Albania
Vota e Diasporës, shpresë apo rrezik për demokracinë në Shqipëri?
Një pakt politik mes Partisë Socialiste dhe asaj Demokratike i hapi rrugën votës së emigrantëve për zgjedhjet e vitit të ardhshëm – por përtej entuziazmit ngrihen pikëpyetjet e para për sigurinë e votës dhe ndikimin që ky vendim do të ketë mbi demokracinë e brishtë në Shqipëri.
Më shumë se tre dekada pas valës së parë migratore që shenjoi rënien e regjimit komunist në Shqipëri, Partia Socialiste dhe ajo Demokratike ranë dakord që ta zgjerojnë bazën e votuesve të tyre edhe me shqiptarët që jetojnë jashtë kufijve, përmes së ashtuquajturës ‘vota e Diasporës”.
E kërkuar me ngulm nga aktivistët e Diasporës si një e drejtë kushtetuese dhe e detyruar nga një vendim i Gjykatës Kushtetuese, vendi pritet të aplikojë për herë të parë votimin me postë në zgjedhjen e ardhshme parlamentare.
Sipas dokumentit të dakordësuar mes PD dhe PS, qytetarët që jetojnë jashtë Shqipërisë nuk gëzojnë regjistrim automatik në listën e zgjedhësve dhe do të duhet të regjistrohen nga e para për çdo palë zgjedhje, ndërsa vota e tyre do të numërohet në zonën zgjedhore ku kanë pasur adresën e mëparshme të banimit.
Pakti politik që i hapi rrugën votës së emigrantëve u duartrokit nga aktivistët e organizatave të krijuara në diasporë, të cilët besojnë se ky hap do të sjellë ndikim pozitiv mbi demokracinë e brishtë shqiptare.
“Duke parë realitetin e brishtë demokratik dhe problemet e mëdha me shit-blerjen e votës, shantazhimin e votuesve, kontrollin e fortë të qeverisë mbi administratën publike dhe pushtetet në përgjithësi, zgjerimi i bazës së votuesve me kontigjentin e diasporës sjell një frymë të re dhe rinovuese për gjithë ofertën politike shqiptare,” tha për BIRN Nador Bakalli, një shqiptar që jeton në Kanada dhe aktivist i organizatës “Diaspora për Shqipërinë e Lirë”.
Megjithatë, aktorë të shoqërisë civile brenda vendit janë të dyzuar mbi ndikimin që ky vendim do të ketë mbi sistemin politik shqiptar.
Afrim Krasniqi, drejtor i Institutit të Studimeve Politike, është kritik mbi procesin e mbyllur politik që solli këtë marrëveshje si dhe mbi formulën e zgjedhur.
“Konsensusi është hap pozitiv, po shumë larg standarve të parimit kushtetues për garantimin e votës së diasporës dhe përfaqësimin e saj në jetën politike në vend,” tha Krasniqi.
Sipas tij, pakti i arritur në mungesë të transparencës nuk jep garanci për përfshirjen reale të disporës në jetën politike të vendit.
Shpresë apo rrezik?
Nga takimi i kryeministrit Edi Rama me emigrantët shqiptarë në Itali.
Formula e zgjedhur nga dy partitë e mëdha dhe siguria e votës në një mjedis politik, ku propaganda dhe sistemi i patronazhimit luajnë një rol të madh në procesin zgjedhor, ngre pikëpyetjet e para për ndikimin e votës së diasporës.
Këto sfida nuk janë të panjohura për aktivistët e së drejtës së votës së emigrantëve.
“Është e vërtetë që propaganda mediatike deformon keqazi realitetin shqiptar,”thotë Bakalli nga organizata “Diaspora për Shqipërinë e Lirë”, ndërsa thekson nevojën për një informim më të mirë të shqiptarëve.
Megjithatë, ai beson se një pjesë e mirë e diasporës e larguar vitet e fundit, janë në dijeni të gjendjes reale të demokracisë në vend.
“…ne shpresojmë që ata do të shprehin pakënaqësinë e tyre me votë dhe të bëhen fryma e ndryshimit që do të kishin dëshiruar të shihnin përpara se të largoheshin,” thotë ai.
Sipas marrëveshjes së arritur mes dy partive të mëdha, votat e emigrantëve nuk do të grupohen në një zonë zgjedhore të veçantë, por do të shpërndahen në zonat zgjedhore ku ata kanë jetuar më parë.
