Lajmi i mirë është se El Niño-s po i vjen fundi.
Lajmi më pak i mirë është se ngrohja e përgjithshme e dy viteve të fundit do të vazhdojë për pjesën tjetër të vitit 2024, të paktën në gjerësinë tonë.
Këtë e tregojnë shkencëtarët amerikanë nga NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) e cila është paksa si Gjykata e Lartë për këto çështje. Në një përditësim të botuar më 11 prill, ata madje titulluan: “Peshkatarë, shkoni përsëri të peshkoni”.
El Niño dhe La Niña
El Niño (do të thotë “Fëmija”, kuptohet si Foshnja Jezus) është emri që peshkatarët e Ekuadorit dhe Perusë i dhanë ngrohjes së ujërave që ktheheshin periodikisht çdo 5-6 vjet rreth Krishtlindjeve dhe i zhduknin peshqit. Meteorologët dhe klimatologët, megjithatë, e kuptuan se ky fenomen, me sa duket lokal, ishte shumë më kompleks (ata në fakt e quajtën atë Lëkundje Jugore Enso-El Niño) dhe përfshin një pjesë të mirë të klimës së Tokës.
El Niño sjell thatësirë në disa zona (Azi dhe Afrikë), shira më të dendur në të tjera dhe temperatura në përgjithësi më të ngrohta në të gjithë planetin.
Në një fazë si kjo e tanishme, El Niño – që, le të kujtojmë, është një fenomen natyror jo për shkak të ndryshimeve klimatike – megjithatë shton ngrohjen globale antropogjene dhe në fakt në dy vitet e fundit temperaturat kanë tejkaluar të gjitha rekordet e mëparshme.
Në fund të El Niño-s, Paqësori lindor ftohet për shkak të rritjes së ujërave më të ftohtë: kjo fazë e kundërt quhej La Niña. Ujërat e thella sjellin gjithashtu shumë lëndë ushqyese dhe tërheqin peshqit. Kjo është arsyeja pse NOAA ka kërkuar që ka ardhur koha t’i rikthehemi peshkimit.
A ka përfunduar El Niño?
Me ndryshimet klimatike, periudha e kthimit të El Niño-s është shkurtuar gjithashtu. Nga një mesatare prej rreth 5-7 vjet, tani është reduktuar në 3-4. Por a ka përfunduar faza aktuale?
Të martën më 16 prill, Zyrat Meteorologjike Australiane dhe Indiane deklaruan zyrtarisht se faza El Niño ka përfunduar.
NOAA është më i kujdesshëm dhe tregon me një probabilitet 85% që në fakt ka përfunduar dhe se një kusht tranzicioni neutral do të vendoset midis prillit dhe qershorit, me një probabilitet 60% që midis qershorit dhe gushtit të kalojmë në fazën La Niña.
E cila, megjithatë, do të ndihet në hemisferën veriore me një probabilitet 85% jo përpara vjeshtës-dimrit të ardhshëm. Kjo është arsyeja pse, për ne që jetojmë në hemisferën veriore, efektet e para të një faze më të ftohtë nuk do të jenë të dukshme për 6-8 muaj dhe kemi një verë tjetër shumë të nxehtë përpara nesh.
Ndryshime të papritura: Afrika u godit më së shumti
“Këto ndryshime të shpejta midis dy fazave, megjithatë, mund të lidhen me ndryshimin e klimës,” paralajmëron FAO. “Dy ciklet janë shumë më të shpejta kohët e fundit dhe zvogëlojnë mundësinë e përshtatjes ndaj ndryshimeve,” thotë Marion Khamis, specialiste rajonale e menaxhimit të rrezikut të FAO.
Afrika Perëndimore ka thyer rekorde të nxehtësisë që nga janari për shkak të El Niño-s. “Thatësira në Afrikën Jugore duket se është nxitur kryesisht nga El Niño”, tha Joyce Kimutai, nga Imperial College London.
Qeveria e Burundit dhe përfaqësuesi vendor i Kombeve të Bashkuara kanë nisur një apel për ndihmë pas “efekteve shkatërruese” të shirave sezonalë të rënduar nga El Niño që kanë shkaktuar gati 100 mijë persona të zhvendosur.
