Sipas një raporti për Gjendjen e Popullsisë në Botë të OKB-së, për hartimin e të cilit u intervistuan persona nga 14 vende, njerëzit nuk po “ia kthejnë shpinën prindërimit”. Në vend të kësaj, thuhet se atyre “u mohohet liria për të krijuar familje për shkak të kostove marramendëse të jetesës, pabarazisë së vazhdueshme gjinore dhe pasigurisë në rritje për të ardhmen”.
Natalie Johnston po shihte Facebookun disa vite më parë, kur hasi në një grup të quajtur “One And Done On The Fence”. Duke e parë, ndjeu një ndjesi lehtësimi.
“Ishte mirë të dëgjoja dikë që ia kishte vënë kësaj një emër”, thotë ajo.
Ajo dhe burri i saj kanë një vajzë pesëvjeçare të quajtur Joanie, por e dinin se ndoshta nuk do të kishin një fëmijë të dytë, jo sepse nuk mundnin e as nga dëshira e tyre, por sepse Natalie e ka të vështirë të imagjinojë të ketë kohë dhe para për një tjetër fëmijë.
“E di që do ta doje atë fëmijë, të gjithë ta thonë, por ka një shqetësim të vogël kur mendon, ‘po sikur ta vendos fëmijën tim të parë në atë pozicion ku ajo nuk mund të bëjë aktivitetin që dëshiron, sepse duhet t’i ndaj paratë midis dy fëmijëve’?”
“A është në rregull të thuash se do të kesh vetëm një fëmijë, sepse ata nuk përshtaten me mënyrat moderne të prindërimit?”, shton ajo.
Prindërimi modern, për Natalien, 35 vjeçe, duket si pushimet familjare me Joanien.
Duket si një mbrëmje e një prej ditëve të javës duke dëgjuar për ditën e saj në shkollë dhe duke e ndihmuar me detyrat e shtëpisë. Por, me punë të vështira dhe pa familje që jeton afër për të ndihmuar me kujdesin ndaj fëmijëve, duket gjithashtu si një mozaik i kushtueshëm.
Por në fund të fundit, të vendosësh nëse do të kesh apo jo një fëmijë të dytë është një vendim i vështirë.
“Mendoj se shqetësohesh se do të pendohesh”, thotë ajo.
Shkalla e fertilitetit ishte 1.41 fëmijë për grua në Angli dhe Uells vitin e kaluar, sipas Zyrës për Statistikat Kombëtare (ONS), më e ulëta e regjistruar për të tretin vit radhazi.
Ndërkohë, përqindja e familjeve që kanë vetëm një fëmijë të mitur që jeton me prindërit është rritur që nga fillimi i shekullit. Këtu përfshihen si familjet me një fëmijë të vetëm, ashtu edhe ato që kanë edhe fëmijë mbi 18 vjeç ose që mund të jenë larguar nga shtëpia.
Këto familje përbëjnë 44% të të gjitha familjeve në Angli dhe Uells që kanë fëmijë të mitur që jetojnë me ta, nga 42% në vitin 2000. (Megjithëse kulmi ishte 47% në fillim të viteve 2010, i cili më pas ra përpara se të rritej përsëri pas pandemisë Covid).
Rënia e shkallës së lindjeve në Mbretërinë e Bashkuar është pjesë e asaj që Kombet e Bashkuara e quajnë një “rënie globale të fertilitetit”, të cilën ua atribuojnë, pjesërisht, shqetësimeve financiare.
Sipas një raporti për Gjendjen e Popullsisë në Botë të OKB-së, për hartimin e të cilit u intervistuan persona nga 14 vende, njerëzit nuk po “ia kthejnë shpinën prindërimit”.
Në vend të kësaj, thuhet se atyre “u mohohet liria për të krijuar familje për shkak të kostove marramendëse të jetesës, pabarazisë së vazhdueshme gjinore dhe pasigurisë në rritje për të ardhmen”.
Kalimi i “hendekut të fertilitetit”
Sekretarja e Arsimit, Bridget Phillipson, tha më parë këtë vit se dëshiron që “më shumë të rinj të kenë fëmijë, nëse edhe ata e zgjedhin të kenë”.
Ajo vuri në dukje rritjen e numrit të orëve të financuara nga shteti për kujdesin për fëmijë në Angli si një mënyrë se si qeveria po përpiqej të nxiste lindshmërinë.
