Albania
Universitetet mbledhin miliona euro nga tarifa e shkollimit, por ofrojnë vetëm Wi-Fi për studentët
Universitetet publike arkëtojnë miliona euro çdo vit nga tarifa e shkollimit, por iu ofrojnë vetëm internet studentëve, ndërsa aksesi në printime për nevojat e studimit nuk ofrohet as në bibliotekat e fakultetit. Bibliotekat online nuk u finalizuan asnjëherë, por, megjithatë, Ministria e Arsimit pagoi qindra-mijëra dollarë për një abonim, “por aksesimi nuk ka qenë në nivelin e dëshiruar”.
Ndalesa në kancelarinë afër fakultetit është kthyer në rutinë për Erën, studente e vitit të tretë për Gazetari në Universitetin e Tiranës. Çdo javë duhet të fotokopjojë një pirg me detyra kursi, tema, projekte, madje edhe librat e lënë nga profesorët.
“Kam qenë e detyruar që t’i frekuentoj kancelaritë për printime përgjatë gjithë viteve akademike. Projekte shkollore, libra. Nëse nuk kemi mundësi që t`i blejmë librat, pedagogët na e lënë literaturën në kancelaritë pranë universitetit”, – tregon Era, e cila thotë se shpenzon çdo javë 400 lekë për fotokopje dhe printime.
Në vitin 2023 Universiteti i Tiranës arkëtoi 6.2 milionë euro nga tarifat e shkollimit, por ofron vetëm internet për studentët, ndërsa aksesi në printime për nevojat e tyre të studimit nuk ofrohet as në bibliotekën e fakultetit.
Këto shërbime u premtuan se do të lehtësoheshin për studentët nëpërmjet bibliotekave online, një nga premtimet e Paktit për Universitetin. Ngritja e tyre u mor përsipër nga Rrjeti Akademik Shqiptar (RASH) dhe kishte si qëllim që studentët të mos i fotokopjonin më leksionet, por literatura e mësimit të sigurohej online.
Dëshmitë e studentëve dhe të dhënat e mbledhura nëpërmjet kërkesave për informacion tregojnë se nga RASH nuk u finalizua asnjë bibliotekë online, por, megjithatë, Ministria e Arsimit harxhoi 687 mijë dollarë për një abonim trevjeçar, që ka përfunduar në mars 2022.
Por, as ky shpenzim nuk ka qenë dobiprurës.
“Qeveria ka paguar aksesin në bibliotekën digjitale, EBSCO, por aksesimi nuk ka qenë në nivelin e dëshiruar”, – thuhet në Strategjinë Kombëtare të Arsimit, 2021-2026.
Në këtë dokument të rëndësishëm Ministria e Arsimit thotë se, në shumicën e institucioneve të arsimit të lartë infrastruktura shfaq mangësi të theksuara, që janë pasojë e mungesës së financimit, por edhe të mirëmbajtjes.
“Kjo ka të bëjë me godinat, laboratorët, bibliotekat dhe mjediset e tjera të punës dhe ndikon drejtpërdrejt në cilësinë e studimeve dhe të kërkimit shkencor”, – pranojnë autoritetet, që premtojnë zgjidhje nëpërmjet rritjes së financimit.
Qëndresa Qytetare, që po monitoron prej 5 vitesh buxhetet e universiteteve, ka konstatuar keqpërdorim të parave, që burojnë nga tarifat e studentëve, pará këto që përbëjnë 50% të të ardhurave të një universiteti.
“Këto pará fillimisht kanë shkuar për makina, dieta, udhëtime e me kalimin e viteve janë modifikuar në kancelari, kompjuterë e rikonstruksion apo shërbime digjitale”, – thotë Rigels Xhemollari nga Qëndresa Qytetare.
“Mungesa e parave, që jepen në drejtim të arsimit nga qeveria, bashkon në të njëjtin hall studentët dhe pedagogët. Nga Pakti për Universitetin asnjë nga premtimet nuk është plotësuar”, – thotë Ina Zhupa, deputete e PD, njëherazi anëtare e Komisionit parlamentar për Median dhe Edukimin Publik.
Universiteti i Tiranës, më i madhi në vend, mblodhi për vitin akademik 2022-2023 nga tarifat e shkollimit të studentëve 623.360.000 lekë ose 6.2 milionë euro. Ndonëse ky universitet arkëton miliona euro, ai nuk ndan pothuajse asgjë për t`i përmbushur nevojat e studentëve për printime dhe fotokopje as brenda ambienteve universitare.
“Këto fonde përdoren për kryerjen e shpenzimeve për funksionimin e institucionit, që janë shpenzime operative, shpenzime për investime”, – thotë Universiteti i Tiranës.
