Shkencëtari i njohur amerikan James Dewey Watson, një nga figurat më të rëndësishme të biologjisë moderne dhe bashkëzbulues i strukturës spirale të ADN-së, ka ndërruar jetë më 6 nëntor 2025, në East Northport, New York, në moshën 97-vjeçare.
Lajmi u konfirmua nga familjarë dhe institucione shkencore ku Watson kishte shërbyer për dekada.
Watson lindi më 6 prill 1928 në Chicago, Illinois, dhe që në moshë të re tregoi interes të jashtëzakonshëm për biologjinë. Në fillim të viteve ’50, gjatë punës në Universitetin e Cambridge-it, ai bashkëpunoi me Francis Crick për të zbuluar strukturën e acidit dezoksiribonukleik (ADN-së) — materialit gjenetik që mban kodin e jetës.
Në 1953, së bashku me Crick, Maurice Wilkins dhe me ndihmën vendimtare të imazheve të kristalografisë të Rosalind Franklin, ata arritën të përcaktonin formën spirale të dyfishtë (double helix) të ADN-së — një nga zbulimet më të mëdha në historinë e shkencës.
Për këtë arritje, Watson, Crick dhe Wilkins u nderuan me Çmimin Nobel në Fiziologji ose Mjekësi në vitin 1962, duke hyrë në historinë e biologjisë moderne.
Pas këtij suksesi, Watson vijoi karrierën si drejtor i laboratorit Cold Spring Harbor Laboratory, ku u bë një figurë udhëheqëse në kërkimet mbi gjenetikën dhe luajti një rol të rëndësishëm në fazat e hershme të Projektit të Gjenomit Njerëzor, që synonte hartimin e plotë të hartës gjenetike të njeriut.
Megjithatë, vitet e fundit të jetës së tij u shoqëruan me polemika. Watson u kritikua gjerësisht për deklaratat e tij të konsideruara raciste dhe seksiste mbi inteligjencën dhe gjenetikën, të cilat çuan në ndërprerjen e marrëdhënieve të disa institucioneve akademike me të.
Sipas The Washington Post, Watson ndërroi jetë në një institucion hospice në shtetin e New York-ut, ndërsa shkaku i saktë i vdekjes nuk është bërë ende publik.
Pavarësisht polemikave, kontributi i tij shkencor mbetet i jashtëzakonshëm. Zbulimi i strukturës së ADN-së hapi rrugën për epokën moderne të bioteknologjisë, mjekësisë gjenetike dhe kërkimeve mbi trashëgiminë biologjike.
Watson do të kujtohet si një nga figurat më me ndikim të shkencës së shekullit XX, që ndihmoi njerëzimin të kuptojë për herë të parë kodin e vet të jetës.