Shpenzimet vjetore për çerdhe për një fëmijë nën dy vjeç në Angli ranë këtë vit për herë të parë në 15 vjet, sipas organizatës bamirëse për fëmijë “Coram”. Ato tani janë mesatarisht 12,425 funte ose 22% më pak se një vit më parë. Megjithatë, ato janë pak më të larta në Skoci dhe Uells, përkatësisht në 12,468 funte dhe 15,038 funte.
Një studim nga University College London (UCL) vitin e kaluar sugjeroi se dy të pestat e 32-vjeçarëve në Angli duan një ose më shumë fëmijë, nëse janë tashmë prindër, por vetëm një në katër prej tyre po përpiqen aktivisht të kenë fëmijë.
Paula Sheppard, antropologe në Universitetin e Oksfordit, beson se prindërit në Perëndim ende e konsiderojnë si normë, të pasurit dy fëmijë.
Megjithatë, ajo thotë se ekziston një “hendek fertiliteti” (mospërputhje mes dëshirës për të pasur fëmijë dhe mundësive reale), dhe se “për çdo tre fëmijë të dëshiruar… lindin vetëm dy”.
“Ky hendek shkaktohet nga njerëzit që krijojnë familje gjithnjë e më vonë në jetë”, shpjegon ajo, shpesh sipas saj, rezultat i mundësive të arsimit dhe karrierës për gratë dhe ndryshimit të roleve gjinore.
“Bëhet shumë më e vështirë të mbetesh shtatzënë dhe bëhet shumë më e vështirë të mbash shtatzëninë”, sqaron ajo.
Më pak nxënës, më pak para për shkollat
Rënia e shkallës së lindjeve po u shkakton dhimbje koke politikëbërësve të arsimit.
Numri i nxënësve në Angli ka rënë për 150,000 që nga viti 2019 dhe do të bjerë për 400,000 të tjerë deri në fund të dekadës, sipas Institutit të Politikave Arsimore.
Shkollave u jepen para për nxënës, kështu që më pak nxënës do të thotë më pak para në dorë. Më pak para në dorë, nga ana tjetër, është një problem për ata drejtorë shkollash që përpiqen të financojnë stafin dhe burimet.
Rreth një vit më parë, një postim për mësuesit në platformën online Reddit në Mbretërinë e Bashkuar, ngriti atë që autori i postimit e pa si një ndikim tjetër të mundshëm të më shumë fëmijëve të vetëm në sistemin arsimor.
Ai shkroi se kishte parë një rritje të fëmijëve “të llastuar” me “sjellje kërkuese për shkak të prindërimit tepër tolerant”. Këta fëmijë kishin tendencë të kishin vëllezër e motra që ishin shumë më të mëdhenj ose nuk kishin vëllezër e motra fare, pretendoi ai.
Ideja që fëmijët pa vëllezër e motra mund të jenë egoistë ose të llastuar daton që nga hulumtimet e kryera në fund të shekullit të 19-të nga psikologët G Stanley Hall dhe E W Bohannon.
“Egoizmi është një nga tiparet më të habitshme të fëmijëve të vetëm në familje”, shkruan ata në
Studimin e tyre mbi Fëmijët e Veçantë dhe të Jashtëzakonshëm.
“Fëmija i vetëm është i mangët në anën sociale”, thanë psikologët.
Por studime më të fundit e kanë hedhur poshtë këtë ide.
“Studime të shumta kanë hedhur poshtë këto mite se fëmijët e vetëm janë të papërshtatshëm, të llastuar dhe të vetmuar”, shpjegon Adriean Mancillas, psikologe dhe profesoreshë në departamentin e arsimit të Universitetit Shtetëror të Kalifornisë.
Fëmijët e vetëm dhe performanca akademike
Mancillas e ka kaluar karrierën e saj duke eksploruar dinamikën familjare, zhvillimin e fëmijëve të vetëm dhe ndërhyrjen në shëndetin mendor në shkolla – dhe thotë se shumica e hulumtimeve “vazhdimisht tregojnë avantazhet e të qenit fëmijë i vetëm, veçanërisht në rezultatet arsimore dhe akademike”.