Në një përgjigje për INA Median, printimi duket ende një luks, por Universiteti i Tiranës krenohet, se ofron internet falas në të gjitha godinat universitare.
Fakulteti i Ekonomisë, ai i Gjuhëve të Huaja dhe Fakulteti i Shkencave të Natyrës nuk e ofrojnë shërbimin e printimit në asnjë ambient për studentët, ndërsa në Fakultetin e Drejtësisë shërbimi i printimit ofrohet vetëm në ambientet e bibliotekës.
“Në Fakultetin e Historisë dhe të Filologjisë shërbimi i printimit për studentët kryhet nga laborantet e departamenteve për materialet me karakter kurrikular, sipas kurrikulave të departamenteve, ndërsa në Fakultetin e Shkencave Sociale printimi ofrohet sipas kërkesës së studentëve”, – shkruhet në përgjigjen e Universitetit të Tiranës.
Tarifat e studentëve janë një nga dy burimet e financimit të universiteteve publike. Pjesa më e madhe e financimit vjen nëpërmjet buxhetit të shtetit, i cili në një vit buxhetor mbulon vetëm 10 muaj paga profesorësh. Burimi i dytë janë tarifat e studentëve, nëpërmjet të cilit universiteti mbulon të gjitha nevojat akademike, infrastrukturore dhe shërbimet ndaj studentëve. Por, mënyra se si universitetet i kanë administruar paratë e studentëve, ngre pikëpyetje për ekspertët.
“Vendimmarrja për ironi ka qenë gjithmonë në favor të tenderëve për rinovim, roje, lyerje, rikonstruksion, sistemim territori apo ndërtim”, – thotë Migen Qiraxhi nga Qëndresa Qytetare, një organizatë jofitimprurëse, që monitoron prej vitesh mënyrën se si universitetet i menaxhojnë fondet.
Mes shpenzimeve për qira, për të blerë librat dhe kostove të larta të jetesës në Tiranë, Ana, studente e Masterit në Gjuhën Angleze, shpenzon 600 lekë çdo javë për të printuar leksionet apo detyrat e kursit.
“Në 3 vitet e Bachelorit ka qenë më e vështirë, më rëndonin si kosto, sepse nuk punoja dhe përafërsisht në muaj shkonin 3.000 lekë. Për familjen time ishin shumë, pasi ishim dy fëmijë në universitet”, – tregon për INA Median studentja e vitit të dytë Master për Gjuhën Angleze.
Nëse një student shpenzon mesatarisht 500 lekë në javë, atëherë (500×32 javë mësimore), në fund të vitit akademik ai do të paguajnë rreth 16.000 mijë lekë ose sa gjysma e tarifës së studimit, që varion nga 25.000-45.000 lekë.
Ndonëse studentët paguajnë privatisht për ta marrë këtë shërbim, universitetet sërish paguajnë shifra të majme për fletët në format A4, për bojëra printeri apo për shërbime të tjera kancelarie, që shkojnë vetëm për shërbime administrative, pavarësisht se një pjesë e madhe e këtyre shërbimeve kryhen në mënyrë elektronike.
Vetë Universiteti i Tiranës sqaron se për vitin 2023 ka shpenzuar 32.451.174 lekë ose mbi 324 mijë euro për bojëra printeri, fletë në format A4 dhe pajisje laboratorike
Studentët e Universitetit Politeknik e kanë edhe më të rëndë faturën e printimeve.
Silvia Kokoshi, studente e vitit të tretë në degën e Arkitekturës, iu drejtohet kancelarive 3 herë në javë dhe shpenzimet për printime e fotokopje variojnë nga 2.000 deri në 4.000 lekë në javë. Projektet, maketet, mbi të cilat duhet të hedhin skicat, janë disa herë më të kushtueshme se sa ato të studentëve të tjerë.
“Ne punojmë mbi formate të mëdha, minimalisht A3, A2, B2, si dhe me materiale për makete, që janë shumë më të kushtueshme. Dy vitet e para shpenzimet kanë qenë më të mëdha, pasi detyrat në çdo lëndë i vizatonim manualisht, me dorë, në kartonë, dhe në shumicën e rasteve ripërsëriteshin për disa javë”, – rrëfen Silvia, që thotë se në këtë rutinë nuk përfshihen rastet e projekteve apo ato të detyrave të kursit për materiale ndihmëse, akademike.
Ndryshe nga fakultetet e tjera, në ambientet e brendshme të Universitetit Politeknik ndodhet një kancelari private.