Sipas përfaqësuesve të shoqërisë civile, kjo formulë rrezikon të ushqejë hambarët e votave të partive të mëdha.
“Metoda që ata të dërgojnë vota për të njëjtat parti kryesore që kontrollojnë sistemin nuk është një hap që çon në një zgjidhje demokratike,” thotë Krasniqi nga Instituti i Studimeve Politike.
Po ashtu ai e sheh mekanizmin e votimit, që përfshin deklarim pararaprak, verifikim dhe dërgimin e votës me postë, si vendosjen e një standardi të dyfishtë në procesin e votimit.
“Duket sikur qytetarët brenda Shqipërisë trajtohen ndryshe dhe ata jashtë territorit ndryshe,” shtoi ai.
Rigels Xhemollari, drejtor i organizatës “Qendresa Qytetare” e vlerëson shpërndarjen e votës së emigrantëve në zona të ndryshme zgjedhore, por e konsideron këtë “një risi me shumë sfida”.
Njëri nga problemet sipas tij është informimi institucional i diasporës, ndërsa problemi tjetër lidhet me sigurinë e votës.
“Mungesa e informacionit rrezikon që partitë të ndërtojnë strukturat e patrozhistëve jashtë vendit dhe të mos kemi më shqiptarë që votojnë nga jashtë po anëtarë partie që votojnë,” tha Xhemollari për BIRN.
“Të jemi të kujdesshëm që propaganda të mos i kthejë nga shpresë për demokracinë në rrezik për demokracinë,” shtoi ai.
Siguria e votës
Të dhënat e Censit të vitit 2023 tregojnë se Shqipëria është kthyer në një atdhe emigrantësh, ku më shumë se gjysma e popullsisë vlerësohet se jeton jashtë vendit. I gjithë territori i vendit është prekur në masë nga fenomeni i emigrimit, i cili ka dërguar nëpër botë së paku 2.2 milionë njerëz përgjatë tre dekadave të fundit.
Partia Socialiste në pushtet ka qenë përgjithësisht indiferente ndaj fenomenit të emigrimit, me përjashtim të muajve të fundit, kur kryeministri Edi Rama zhvilloi takime me diasporën në dy vendet fqinje të Greqisë dhe Italisë.
Aktualisht, deputetë nga të dy partitë e mëdha shpresin entuziazëm për votën e diasporës.
Deputeti socialist Lavdrim Krrashi, një ish-emigrant në Londër që drejton nënkomisionin parlamentar për Diasporën dhe Migracionin i tha BIRN se pjesmarrja direkte e diasporës do ta forcojë demokracinë në Shqipëri.
Sipas Krrashit, shqiptarët janë ndër popujt më të lidhur me atdheun e tyre dhe tashmë do të kenë mundësinë që ta shpresin “vullnetin e tyre të sinqertë dhe të pakompromis” nga atje ku ndodhen.
“Vota e ardhur nga jashtë nuk do të ndikohet nga asnjë lloj propagande, pasi ata janë të mirëinformuar nga burime të ndryshme, duke përfshirë prekjen e realitetit me investimet, vizitat dhe kontakti me të afërmit dhe shoqërinë,” tha ai.
Edhe deputetja demokrate, Dhurata Çupi e konsideron një lajm të mirë garantimin e votës së diasporës. Ajo beson se “vota e emigrantëve do të ndikojë në ekuilibrat politikë”, duke e parë këtë votë si më të sinqertë dhe të pandikuar nga propaganda.
Çupi thekson megjithatë se pakti politik nuk mjafton dhe se procesi tashmë varet nga puna që do të bëjë Komisioni Qendror i Zgjedhjeve për miratimin e akteve nënligjore për përcaktimin e detajuar të regjistrimit të zgjedhësve, dërgimit të materialeve zgjedhore, administrimit të fletëve të votimit, numërimit dhe shpalljes së rezultatit.
“Këto akte nënligjore janë shumë të rëndësishme, pasi do të detajojnë elementët e sigurisë që i gjithë procesi i votës së Diasporës të jetë i pakontestueshëm dhe në përputhje me ligjin,” theksoi Çupi.
Mesa duket, ‘siguria’ do të jetë fjala që do të shoqërojë hallkat e tjera proceduriale deri në realizimin e votimit të emigrantëve në zgjedhjet e ardhshme parlamentare.
