Pas dy vitesh rritje të çmimeve, ekonomistët ende nuk po munden të arrijnë dakord për atë që ka shkaktuar krizën më të madhe të inflacionit në botë.
Ndërsa fajtorët e zakonshëm të përmendur nga ekonomistët përfshijnë pengesat e zinxhirit të furnizimit të epokës së pandemisë, luftën në Ukrainë dhe politika të ndryshme ekonomike të SHBA-së, të tjerë thonë se kjo është për shkak të “lakmisë”, do të thotë kompanitë përdorin normat e larta të inflacionit si një justifikim për të rritur çmimet.
Megjithatë, sipas gjetjeve paraprake të një studimi të Rezervës Federale të New Yorkut, mund të ketë diçka tjetër në lojë, raporton cnn.
Hulumtimi me 700 biznese në New York, Atlanta dhe Cleveland zbuloi se fuqia e kërkesës së klientit tejkaloi të gjithë faktorët e tjerë që kompanitë peshojnë kur vendosin çmimet, duke përfshirë marzhet e qëndrueshme të fitimit dhe inflacionin e përgjithshëm.
Kjo do të thotë që një biznes në thelb mund të vendosë çmime aq të larta sa të dojë, për sa kohë që ato nuk janë aq të larta sa të largojnë bazën e klientëve, transmeton Telegrafi.
Më shumë se 82 për qind e bizneseve të anketuara thanë se kërkesa është faktorizuar në vendimet e tyre për çmimet, ndërsa vetëm 52 për qind e bizneseve thanë se marrin parasysh normën e përgjithshme të inflacionit kur vendosin çmimet.
A janë klientët të gatshëm të paguajnë çmime më të larta?
Klientët janë trajnuar për të toleruar rritjen e çmimeve, tha John Zhang, profesor i marketingut në Shkollën Wharton në Universitetin e Pensilvanisë.
“Gjatë inflacionit, ju e dini se rriten kostot për kompanitë, kështu që ju bëheni më të hapur ndaj çmimeve më të larta”, tha ai.
Miratimi i rritjes së çmimeve mund të nxisë çmime edhe më të larta në të ardhmen – një cikël që mund të jetë i vështirë për t’u thyer, tha Zhang.
Restoranti “Mac and cheese” i Mac në Manchester, New Hampshire u përpoq të rriste çmimet pak për të vazhduar me inflacionin në vitin 2021, por kjo nuk ishte e mjaftueshme për të mbuluar rritjen e kostos për biznesin, tha pronari, Mark Murphy. Nga frika e reagimit të klientëve, restoranti pranoi marzhe më të vogla në vend që të rriste çmimet.
Kur biznesi më në fund rriti çmimet, Murphy tha se vendimi ishte “i dhimbshëm”.
“Ne po shikonim shitjet dhe porositë tona çdo ditë, dhe po kontrollonim çdo rishikim për të parë se çfarë po thoshin njerëzit”, tha Murphy. “Ishte shumë e frikshme”.
Pavarësisht frikës, çmimet e ngritura nuk ndikuan në biznesin e Murphyt.
“Ajo që përfunduam duke gjetur ishte se klientët mund të mos kenë qenë të lumtur për këtë, por ata nuk ishin të befasuar. Unë mendoj se ata e kuptuan disi që çmimet po rriten. Ata e shohin atë kudo që shkojnë”, tha ai.
Murphy tha që restoranti që atëherë ka rritur çmimet më shumë se një herë shkaku i inflacionit.
Një shkëputje e mundshme nga çmimet e larta
Kompanitë shumëkombëshe, “Colgate, Procter & Gamble” dhe “PepsiCo” kanë rritur çmimet me përqindje dyshifrore gjatë vitit të kaluar, sipas raporteve të të ardhurave të tyre të tremujorit të parë, duke tejkaluar normën e inflacionit në SHBA.
Megjithatë, ndërsa Rezerva Federale rrit normat e interesit dhe ekonomia ngadalësohet, klientët së shpejti mund të jenë më pak të prirur të paguajnë për mallra dhe shërbime, tha Zhang.
Bizneset mund të jenë tashmë në harmoni me ndryshimin: Ata të anketuar nga FED i New Yorkut thanë se presin presione më të ulëta të kostos dhe çmimeve në vitin e ardhshëm.
Emily Netti, fotografe dasmash në Syracuse, New York, tha se ajo i ka rritur çmimet me disa qindra dollarë shumë herë gjatë dy viteve të fundit për të paguar tarifa konkurruese për fotografët dhe punëtorët shtesë që ka punësuar.
Megjithatë, ajo tha se është e vetëdijshme që baza e saj e klientëve vendas së shpejti mund të dëshirojnë të shkurtojnë shpenzimet.
“Unë kam filluar të ngadalësoj punën time brenda tregut të Sirakuzës”, tha ajo.
“Unë e shoh veten duke rritur çmimet me 100 dollarë në vend të 300 dollarëve, kështu mund të konkurrojë në treg”, përfundoi ajo.