Kjo kryesisht varet nga një teori e quajtur “përqendrimi i burimeve”. Me fjalë të thjeshta, ajo thotë se kjo nënkupton që prindërit me një fëmijë “janë në gjendje të jenë më të përfshirë në edukimin e fëmijës së tyre”.
“Fëmijët me vëllezër e motra ndajnë kohën, mbështetjen emocionale, vëmendjen dhe burimet financiare të prindërve, ndërsa fëmija i vetëm nuk e bën këtë”, thotë Mancillas. “Ky fokus i vetëm i burimeve tenton të ofrojë avantazhe akademike për fëmijën e vetëm”.
Ajo tregon disa hulumtime që sugjerojnë se shumë fëmijë të vetëm patën performancë më të mirë akademike kur shkollat u mbyllën për shumicën e nxënësve në izolim gjatë pandemisë Covid-19, “për shkak të disponueshmërisë së prindërve”.
“Përqendrimi i burimeve” është një nga tri teoritë e shkencave sociale rreth pasojave të të qenit fëmijë i vetëm, sipas akademikëve të University College London (UCL).
E dyta është “teoria e bashkimit”, e cila gjithashtu sugjeron që fëmijët e vetëm kanë performancë më të mirë akademike sesa fëmijët me vëllezër e motra, sepse “mjedisi intelektual” i një familjeje zvogëlohet ndërsa numri i fëmijëve rritet.
Pastaj është ‘teoria e socializimit” e cila, në të kundërt, argumenton se vëllezërit e motrat i ndihmojnë fëmijët të mësojnë se si të ndajnë, negociojnë dhe zgjidhin konfliktet.
Hulumtimet ekzistuese, sipas akademikëve të UCL, mbështesin dy teoritë e para. Por, ashtu si Mancillas, ata thonë se “në përgjithësi nuk e mbështet teorinë e socializimit pasi zbulon se fëmijët e vetëm janë të krahasueshëm me fëmijët me vëllezër e motra (veçanërisht ata me pak vëllezër e motra) në aspektin e personalitetit, marrëdhënieve prind-fëmijë, arritjeve, motivimit dhe përshtatjes personale”.
Mancillas sugjeron se mund të ketë diçka tjetër që ndikon në performancën më të mirë akademike të fëmijëve të vetëm.
“Studimet tregojnë se prindërit me një fëmijë kanë tendencë të kenë arritur rezultate më të larta arsimore vetë sesa prindërit me shumë fëmijë”, thotë ajo.
“Shumicën e kohës, prindërit e kanë shtyrë lindjen e fëmijëve për të përmbushur qëllimet e karrierës ose të arsimit të lartë. Kjo do të sugjeronte që prindërit që kanë një fëmijë ka të ngjarë t’i japin një rëndësi të lartë arsimit në përgjithësi”.
“Perandorë të vegjël” dhe “dinasti me një fëmijë”
Në fillim të këtij viti, Susan Newman, psikologe amerikane, eksploroi të ashtuquajturat dinasti me fëmijë të vetëm – që nënkupton që prindërit që janë fëmijë të vetëm, kanë edhe vetë vetëm një fëmijë, në një artikull që shoqëronte librin e saj të ri, “Vetëm një: shkenca e re, sekretet dhe gëzimi i prindërimit të një fëmije të vetëm”.
Një nga gjetjet më të habitshme nga hulumtimi i ri për librin e saj ishte se: “Fëmijët e rritur vetëm po zgjedhin gjithnjë e më shumë të kenë vetë ‘vetëm një’ fëmijë”.
“Dinastitë me fëmijë të vetëm nënvizojnë trendin. Llogaritni të shihni më shumë prej tyre, pa ata të llastuar, të quajtur ‘perandorë të vegjël’, për të cilët kemi dëgjuar kaq shumë për kaq kohë – pavarësisht mungesës së provave për të mbështetur stereotipa të tillë të keqinformimit”, thuhet në gjetjen e saj.
Fraza është përdorur si shkurtim për të përshkruar fëmijët e vetëm të lindur sipas politikës së një fëmije të Kinës, me idenë e disave se kjo çoi në një brez “fëmijësh të vetmuar të llastuar”.
“Njerëzit ndihen shumë të vetmuar në këtë”
Fraza “një dhe i fundit” kishte filluar të shfaqej kur gazetarja nga New Yorku, Lauren Sandler, filloi të shkruante librin e saj të vitit 2013, “Një dhe i vetëm: Liria e të pasurit një fëmijë të vetëm dhe gëzimi i të qenit një”.