Vetë Universiteti Politeknik vë në dijeni se Fakulteti i Arkitekturës dhe i Urbanistikës ka shpenzuar 714.283 lekë për bojëra printeri dhe shpenzime të tjera kancelarie, ndërsa Fakulteti i Teknologjisë së Informacionit, 171.822 lekë, shërbime këto që shkojnë vetëm për nevojat e administratës dhe të sekretariateve mësimore.
Në afërsi të Fakultetit të Histori-Filologjisë, atij të Gjuhëve të Huaja dhe të Fakultetit të Ekonomisë janë të paktën 4 kancelari, që mbushen çdo ditë me studentë.
Një prej pronarëve të kancelarive tregon se ky është një biznes fitimprurës për të, pasi vetëm për vitin akademik 2022-2023 realizoi një xhiro vjetore prej 7 milionë lekësh.
“Punojmë vetëm me studentët, kryesisht për printime, për fotokopje apo për skanime”, – tregon F. Sokolaj, i pyetur për xhiron vjetore të biznesit të tij.
Ndërsa menaxheri i një tjetër kancelarie në afërsi të Fakultetit të Histori-Filologjisë tregon se gjatë këtij viti akademik, 2023-2024, deri në muajin mars xhiroja e biznesit, që ai administron, ka arritur në afro 5.5 milionë lekë ose 55 milionë lekë të vjetra.
“Përafërsisht çdo vit mund të ketë arritur në 6 apo 7 milionë lekë, përveç vitit të pandemisë, që studentët ishin online dhe të gjitha bizneset kishin vështirësi”, – tregon ai për INA Median.
Pra, në vetëm dy kancelari studentët kanë shpenzuar përafërsisht 12.5 milionë lekë, pa llogaritur dhjetëra biznese të tjera të këtij lloji në afërsi të universiteteve.
Një raport i organizatës Qëndresa Qytetare mbi transparencën financiare të universiteteve për vitin akademik 2022-2023 ngre hije dyshimi mbi destinacionin e këtyre parave, ndërsa aksesi i studentëve në shërbime të kësaj natyre është i kufizuar. Sipas këtij raporti, nga 3.8 milionë euro, që shpenzoi Universiteti i Tiranës, pjesa më e madhe e tyre shkuan për shërbime kancelarie, mobilime, ruajtje të godinës dhe honorarë për pedagogët.
Raporti denoncues: Universitetet mbledhin miliona euro nga tarifa e shkollimit,
Sipas ekspertëve të arsimit, dy zërat më disproporcionalë janë raporti mes pagesave për kërkimin shkencor dhe ai për ruajtjen e godinave.
“Ky i fundit është një shpenzim krejtësisht i panevojshëm, që i tejkalon vlerat e 500.000 eurove”, – thotë Rigels Xhemollari.
“Nga ana tjetër pedagogët ndër vite ankohen se i paguajnë nga xhepi edhe paratë për të publikuar një artikull, i cili në fund i vlen edhe nivelit shkencor të vetë universitetit”, – vijon më tej Xhemollari.
Universiteti Politeknik, një ndër 7 universitetet, që janë marrë në shqyrtim nga Qëndresa Qytetare, regjistron shpenzimet më të larta për shërbime për personelin dhe për honorarë me mbi 8.7 milionë euro, ndjekur nga Universiteti i Tiranës, me mbi 1.1 milionë euro.
Edhe në kategorinë “Investime” Universiteti Politeknik i Tiranës rezulton të ketë kryer shpenzimet më të larta me mbi 1.8 milionë euro, ku peshën kryesore e zë blerja e mjeteve dhe e pajisjeve teknike, me vlerë 1.413.220 euro.
Referuar raportit të organizatës Qëndresa Qytetare, Universiteti i Mjekësisë është i vetmi universitet, që nuk ka kryer shpenzime në zërin “Studime dhe Kërkime”, kur baza e këtij institucioni është pikërisht kërkimi shkencor.
Por, megjithatë, ky universitet shpenzoi 9.249.870 lekë për “Aktivitete Sociale për Personelin”.
“Nëse paratë, që shkojnë për godina që rilyhen, për salla që ri-rinovohen, për pagesa marramendëse për roje, të cilëve nuk iu bëjnë as uniformat, do të reduktoheshin dhe do të shkonin për libra në biblioteka, salla leximi, printerë për studentët, Wi-Fi, mjete teknike, mbështetëse për mësimin, do të ndikonin drejtpërdrejt në misionin e nxënies cilësore të një studenti, por dhe në lehtësimin e tyre, financiar”, – përfundon Migen Qiraxhi për Investigative Network Albania-n.