“Unë jam skeptik që procesi do të prodhojë një siguri votimi, kur nuk e prodhon dot mes Tiranës apo Durrësit,” tha Afrim Krasniqi.
Edhe Bakalli nga organizata “Diaspora për Shqipërinë e Lirë” thotë se beteja e tyre nuk ka mbaruar, pasi procesi mbart rreziqet e sigurisë së votës.
“Ka një sërë elementesh sigurie për të cilat ne do të insistojmë kur të ulemi në tryezë me KQZ, si për shembull anashkalimi i Postës Shqiptare nga procesi dhe përdorimi i një poste reputative ndërkombëtare,” tha Bakalli.
Megjithatë, ai beson se në votën e Diasporës, mekanizmat e blerjes së votës nuk janë aq të thjeshta për t’u aplikuar./Reporter.al
Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi. Tkurrja e fondeve që qeveria po i vë çdo vit në dispozicion po bën që sektori të prodhojë më pak vlerë të shtuar në ekonominë e vendit. Kjo ecuri negative u vu edhe më shumë në dukje në tremujorin e tretë të vitit gjatë së cilit kontributi i bujqësisë në ekonomi ishte negativ… 0.41 për qind më pak se në po të njëjtën periudhë kohore të një viti më parë.
“Kam shkruar një artikull në vitet 2000 ku thosha se bujqësia është si puna e një lope që milet tre herë në ditë dhe ushqehet vetëm një herë. Kjo lopë, në këtë rast bujqësia është e destinuar të vdesë”, thotë për A2, Esmeralda Ballesha, eksperte për bujqësinë.
Bujqësia ka hyrë tashmë në cikël rënës, e ndikuar nga njëra anë, nga pakësimi i popullsisë në fshat nga emigracioni i brendshëm dhe i jashtëm dhe mungesa e subvencioneve shtetërore, në anën tjetrën, që e kanë përkeqësuar klimën në sektor.
“Duhet ta themi hapur. Të gjitha qeverisjet në këto 30 vite kanë qenë neglizhente për sa i përket politikave me fshatin. Mentaliteti i qeverive ka qenes e fshatari mori tokën e tij e tani le t’ia dalë vetë. Kjo ka qenë fatale për sektorin e bujqësisë”, thotë Ballesha.
Vitin e kaluar, prodhimi në sektorin bujqësor shënoi rënie me 0.69 për qind. Kjo ndodhi në një kohë kur ekonomia u rrit me gati 3.5 për qind, çka dëshmon se sektori është lënë tashmë në rënie të lirë. “Unë them që minimalisht bujqësia duhet të ketë në dispozicion 800 milionë euro. e Theksoj. Minimalisht. Për të kapur ritmin e vendeve të tjera të Rajonit. Më tej në Europë jemi larg konkurrencës”, thotë Ballesha.
Të jesh i madh, jo gjithmonë do të thotë se ke avantazh. Shembulli më i mirë në vend është bujqësia. Kontributi i saj në ekonomi ka qenë gati 22 për qind e totalit, por sektorit përherë e më shumë po merr më pak para nga buxheti i shtetit. Rrjedhimisht po prodhon më pak vlerë të shtuar në ekonomi.
Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, ka uruar kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, për fitoren e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare.
Përmes po postimi në rrjetet sociale, Berisha shkruan se edhe partitë e tjera politike të Kosovës mbajtën qëndrime dinjitoze gjatë fushatës, për respektimin e vullnetit të qytetarëve.
Po ashtu Berisha shkruan se këto zgjedhje treguan se në Kosovë ka garë të lirë dhe demokratike, shkruan A2 CNN.
Kreu i PD nuk harroi të akuzonte kryeministrin Edi Rama për pengim të procesit të rregullt zgjedhor në Shqipëri.
Postimi i Berishës:
Zgjedhjet Parlamentare të 28 dhjetorit 2025 në Kosovë, një sukses frymëzues për Shqipërinë
Të dashur miq, dje Kosova zhvilloi zgjedhjet palamentare të parakohshme, të dytat në një hark kohor 10 mujor. Këto zgjedhje për fushatën, procedurën e votimit, garën e lirë, administrimin e votës ishin një sukses i vërtetë i demokracisë së re të Kosovës dhe mbarë qytetarëve të saj dhe shpresoj një frymëzim për shqiptarët në Shqipëri, ku armiku i egër i votës së lirë të qytetarëve shqiptarë, Ramaduro i Europës, ka shndërruar procesin jetik të zgjedhjeve të lira në farsë të shëmtuar elektorale.
