “lajm të rremë”.
Presidenti ukrainas Volodomyr Zelensky ka shprehur dëshirën që SHBA-të t’u furnizojnë forcave të tij raketa amerikane Tomahawk me rreze të gjatë veprimi dhe ka sugjeruar se kërcënimi i futjes së tyre në teatrin e luftës mund ta sjellë Rusinë në tryezën e negociatave.