Mjekësia, kancelaritë kthehen në librari
Universiteti i Mjekësisë, më i kërkuari në vend, arkëtoi 4.3 milionë euro për dy vite nga tarifat e studentëve (2.2 milionë euro për vitin 2021 dhe 2.1 milionë euro për vitin 2023). Por, edhe studentët e këtij universiteti shpëtimin e gjejnë te kancelaritë private.
“Studimet tona në 80% të rasteve mbështeten në fotokopje të leksioneve, shënime apo përmbledhje, ndonjëherë edhe të përkthyera keq. Kancelaritë përballë universitetit janë kthyer në librari”, – thotë Dea Guri, studente në vitin e gjashtë për Mjekësi të Përgjithshme.
Ajo ankohet edhe për cilësinë e literaturës, që ofron ky universitet.
“Nuk i është kushtuar rëndësi investimit për përmirësimin e literaturës, që të paktën t’ia vlente çdo qindarkë”, – ankohet ajo.
“Rreth QSUNT-së ka disa kancelari, që na vijnë në ndihmë për printime, për vërtetime apo edhe për të punuar mbi projekte dhe detyra kursi në kompjuterë, pasi në fakultetin tonë nuk kishim një sallë kompjuterësh në dispozicion apo printerë për të na ardhur në ndihmë”, – shpjegon Adriana Zhama, studente në vitin e dytë Master për Teknik Laboratori.
Por, ndërsa studentët enden kancelarive, Universiteti i Mjekësisë shpenzoi për vitin akademik 2022-2023 plot 2.875.761 lekë për bojëra printeri dhe 1.165.166 lekë për shërbime kancelarie. Ndërsa për vitin akademik 2023-2024 rezulton të ketë shpenzuar 1.388.900 lekë për bojëra printeri dhe 1.799.285 lekë për shërbime kancelarie.
“Bëhet fjalë për jo pak, por për 6 vite mjekësi, të përkthyera në shpenzime të mëdha për libra dhe për shënime të fotokopjuara”, – thotë Dea Guri.
“Planifikimi i shpenzimeve për çdo program studimi përfshin shpenzimet për pagat, shpenzimet për materiale dhe mirëmbajtje, shpenzimet për shërbimet e tjera, të nevojshme për funksionimin e procesit akademik dhe të kërkimit shkencor”, – thotë Universiteti i Mjekësisë.
Një nga premtimet e Paktit të Universitetit në vitin 2019 ishin bibliotekat digjitale, që do të zgjidhnin edhe çështjen e printimeve. 5 vite më pas rezulton të jetë një premtim i pambajtur.
“Ministria e Arsimit ka kontaktuar Qendrën Ndërinstitucionale të Rrjetit Akademik Shqiptar (RASH), për të vlerësuar mundësinë e implementimit të bibliotekave elektronike. MASR do t’i akordojë një fond të veçantë, buxhetor RASH, që ka ngritur grupin teknik për përgatitjen e ToR për infrastrukturën hardware dhe middleware, të nevojshme për ngritjen e bibliotekës digjitale”, – shkruhet në Paktin për Universitetin, që prodhoi 11 VKM dhe 4 urdhra të kryeministrit, Edi Rama.
Sipas këtij dokumenti, biblioteka digjitale duhet të ishte në dispozicion të studentëve në qershor 2019.
Ndryshe nga premtimet, Rrjeti Akademik Shqiptar, qendra ndërinstitucionale e kontraktuar nga Ministria e Arsimit për zbatimin e këtij projekti, i tha Investigative Network Albania-s se nuk ka dhe nuk ka patur biblioteka elektronike.
“Rrjeti Akademik Shqiptar (RASH) nuk ka informacion mbi numrin e bibliotekave online, të investuara nga qeveria shqiptare, nga Ministria e Arsimit apo nga donatorë të tjerë, që operojnë në fushën e arsimit të lartë”, – shkruhetnë përgjigjen e RASH për Investigative Network Albania-n.
Madje, RASH mohon që të bëhet fjalë për biblioteka digjitale, por vetëm për një abonim, që ka kushtuar 687.825 dollarë.
“Ju bëjmë me dije se MAS ka realizuar abonimin 3-vjeçar në arkivin digjital të EBSCO dhe aksesin në platformën e-learning, Rosseta Stone, për sitin e gjuhëve të huaja për periudhën 1 prill 2019 deri më 31 mars 2022. Theksojmë se ky ka qenë një abonim, që ka mbaruar më 31 mars 2022 dhe jo një librari digjitale”, – sqaron RASH.
