Të zishmit në Australi heshtën të dielën në nder të viktimave të sulmit në Bondi Beach.
Memoriali ishte pjesë e një dite kombëtare reflektimi për të shënuar një javë që nga të shtënat në të cilat dy persona të armatosur hapën zjarr në një aktivitet që festonte festën hebraike të Hanukah.
Një vajzë 10-vjeçare, një rabin i lindur në Britani dhe një i mbijetuar i Holokaustit ishin midis 15 personave të vrarë në sulm.
Kryeministri Anthony Albanese u fishkëllye kur mbërriti në eventin përkujtimor – një shprehje zemërimi nga komuniteti hebraik i Australisë kundër qeverisë së tij pas një rritjeje të sulmeve antisemite gjatë muajve të fundit.
Ndërsa dielli perëndonte mbi Sydney të dielën në mbrëmje, u mbajt një minutë heshtje në orën 18:47 (07:47 GMT) – saktësisht një javë që nga raportimet e para për të shtëna me armë në plazhin e famshëm.
Në eventin përkujtimor kishte masa të rrepta sigurie. Disa zona të rrethuara u ruajtën nga oficerë të armatosur të skuadrës së trazirave që kishin fytyrat e mbuluara, ndërsa një varkë patrullimi policie ishte e dukshme në brigjet e Bondi Beach.
Për shumë australianë, ky nivel sigurie është një pamje e panjohur.
Një turmë e madhe – shumë prej tyre të veshur me kipa, kapelen hebraike, ose të mbështjellë me flamuj australianë – u mblodhën për të dëgjuar fjalimet pas mbajtjes së heshtjes.
Tullumbace në formë bletësh fluturuan në erë në nder të viktimës më të re të sulmit, Matildës, e cila kishte nofkën “Matilda Bleta”.
Më vonë gjatë ceremonisë, turma këndoi “Waltzing Matilda”, kënga nga e cila mori emrin 10-vjeçarja.
Menjëherë pas kësaj, turma brohoriti emrin e një fëmije tjetër – Chaya, një 14-vjeçare që u vu në vijën e zjarrit për të mbrojtur fëmijët e një të panjohuri.
E qëlluar në këmbë, ajo përdori paterica për t’u ngjitur në skenë.
“Nëse ju frymëzoheni nga një gjë, një gjë në të gjithë këtë, jini drita në atë fushë të errësirës”, tha ajo.
Eventi përfundoi me ndezjen e menorës – diçka që turmat e mbledhura për Hannukah javën e kaluar nuk mundën ta bënin.
Por përkujtimi i së dielës nuk u kufizua vetëm në Bondi Beach apo në shtetin e New South Wales.
Në një gjest mbarëkombëtar të “dritës mbi errësirën”, pragjet e dritareve të shtëpive të panumërta në të gjithë Australinë u mbushën me qirinj.
Ndërsa Albanese mbërriti për ceremoninë, një person në turmë bërtiti: “Gjak në duart tuaja”.
Kryeministri dukej i habitur nga armiqësia dhe gruaja e tij, Jodie Haydon, i kapi krahun në shenjë mbështetjeje.
Të paktën një anëtar i turmës u ndalua nga policia pasi u drejtua drejt kryeministrit.
Komuniteti hebraik në Australi ka thënë vazhdimisht se ky sulm ishte një tronditje, por jo një surprizë, pas një rritjeje të sulmeve antisemite në Australi që nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor 2023 dhe lufta pasuese ushtarake e hakmarrjes e nisur nga Izraeli në Rripin e Gazës.
Pikëpamja mbizotëruese është se mund dhe duhej të ishte bërë më shumë për të parandaluar sulmin në Sidnei.
Albanese e ka pranuar kritikën, duke thënë: “Unë pranoj përgjegjësinë time për këtë si kryeministër i Australisë”.
Më gjerësisht, Albanese është akuzuar nga disa se mban anën e palestinezëve në lidhje me mbështetjen e Izraelit.
Marrëdhënia u përkeqësua kur ai ndërmori hapa për të njohur shtetin e Palestinës në fillim të këtij viti.
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu e ka akuzuar atë – si dhe udhëheqësit e vendeve të tjera që kanë njohur një shtet palestinez – për shpërblimin e Hamasit.
Pas sulmit në Bondi Beach të dielën e kaluar, Netanyahu tha se qeveria e Albanese “nuk bëri asgjë për të ndaluar përhapjen e antisemitizmit në Australi”.
Në dallim nga pritja për kryeministrin australian, Chris Minns, Kryeministri i Uellsit të Ri Jugor, u vlerësua në shërbimin përkujtimor në Sidnei si një udhëheqës shembullor, pjesërisht për shpejtësinë me të cilën ai pranoi gabimet e qeverisë në prag të sulmit.
Ai gjithashtu mori pjesë në funeralet e disa viktimave këtë javë. Albanese nuk ishte i ftuar në disa prej tyre.
“Na vjen shumë keq,” tha Minns në këtë ngjarje.
“Ne pikëllohemi me ju dhe me përulësi pranoj se detyra më e lartë e qeverisë është të mbrojë qytetarët e saj. Dhe ne nuk e bëmë këtë një javë më parë.”
Të shtënat kishin “nxjerë në pah një venë të thellë të urrejtjes antisemite në komunitetin tonë”, tha Minns, duke shtuar: “Kjo duhet të përballet”.
Presidenti i Bordit të Deputetëve Hebraikë të Uellsit të Ri Jugor, David Ossip, u përshëndet me brohoritje të forta ndërsa bëri thirrje për një “Komision Mbretëror që shkon përtej Uellsit të Ri Jugor, për të zbuluar se si ndodhi kjo katastrofë”.
I dyshuari për sulmin, Naveed Akram, 24 vjeç, është akuzuar për 59 vepra penale , përfshirë 15 akuza për vrasje dhe një për kryerjen e një akti terrorist. Babai i tij, Sajid, u vra gjatë sulmit.
Disa ditë pas sulmit, Albanese njoftoi një sërë masash për të goditur gjuhën e urrejtjes dhe nxitjen e dhunës.
Pak para ceremonisë së së dielës, ai njoftoi një shqyrtim të policisë dhe agjencive kombëtare të inteligjencës.
“Mizoria e frymëzuar nga ISIS të dielën e kaluar përforcon mjedisin e sigurisë që ndryshon me shpejtësi në kombin tonë”, tha Albanese, duke përdorur një akronim për grupin e Shtetit Islamik.
Ai ka thënë gjithashtu se do të reformojë ligjet për armët dhe qeveria ka nisur një skemë riblerjeje të armëve – më e madhja që nga masakra e Port Arthur në vitin 1996, e cila la 35 të vdekur dhe e shtyu Australinë të prezantojë masa kryesore botërore për kontrollin e armëve.
