Ukraina ka thënë se është arritur një “mirëkuptim i përbashkët” me SHBA-në mbi një marrëveshje paqeje që synon t’i japë fund luftës me Rusinë.
Propozimi bazohet në një plan prej 28 pikash të paraqitur Kievit nga SHBA-të javën e kaluar, mbi të cilin zyrtarët amerikanë dhe ukrainas punuan gjatë bisedimeve të fundjavës në Gjenevë.
Në një postim në rrjetet sociale, Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha se plani origjinal “është përmirësuar, me kontribut shtesë nga të dyja palët”.
Ai shtoi: “E kam udhëzuar të dërguarin tim të posaçëm Steve Witkoff të takohet me Presidentin Putin në Moskë dhe, në të njëjtën kohë, Sekretari i Ushtrisë Dan Driscoll do të takohet me ukrainasit.”
Nuk u dha asnjë datë për takimet e propozuara.
Kremlini më parë tha se Rusia nuk ishte konsultuar ende mbi draft-marrëveshjen e re – duke paralajmëruar se mund të mos pranojë ndryshime në planin e javës së kaluar.
Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov paralajmëroi se, ndërsa Moska kishte qenë në favor të kuadrit fillestar të SHBA-së, situata do të ishte “thelbësisht e ndryshme” nëse do të kishte pësuar ndryshime thelbësore.
Deri të martën në mëngjes, Kremlini nuk kishte marrë një kopje të planit të ri, tha Lavrov, duke akuzuar Evropën se po minon përpjekjet e paqes të SHBA-së.
Zyrtarët amerikanë nuk iu drejtuan publikisht shqetësimeve të Rusisë, megjithëse Sekretari i Ushtrisë Amerikane, Dan Driscoll, dhe përfaqësuesit rusë zhvilluan takime të hënën dhe të martën në Abu Dhabi.
Disa nga çështjet për të cilat Rusia dhe Ukraina janë ende thellësisht në mosmarrëveshje thuhet se kanë mbetur të pazgjidhura deri më tani – duke përfshirë garancitë e sigurisë për Kievin dhe kontrollin e disa rajoneve të konfliktuara në lindje të Ukrainës.
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, tha të martën se ishte gati të takohej me Trumpin për të diskutuar “pika të ndjeshme”, me administratën e tij që synon një takim para fundit të muajit.
“Unë mbështetem në bashkëpunim të mëtejshëm aktiv me palën amerikane dhe me Presidentin (Donald) Trump. Shumë varet nga Amerika, sepse Rusia i kushton vëmendjen më të madhe forcës amerikane”, tha ai.
Shtëpia e Bardhë nuk ka komentuar mbi mundësinë e bisedimeve dypalëshe, por Trump shkroi në mediat sociale se mezi pret të takohet me presidentët Zelensky dhe Putin “së shpejti, por VETËM kur marrëveshja për t’i dhënë fund kësaj lufte të jetë PËRFUNDIMTARE ose në fazat e saj përfundimtare”.
Pavarësisht optimizmit relativ të Shtëpisë së Bardhë, udhëheqësit evropianë dukeshin dyshues nëse pas pothuajse katër vitesh lufte paqja mund të ishte e arritshme. Emmanuel Macron i Francës tha se nuk shihte “asnjë vullnet rus për një armëpushim”, ndërsa Downing Street paralajmëroi se kishte “një rrugë të gjatë për të bërë – një rrugë të vështirë përpara”.
Aleatët evropianë të Ukrainës, “Koalicioni i të Vullnetshmëve”, zhvilluan një takim virtual të kryesuar nga Macron dhe Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Sir Keir Starmer të martën.
Gjatë telefonatës – së cilës iu bashkua edhe Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio – udhëheqësit ranë dakord të krijojnë një grup pune për të “forcuar” garancitë e sigurisë që do t’i ofrohen Ukrainës në rast të një marrëveshjeje paqeje.
Çështja e garancive të sigurisë është vetëm një nga fushat në të cilat Moska dhe Kievi kanë mosmarrëveshje. Të hënën, Zelensky tha se “problemi kryesor” që bllokon paqen ishte kërkesa e Putinit për njohje ligjore të territorit që Rusia kishte pushtuar.
Moska ka kërkuar vazhdimisht tërheqjen e plotë të Ukrainës nga i gjithë Donbasi lindor, i përbërë nga rajonet e Donetskut dhe Luhanskut. Forcat ruse kontrollojnë gjithashtu gadishullin e Krimesë dhe pjesë të mëdha të dy rajoneve të tjera, Khersonit dhe Zaporizhzhisë.
Raundi i fundit i diplomacisë erdhi pasi Rusia kreu sulme të rënda në Ukrainë nga e hëna në të martë, duke qëlluar 22 raketa dhe më shumë se 460 dronë në objektiva në të gjithë vendin. Sulmet rezultuan në vdekjen e 14 personave.
Ndërkohë, ministria ruse e mbrojtjes tha se kishte kapur 249 dronë ukrainas gjatë natës, përfshirë mbi Detin e Zi dhe Kurskun, dhe se të paktën tre persona ishin vrarë në rajonin jugor të Rostovit.
Dhjetëra mijëra ushtarë dhe mijëra civilë janë vrarë ose plagosur, dhe miliona njerëz kanë ikur nga shtëpitë e tyre që kur filloi pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia në shkurt të vitit 2022.