Ajo që iu ka mbetur studentëve nga gjithë ky investim janë disa revista shkencore dhe një platformë digjitale për gjuhët e huaja.
Ndonëse disa universitete i kanë faqet e këtyre bibliotekave, studentët thonë se nuk janë në dijeni për ekzistencën e tyre. Shumica e publikimeve në këto biblioteka janë revista shkencore, që iu shërbejnë më shumë pedagogëve sesa studentëve.
“As nuk e dimë ekzistencën e bibliotekës online. Unë personalisht nuk e kam përdorur kurrë dhe nuk e di, nëse funksionon, por as nga studentët e tjerë nuk kam dëgjuar kurrë për këtë bibliotekë. Për literaturën bazohemi vetëm te librat dhe te materialet që blejmë ose tek ato që mund të gjenden në bibliotekën e universitetit”, – tregon Marta, studente e vitit të dytë Master për Gjuhë Angleze.
“Bibliotekat digjitale nuk kanë qenë funksionale”, – thotë Dea Guri, studente e Mjekësisë.
“Është ngritur si shqetësim nga ne, studentët, edhe për të patur disa ambiente studimi apo biblioteka, por nuk ka patur përgjigje nga rektorati”, – vijon ajo.
Si pasojë, mijëra studentë të universiteteve publike e gjejnë zgjidhjen te fotokopjet private.
“Për bibliotekat online, që ishin një nga premtimet e qeverisë, nuk është bërë asgjë, as në drejtim kombëtar në lidhje me krijimin e një databaze, që mund të ndërlidhej me databazën e skanuar, apo versione pdf të Bibliotekës Kombëtare, apo marrëveshje të MAS me shtëpitë botuese”, – thotë Ina Zhupa.
Universitetet, me laboratorë të vjetëruar
Universitetet shqiptare vijojnë të kenë probleme serioze edhe me laboratorët. Studentët ankohen se në shumicën e rasteve nuk kanë fare akses në laboratorë ose, edhe në rast se kanë, ata nuk i përmbushin nevojat e tyre.
“Në mjete laboratorike kemi pasur akses shumë të kufizuar, minimumi duhet të kishim kadavra (ku kryhen praktikat mësimore për studentët). Ata pak mikroskopë, që kemi patur në dispozicion, i përdornim vetëm në 40 minuta gjatë leksionit i gjithë grupi. Për të mos folur për mungesën e theksuar të sallave të leksioneve, që bëhen në salla të vogla, të tejmbushura”, – thotë Dea Guri, studente në vitin e gjashtë për Mjekësi të Përgjithshme.
“Kemi hasur problematika në pjesën e praktikave profesionale në godinën e fakultetit, pasi pajisje laboratorike ose kite të caktuara për analiza të posaçme kanë qenë në mungesë. Kjo bënte që të punonim privatisht në laboratorë të ndryshëm apo edhe vullnetarisht për të mësuar dhe për të përvetësuar profesionin”, – tregon vështirësitë për Investigative Network Albania-n Adriana Zhama, studente në vitin e dytë Master për Teknik Laboratori.
Universiteti i Mjekësisë një pjesë të buxhetit e ndan pikërisht për të rritur kapacitetet laboratorike dhe për të ofruar kushte sa më të mira për studentët.
Po ashtu, Universiteti Politeknik tha se dy fakultetet e tij, ai i Arkitekturës dhe ai Teknologjisë së Informacionit, kanë shpenzuar shuma të konsiderueshme: përkatësisht 11.635.714 lekë dhe 13.495.212 lekë, për laboratorët mësimorë (pajisje audio-vizuale, kompjuterike apo laboratorë specifikë). Por, ndonëse universiteti thotë se ka investuar në laboratorë, studentët ankohen pikërisht për punën praktike dhe për mungesën e pajisjeve teknologjike, që t’i përgjigjen zhvillimit të kohës dhe nevojës për aftësim drejt tregut të punës.
“Sa i takon laboratorëve dhe pajisjeve teknologjike, shumica prej nesh preferon të përdorë kompjuterët personalë, ata që janë në fakultet, janë funksionalë, por shumë të vjetër e të ngadaltë”, – tregon Silvia, studente e Arkitekturës.
“Ne kemi shumë nevojë për punë praktike, laboratorike, por ka mungesë të pajisjeve të fundit, teknologjike apo të aplikacioneve të nevojshme. Detyrohemi shpeshherë të programojmë në fletore apo t’i kryejmë provimet me shkrim. Në shumicën e rasteve laboratorët kanë pajisje të vjetra dhe kompjuterë jo të përditësuar, që sjellin vështirësi, jo vetëm për ne, por edhe për stafin akademik”, – tregon Mateo Yskollari, student në vitin e dytë në degën Inxhinieri Informatike./INA-MEDIA
Kryeministri Edi Rama, në konferencën e fundvitit me gazetarët, tha se në 3 mandatet e Partisë Socialiste, 37 raste i përkasin hetimeve për korrupsion apo shpërdorim detyre. Këtë të fundit, Rama e cilësoi një “nocion i cili duhet të rishikohet”.