Me këtë rast dua të uroj përzemërsisht qytetarët e lirë të Kosovës, autoriteret e vendit dhe institucionet e administrimit të procesit zgjedhor dhe forcat politike për arritjen e vërtetë të rendit demokratik të vendit të tyre.
Uroj fituesin e zgjedhjeve Z. Albin Kurti për fitoren e thellë të këtyre zgjedhjeve, por edhe të gjitha forcat e tjera politike për pjesëmarrjen dhe qëndrimet e tyre dinjitoze gjatë fushatës dhe respektimin e vendimit të sovranit. Dhe njëherë urime Kosovës, krenari e shqiptarëve! #sb
Qytetarët e Vlorës kanë protestuar sërish sot para dyerve të Bashkisë pasi prej 4-5 ditësh janë pa ujë të pijshëm pas një defekti në linjën kryesore të ujësjellësit.
Njëri prej qytetarëve ka telefonuar kryebashkiaken Brunilda Mersini duke i kërkuar që të vijë personalisht dhe të bisedojë me qytetarët për situatën por Mersini i ka mbyllur telefonin qytetarit pa i dhënë asnjë zgjidhje.
Si pasojë e pakënaqësisë, qytetarët janë zhvendosur në rrugën kryesore, duke bllokuar qarkullimin. Ata kanë pasur disa përplasje me policinë dhe kanë hedhur vezë dhe letra higjenike para ambienteve të Bashkisë.
Ndërkohë, Ujësjellësi i Vlorës ka njoftuar banorët se uji i sjellë me autobotë duhet përdorur vetëm për nevoja emergjente dhe jo për konsum oral. Në njoftim thuhet:
‘Ujësjellës Kanalizimeve Rajoni Vlorë, njofton qytetarët se ujin të cilin po e marrin nga autobotet, duhet t’a përdorin për nevoja emergjente dhe jo për përdorim oral.’
Nga ana tjetër qytetarët shprehen se autoboti që shihni në foto përdoret për zhbllokimin e pusetave të ujërave të zeza, por tani po shpërndan edhe ujë dhe në pikë të hallit kanë marrë bidonat dhe po mbushin ujë.
Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes
Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë
Kryetari shqiptar i komunës së Morbachut bëhet viral në Gjermani
Bujqësia po e humb peshën e saj në ekonomi, sektori në rënie të lirë
Berisha uron Kurtin për fitoren: Zgjedhjet, një sukses i vërtetë i demokracisë në Kosovë!
BE pret formim të shpejtë të institucioneve të reja të Kosovës
Zbulohet pas 12 vitesh, çfarë tha Michael Schumacher para se të aksidentohej
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
20 pikat e Zelenskyt për t’i dhënë fund luftës, Rusia kundër!
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Autoboti i pastrimit të ujërave të zeza, po shpërndan ujë për qytetarët në Vlorë
Strakosha në formë të jashtëzakonshme, AEK-u gjen stabilitet. Garanci edhe për Kombëtaren
I dhanë mundësinë të krijojë qeverinë pa opozitën, Kurti mesazh falënderues për të gjithë votuesit e LVV: U jemi mirënjohës përjetë
Vlora 4 ditë pa ujë, kryetarja e bashkisë: Defekti, fatkeqësi natyrore. Ujësjellësi s’është në varësinë tonë, protestën po e bën opozita
Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare
U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim
Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor
“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri
Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin
Disidenti egjiptian kërkon falje për tweets, ndërsa konservatorët kërkojnë dëbim nga Mbretëria e Bashkuar
Titujt e gazetave në UK
Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?
Peskov: Rusia pajtohet me vlerësimin e Trump, bisedimet në fazën përfundimtare
-
Albania10 hours agoU kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri
-
UK9 hours agoFOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli
-
Albania2 days ago
Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”
-
Sports9 hours agoIsh-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën
-
UK2 days ago
Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër
-
Albania10 hours agoHetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë
-
Albania1 day ago
VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë
-
UK1 day agoPrinci William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim