Talebanët pretendojnë se kultivimi i bimës së opiumit u ndal dhe rrjedha e drogave ilegale u ndal kur grupi ishte në pushtet për herë të fundit në Afganistan.
Por megjithëse pati një rënie të mprehtë në vitin 2001 – kur ishte nën kontrollin e fundit të tyre – kultivimi i opiumit në zonat e mbajtura nga talebanët është rritur në vitet pasuese, shkruan bbc, përcjell Telegrafi.
Sa opium prodhohet në Afganistan?
Bimët e opiumit mund të rafinohen për të formuar bazën për disa droga shumë të varura, përfshirë heroinën.
Afganistani është prodhuesi më i madh në botë i opiumit, sipas Zyrës së Kombeve të Bashkuara për Droga dhe Krim (UNODC).
Madje korrja në vend e opiumit përbën më shumë se 80% të furnizimit botëror. Në vitin 2018, UNODC vlerësoi se prodhimi i opiumit kontribuoi deri në 11% të ekonomisë së vendit.
Çfarë kanë thënë talebanët se do të bëjnë në lidhje me opiumin?
Pasi talebanët morën kontrollin e Afganistanit, zëdhënësi Zabihullah Mujahid tha: “Kur ishim në pushtet më parë nuk kishte prodhim droge”.
Ai tha “ne do ta çojmë sërish në zero kultivimin e opiumit” dhe se nuk do të ketë kontrabandë.
Cili është “rekordi” i talebanëve?
Në fillim, kultivimi i “lulekuqes” së opiumit u rrit ndjeshëm nën sundimin taleban – nga rreth 41,000 hektarë në 1998, në më shumë se 64,000 në 2000, sipas Departamentit të Shtetit të SHBA.
Kjo ishte kryesisht në provincën Helmand të kontrolluar nga talebanët, e cila përbënte 39% të prodhimit të opiumit të paligjshëm në botë.
Por në korrik 2000, talebanët ndaluan kultivimin e opiumit në zonat që ata kontrollonin.
Dhe një raport i OKB -së në maj 2001 “vuri re suksesin e përgjithshëm të ndalimit në eliminimin e kultivimit të lulekuqes në zonat e kontrolluara nga talebanët”.
Pas ndalimit të talebanëve për kultivimin e opiumit, pati një rënie të dukshme në kapjen e opiumit dhe heroinës në nivel global në 2001 dhe 2002.
Megjithatë, gjërat kanë ndryshuar që atëherë.
Megjithëse ka pasur kultivim në rajonet e kontrolluara deri vonë nga ish-qeveria, shumica e kultivimit të lulekuqes është përqendruar në zonat e mbajtura nga talebanët.
Për shembull, provincat Helmand dhe Kandahar në Afganistanin jugor kishin tokën më të madhe të përdorur për kultivimin e lulekuqes në vitin 2018 kur kontrolloheshin nga talebanët.
Si fitojnë talebanët nga “lulekuqet”?
Bujqësia e opiumit është një burim kryesor punësimi në Afganistan, dhe në vitin 2019 korrja e opiumit siguroi pothuajse 120,000 vende pune, sipas sondazhit të opiumit të UNODC në Afganistan.
Talebanët përfitojnë përmes taksave mbi prodhimin e opiumit dhe indirekt përmes përpunimit dhe trafikimit, thotë Departamenti Amerikan i Shtetit. Një taksë kultivimi prej 10% mblidhet nga fermerët e opiumit.
Taksat mblidhen gjithashtu nga laboratorët që konvertojnë opiumin në heroinë, si dhe tregtarët që kontrabandojnë drogë të paligjshme.
Kështu, vlerësimet e pjesës vjetore të talebanëve në ekonominë e drogës së paligjshme shkojnë nga 100 në 400 milionë dollarë.
Ndërkohë thuhet se droga ilegale përbën deri në 60% të të ardhurave vjetore të talebanëve, sipas mbikëqyrësit amerikan, Inspektorit të Përgjithshëm Special për Rindërtimin Afgan (Sigar).
Ku përfundojnë drogat?
Siç shkruan më tej bbc
, heroina e bërë nga opiumi i rritur në Afganistan përbën 95% të tregut në Evropë.
Megjithatë, vetëm 1% e furnizimit amerikan me heroinë vjen nga Afganistani, sipas Agjencisë Amerikane të Luftës kundër Drogës. Shumica vijnë nga Meksika.
Midis 2017 dhe 2020, më shumë se 90% e opioideve u transportuan përmes transportit rrugor.
Por kohët e fundit ka pasur një rritje të konfiskimeve në det, në rrugët midis Oqeanit Indian dhe Evropës.
Edhe pse ka pasur luhatje, prodhimi i opiumit dhe konfiskimet e lidhura me opiumin kanë treguar një prirje rritëse gjatë dy dekadave të fundit, në përputhje me kultivimin e lulekuqes në Afganistan.
Sidoqoftë, vlerësohet se konfiskimet dhe arrestimet e drogës kanë pasur ndikim minimal në kultivimin e lulëkuqes së opiumit në vend, sipas Sigar.
Kjo pasi që konfiskimet e opiumit që nga viti 2008 ishin ekuivalente me vetëm 8% të opiumit të prodhuar nga vendi vetëm në vitin 2019.