Sipas tij, SPAK “ka dhënë dënime skandaloze”, ndërsa shtoi si një problem të madh publikimin në media të dosjeve hetimore dhe shtoi se “mesazhet nuk përbëjnë prova dhe nuk mund të jenë arsyeja parësore për të nisur gjyqe”.
“Jo çdokush që hetohet dhe akuzohet nga SPAK ka bërë korrupsion. Shpërdorimi i detyrës është një vepër që iu kthye dhe vetë BE-së, sepse është një term që futet një thes i madh. Sidomos kur jeton në një periudhë kur të gjitha llojet e tenxhereve hidhen përpjetë me gjithë kapakë për burg. BE iu rikthye nocionit me kërkesë të Gjermanisë dhe të Italisë. Ka dalë një direktivë e re për ta riparë këtë nocion, për ta specifikuar. Kushtetuta thotë që janë 3 pushtete të pavarura nga njëri-tjetri. Është pavarësia për të marrë vendime. Te vendimet nuk vjen dot një prokuror të thotë pse e vendose kështu dhe e vendose ashtu. Dhe kjo gjë ka ndodhur. Nëse vendimi im është një vendim që ka një prapavijë të qëllimshme për të përfituar në mënyrë të paligjshme apo për të sjellë një dëm, këtu unë nuk jam i pavarur, këtu vjen drejtësia tek unë”, tha Rama.
“Qysh nga fillimi i këtij kapitulli të SPAK, janë 37 raste. E dini ju sa raste nga këto 37 që përfshijnë funksionarë të niveleve të ndryshme, i përkasin viteve të mandatit të parë e të mandatit të dytë? Janë rreth 80%. Ndërkohë që vetëm një pjesë e vogël e tyre janë raste që lidhen me periudhën më vonë. Në rastet që po flasim kemi nga të gjitha, kemi dënim për prerje pylli për një kryetar bashkie. Është një dënim skandaloz, kryetari i Bashkisë së Fushë-Arrëzit ka hapur një rrugë për komunitetin ku janë prerë disa pemë. Ka bërë burg për prerje pemësh. Rasti është për turp. Ka dhe raste të tjera qe nuk kanë lidhje me korrupsion që hyjnë tek këto raste. Ka dhe raste të tjera që lidhen me pabarazinë në tendera. Kjo është një vepër tjetër, nuk është korrupsion”, shtoi Rama.
“Çfarë do të thotë mesazhe, që kur mesazhet janë prova? Dhe që kur mesazhet janë ushqim për mediat? Dhe që kur mbi bazë mesazhesh bëhen gjyqe si në kohën e gjuetive të shtrigave? Patjetër që mesazhet dhe çdo gjë tjetër janë pjesë e një procesi, por parafytyroni vetëm kaq: çfarë ndodh dhe sa përgjegjës ka secili nga pjesëmarrësit në këto gjyqet e shtrigave kur dikush të dalë i pafajshëm? Për çfarë i duhet më pafajësia atij njeriu kur i është shkatërruar tërësisht jeta dhe familja? Kush ia kthen atij njeriu pas jetën? Prandaj drejtësia demokratike ka vendosur kufij, nuk lejohen shumë nga këto gjëra që ndodhin këtu. Nuk fajësoj mediat, por ata që i ushqejnë me këtë helm. Deri tani kemi një numër të dënuarish shumë të ulët në raport me rastet. Kemi çështje të zvarritura dhe Strasburgu ka evidentuar gjëra të rënda”, shtoi kryeministri.
Albania
“Kemi raketa Javelin dhe tre anije patrulluese”, Rama: Kemi sot ushtrinë më të mirëpaguar, ia kalojmë edhe Serbisë
Gjatë konferencës vjetore me gazetarët, kryeministri Edi Rama foli edhe për ushtrinë dhe sistemin mbrojtës.
Ai u shpreh se vendi ynë ka raketa Javelin dhe tre anije patrulluese.
Ndër të tjera kreu i qeverisë deklaroi se Shqipëria ka sot ushtrinë më të mirëpaguar në rajon, duke ia kaluar kështu edhe Serbisë.