“Isha në metro me fëmijën tim të adhurueshëm dhe dikush tha, ‘shumë i lezetshëm, kur do të kesh një tjetër’”, tha ajo.
“Ka kaq pak diskutim rreth asaj se çfarë do të thotë të kesh fëmijë të vetëm, gjë që është e pabesueshme për mua, duke pasur parasysh sa shumë ka”. “Mendoj se njerëzit ndihen shumë të vetmuar në këtë”, shton ajo.
Ajo filloi të pyeste veten pse disa njerëz supozonin se ajo do të donte më shumë fëmijë. Më parë, të kesh familje më të madhe ishte mënyra se si mbijetonim, thekson ajo.
“Një familje ishte një fuqi punëtore dhe kjo ishte një domosdoshmëri e madhe deri në revolucionin industrial”, thekson Sandler.
Vetëm pas revolucionit industrial dhe futjes së ligjeve për punën e fëmijëve dhe mirëqenien sociale, kjo ndryshoi.
“Mundësitë dhe kostot ekonomike ndryshuan në mënyrë dramatike”, shpjegon ajo.
Ajo gjithashtu vuri në dyshim konotacionet negative që ndonjëherë mund të shoqërohen me të pasurit një fëmijë.
“Ka gjithashtu shumë kërkime që tregojnë se fëmijët e vetëm nuk i marrin marrëdhëniet si të mirëqena në një moshë shumë, shumë të re. Pra, nuk është e njëjta gjë si kur grindesh me vëllain tënd më të madh dhe pastaj, përmes ekspozimit, duhet të pajtohesh përsëri. Këta njerëz nuk do të jenë në tryezën e darkës me ty çdo natë. Për shkak të kësaj, duket se ka shumë kujdes që vjen në marrëdhënie. Dhe kështu, kjo është pak a shumë e kundërta e stereotipit egoist të fëmijëve të vetëm”.
Trumpi dhe “bonusi për fëmijë” prej 5,000 dollarësh
Pra, mësuesit mund të mos kenë realisht një brez “perandorësh të vegjël” në duart e tyre. Por ndikimi i rënies së nivelit të lindjeve ende ndihet shumë nga disa shkolla, dhe më gjerë.
Për shembull, politikëbërësit po përballen me ndikimin e popullsisë në plakje të Mbretërisë së Bashkuar në shërbimet publike, taksat dhe koston në rritje të pensioneve shtetërore.
“Norma e lindjeve në rënie dhe një popullsi në plakje mund të krijojnë presione mbi shërbimet publike dhe financat publike, sepse balanca midis numrit të njerëzve që punojnë dhe numrit të njerëzve që përfitojnë nga shërbimet që lidhen me moshën ndryshon me kalimin e kohës”, thotë Alina Pelikh e University College London, e cila po specializon në demografi.
“Qeveritë mund të kenë nevojë të marrin në konsideratë rregullime – qoftë përmes moshës së pensionit, kontributeve apo masave të tjera për të siguruar qëndrueshmëri afatgjatë”, shton ajo.
Shqetësimet janë globale dhe qeveritë në të gjithë botën po përpiqen t’i inkurajojnë njerëzit të kenë më shumë fëmijë.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka përmendur idenë e një “bonusi për fëmijë” prej 5,000 dollarësh. Polonia sapo ka prezantuar një politikë zero të taksës mbi të ardhurat personale për familjet me dy ose më shumë fëmijë. Dhe në Hungari, kryeministri, Viktor Orban ka prezantuar përjashtime nga taksat për nënat.
Por, pavarësisht të gjitha statistikave dhe hartimit të politikave, ky është, në fund të fundit, një vendim shumë personal.
Natalie nuk mund të ishte më krenare për vajzën e saj, e cila së fundmi është bërë “ambasadore vlerash” në klasën e saj, duke i inkurajuar fëmijët e tjerë të tregojnë empati dhe respekt.
“Ajo është zgjedhur, jo sepse është fëmijë i vetëm, sepse ata nuk e dinë nëse ka vëllezër e motra apo jo. Ajo është zgjedhur bazuar në personalitetin e saj”, thotë Natalie.
BBC