“Kemi ushtrinë më të mirëpaguar në rajon, përfshi edhe Serbinë. Ambicia jonë është që ushtria jonë të arrijë në mesataren e vendeve të NATO-s sa I përket anës financiare. Ky vit na gjen me një sistem raketor Javelin, na gjen me tre anije patrulluese që I kemi dhuratë nga Italia, na gjen me radarë falë bashkëpunimit me Francën. Ajo që mbetet ambicia kryesore është Shqipëria një vend prodhues i industrisë ushtarake.
Do prodhojmë dronët luftarakë dhe sistemet antidron. Në 2026 do të shihni edhe produktet e para. Ne vazhdojmë punën për të bërë kontrata të tjera për industrinë detare dhe ajrore”, u shpreh kryeministri Rama.
Nga Victor Manuel Sanchez Valdes, NORO ESTE
Njoftimi i Departamentit të Thesarit të Shteteve të Bashkuara për vendosjen e sanksioneve ndaj familjes Hysa, e cila është me shtetësi meksikane, por me origjinë shqiptare – për akuzën e pastrimit të parave në favor të fraksionit “Mayiza” të Kartelit të Sinaloas, i shtohet një liste të gjatë lajmesh që lidhin kartelet meksikanë me klane kriminale me origjinë shqiptare dhe ngre pyetjen: pse është bërë kaq e zakonshme lidhja mes organizatave të krimit të organizuar të Meksikës dhe Shqipërisë?
Në Meksikë dihet pak për mafien shqiptare, por ajo është shumë e rëndësishme në nivel ndërkombëtar, pasi, së bashku me ’Ndrangheta-n italiane, përbëjnë dy mafiet që kontrollojnë trafikun e drogës në Evropë dhe, për rrjedhojë, janë ndër aleatët kryesorë ndërkombëtarë të Kartelit të Sinaloas dhe Kartelit Jalisco Nueva Generación (CJNG). Përveç Evropës, ajo ka prani edhe në Shtetet e Bashkuara, Kanada dhe Australi, përmes emigrantëve me origjinë shqiptare të vendosur në këto vende.
Në fund të viteve ’80, si mafia shqiptare, ashtu edhe ’Ndrangheta ishin relativisht të vogla krahasuar me organizata të tjera kriminale, por nga vitet ’90 nisën të rriten falë dy faktorëve kryesorë. I pari ishte dobësimi i mafieve me ndikim të madh për shkak të ndjekjes penale nga qeveritë evropiane, si mafia siciliane (Cosa Nostra), Camorra napolitane, mafia ruse, mafia galiciane apo Union Corse. Në të gjitha këto raste, autoritetet gjetën anëtarë të gatshëm të spiunonin bashkëpunëtorët e tyre, gjë që lejoi ndjekjen penale të shumë udhëheqësve dhe i bëri këto grupe partnerë më pak të besueshme për kartelet meksikanë apo kolumbianë.
Ndërsa “spiunët” dobësonin këto mafie, kartelet meksikanë dhe kolumbianë gjetën te mafia shqiptare dhe ’Ndrangheta aleatët e duhur, pasi në të dy rastet bëhet fjalë për grupe kriminale të përbëra vetëm nga persona me lidhje të drejtpërdrejta familjare – prindër, fëmijë, vëllezër, motra, xhaxhallarë e nipër – çka ul ndjeshëm rrezikun e tradhtisë, pasi lidhja e gjakut është vendimtare.
Faktori i dytë është se, në një kohë të shkurtër, falë diasporës së emigrantëve nga Shqipëria dhe Kalabria (rajon në jug të Italisë, prej nga e ka origjinën ’Ndrangheta dhe që karakterizohet nga të ardhura më të ulëta se pjesa tjetër e vendit), ata arritën të vendosin prani pothuajse në të gjitha vendet e Evropës, veçanërisht në porte, qendra të mëdha financiare, kryeqytete me popullsi të madhe dhe zona me rritje të shpejtë ekonomike.
Për shembull, mafia shqiptare ka prani në qytete shumë të rëndësishme si Londra, Berlini, Parisi, Stokholmi, Stambolli, Nju Jorku, Sidnej, Toronto, Madridi apo Roma, si dhe në porte me trafik të lartë tregtar në Evropë, si Hamburgu në Gjermani, Algeciras dhe Valencia në Spanjë, Antverpeni në Belgjikë dhe Roterdami në Holandë.
Duke qenë se portet janë pika kryesore e hyrjes së drogave si kokaina dhe fentanili në Evropë, dhe mafia shqiptare është ajo që është më e infiltruar në këto pika, ajo bëhet një aleate kyçe për organizata si Karteli i Sinaloas apo CJNG.
Por përveç këtyre dy arsyeve, ekziston edhe një e tretë që e dallon mafien shqiptare: përveç rolit kyç në trafikun e drogës, ajo u ofron organizatave meksikane edhe qasje në një rrjet shumë të gjerë pastrimi parash në Evropë dhe në pjesë të tjera të botës, si Kina.
Shqiptarët investojnë në projekte imobiliare luksoze në të gjithë Evropën; janë pronarë kazinosh, hotelesh, qendrash turistike, spa-sh dhe restorantesh, por gjithashtu kanë krijuar aleanca me kinezë dhe turq për interesa në biznese të vogla me produkte të lira dhe pirateri në qytete të ndryshme.
Po ashtu, janë identifikuar operacione të tyre në qendrat kryesore financiare të Evropës, si Cyrihu, Gjeneva, Frankfurti apo Londra, si dhe blerje kriptomonedhash, përdorimi i platformave të lojërave elektronike apo mashtrime masive përmes mjeteve digjitale.
Në përmbledhje, mafia shqiptare është bërë një partnere shumë e vlefshme për kartelet meksikanë sepse është një nga blerëset më të mëdha të drogës, ka një rrjet të gjerë shpërndarjeje në Evropë dhe vende të tjera, ofron shërbime tepër të rëndësishme si pastrimi i parave dhe madje mund të sigurojë edhe armë të rënda.
Kjo bën të mundur që i njëjti klan shqiptar të ketë marrëdhënie biznesi me kartele armike mes tyre, si Karteli i Sinaloas dhe CJNG, sepse kostoja e prishjes së marrëdhënies është më e lartë sesa tolerimi i mungesës së ekskluzivitetit.
Gjithashtu, është e rëndësishme të theksohet se, ndryshe nga Karteli i Sinaloas apo CJNG, mafia shqiptare nuk është një organizatë e vetme, por shumë të pavarura: çdo klan familjar funksionon si një bandë më vete, me portofolin e vet të bizneseve. Ndryshe nga organizatat kriminale meksikane, të cilat shpesh përplasen dhe konkurrojnë dhunshëm, shqiptarët rrallë përfshihen në konflikte të dhunshme dhe shumicën e kohës bashkëpunojnë mes tyre dhe ndajnë fitimet.
Për këtë arsye nuk është aspak çudi që familja Hysa, e vendosur në Meksikë, dhe që qeveria amerikane e lidh me fraksionin Mayiza, të shërbejë si urë lidhëse me klanet e mëdha evropiane dhe që, përveç pastrimit të parave përmes kazinove, të ofrojë qasje në një katalog shumë të gjerë investimesh në Evropë, gjë që është jashtëzakonisht e vështirë për t’u zbuluar nga autoritetet meksikane. Pikërisht për këtë arsye, prej vitesh marrëdhënia mes organizatave shqiptare dhe atyre meksikane është intensifikuar.
Ndryshim i rregullit të pozicionit jashtë loje, FIFA do që të favorizohen sulmuesit
Tragjedi në Prizren, humb jetën një fëmijë njëvjeçar si pasojë e zjarrit
Futboll mes “acarit”, lojtarët pijnë çaj në fushë
“Që kur mesazhet janë prova?”, Rama: “Shpërdorimi i detyrës” do të rishikohet
Beyoncé shpallet miliardere nga Forbes
“Kemi raketa Javelin dhe tre anije patrulluese”, Rama: Kemi sot ushtrinë më të mirëpaguar, ia kalojmë edhe Serbisë
Britania marrëveshje me Angolën dhe Namibinë për kthimin e emigrantëve
Britania e Madhe refuzon të njohë Somalilandin si shtet të pavarur
Zelensky mohon sulmin me dron ndaj rezidencës së Putinit
Ish-sulmuesi i Anglisë dhe Liverpoolit akuzohet për ‘ngacmim’, pas arrestimit të tij në prill
Shqipëria në histori! Nga fitorja në Serbi te shanset me Poloninë për Botërorin, 2025 në shifra e fakte
Si u krijua aleanca mes mafies shqiptare dhe karteleve të drogës në Meksikë
“Tageszeitung” e Berlinit: “Shumë njerëz në mbarë Evropën Juglindore dëshirojnë personalitete si Kurti si politikanë në vendet e tyre”
Bashkimi me euron do të kishte mbuluar koston e NHS-së
Faqet e para të Gazetave në UK
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri
Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin
Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?
-
UK1 day agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania1 day agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
Albania3 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports1 day agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK3 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania1 day agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania2 days ago
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
Kosova18 hours agoKëta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes