Raundi i parë i zgjedhjeve presidenciale të Francës u zhvillua të dielën me një përqindje të lartë të votuesve që abstenuan dhe disa kandidatë që garuan sërish për postin e të parit të shtetit sikurse pesë vjet më parë.
Presidenti aktual, Emmanuel Macron mbetet favorit për të fituar garën, por përballet me një sfidë të vështirë nga liderja e ekstremit të djathtë, Marine Le Pen, raporton euronews.
Mëposhtë janë gjashtë të dhëna interesante që janë nxjerrë prej raundit të parë të zgjedhjeve presidenciale në ekonominë e dytë më të madhe të Evropës.
Një garë e përsëritur e Macronit kundër Le Penit, por që pritet të jetë më e ashpër
Edhe një herë, Emmanuel Macron do të përballet me udhëheqësen e ekstremit të djathtë, Le Pen, në balotazhin e garës presidenciale më 24 prill, në një përsëritje të garës së 2017-ës në atë që pritet të jetë një garë shumë më e ngushtë se sa pesë vjet më parë.
Macron përfundoi i pari të dielën me 27.8 për qind, sipas shifrave zyrtare ndërsa ndiqet nga Le Pen me 23.1 për qind.
Këta të dy fituan të drejtën për të marrë pjesë në raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale.
Disa kandidatë, duke përfshirë socialisten, Anne Hidalgo dhe konservatoren, Valerie Pecresse, kanë thënë se do të mbështesin Macronin në balotazh për të “bllokuar të djathtën ekstreme”, ndërsa pranojnë dallimet e tyre me presidentin aktual.
Macron pranoi gjatë fjalimit se e di që disa do ta votonin vetëm për ta bllokuar Le Penin pasi që nuk i mbështesin idetë e tij.
Si Macron, ashtu edhe Le Pen arritën rezultatete më të mira sesa në raundin e parë në vitin 2017. Një sondazh nga Ifop Opinion parashikon një garë shumë më të ngushtë se në vitin 2017 në balotazhin e këtij viti me Macronin që pritet të merr rreth 51 për qind të votave dhe Le Pen me 49 për qind, megjithëse një tjetër sondazh nga Ipsos France sugjeron një diferencë më të madhe, ku Macron pritet të fiton me 54-46 për qind.
Pesë vjet më parë, Macron mori dy të tretat e votave, duke mposhtur Le Penin me 66-34 për qind.
“Dy javët e fushatës në vazhdim do të jenë jashtëzakonisht të vështira: do të duhet të kompensojnë humbjet e gjertanishme”, tha Tara Varma, kreu i zyrës së Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë në Paris.
Jean-Luc Mélenchon përfundon në vendin e tretë
Lideri i ekstremit të majtë Jean-Luc Mélenchon përfundoi në vendin e tretë me një rezultat disa pikë më të lartë se në zgjedhjet e 2017-ës. Shifrat për kandidatin e “La France Insoumise” tregojnë se ka marrë besimin e 21.95 për qind të qytetarëve.
Deputetja 70-vjeçare franceze u ngrit në sondazhet që dërguan në raundin e parë dhe me gjasë tërhoqi disa votues të kandidatit të Gjelbërve, Yannick Jadot, i cili fitoi më pak se 5 për qind të votave, dhe Anne Hidalgo, kandidatja e Partisë Socialiste që përfundoi në vendin e dhjetë, duke marrë 1.75 për qind të votave.
“Partia e Melenchon është me të vërtetë vet ai. Dhe ai ka treguar se nuk do të kandidojë përsëri për presidencën pas pesë vitesh. Pra pyetja është se çfarë do të ndodhë me lëvizjen e tij?”, tha Douglas Webber, një profesor emeritus i shkencave politike në INSEAD.
“A do të ketë dikush që mund të hyjë në vendin e tij? Apo mbështetësit e tij do të largohen drejt lëvizjeve të tjera politike? E majta është në procesin e një lloj rindërtimi radikal dhe se ku do të përfundojë kjo është shumë e vështirë të parashikohet”, shtoi ai.
Alexis Corbiere, zëdhënësi i Jean-Luc Melenchon, tha se tani ekzistojnë tre forca kryesore politike në Francë. Ai shtoi se udhëheqësi i ekstremit të majtë Melenchon, i cili përfundoi i treti, mund të kishte përfunduar në raundin e dytë të zgjedhjeve.
“Dua të falënderoj të gjithë ata që na votuan, tani duhet të qëndrojmë bashkë”, tha ai.
Në një fjalim pas publikimit të projeksioneve paraprake, Melenchon tha se lufta do të vazhdonte në forma të tjera dhe se nuk e ka ndërmendt të largohet.
E majta dhe e djathta tradicionale e Francës ‘u shembën pothuajse plotësisht’
Partia Socialiste, tradicionalja e krahut të majtë të Francës dhe republikanët e krahut të djathtë morën rezultatet e tyre më të ulëta historike të zgjedhjeve, ku socialistja Anne Hidalgo mori nën 2 për qind të votave dhe konservatorja Valérie Pécresse që përfundoi me më pak se 5 për qind të votave në raundin e parë.
Dy partitë politike dominuese në Francë kanë “kolapsuar pothuajse plotësisht në nivel kombëtar”, tha Webber.
“Si forca politike kombëtare në zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare, ato janë në gjendjen më të dobët ndonjëherë”, shtoi ai.
Paul Bacot, një profesor në Universitetin “Sciences Lyon” tha se rezultatet për socialistët dhe republikanët, si dhe të gjelbërit dhe komunistët ishin të gjitha potencialisht “katastrofike” pasi dukeshin se ishin nën pragun e 5 për qind. Kjo do të thotë se paratë e shpenzuara për fushatat e tyre nuk do të rimbursohen.
“Meqenëse zgjedhjet legjislative duken të këqija për ta, mbijetesa e tyre materiale është në rrezik”, shtoi ai.
Varma në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, shkoi pak më tej, duke deklaruar se të dy partitë “tashmë kanë vdekur”, duke shtuar se “një rikonfigurim i plotë i politikës franceze është gati të ndodhë. Ai filloi në vitin 2017, por tani do të arrihet”.
Të gjelbërit nuk mund të arrijnë rezultatet më të mira të vitit 2002
Të Gjelbrit nuk arritën të mposhtin rezultatet e tyre më të larta presidenciale kur kandidati Noel Mamère fitoi 5.25 për qind të votave në vitin 2002.
“Për këdo (të shqetësuar për) të ardhmen e planetit dhe ndryshimet klimatike e ngrohjen globale, roli relativisht i padukshëm i luajtur nga çështjet mjedisore në fushatë dhe rezultatet mjaft të dobëta të kandidatit të Gjelbër, Yannick Jadot, sigurisht që është mjaft dëshpërues dhe preokupues”, tha Webber.
Ai erdhi pas publikimit të një raporti tjetër shqetësues nga Paneli Ndërqeveritar i OKB-së për Ndryshimet Klimatike (IPCC) javën e kaluar që tha se është thelbësore që emetimet globale të gazeve serrë të arrijnë kulmin e tyre deri në vitin 2025 më së voni.
Zëdhënësja e Jadot, Mélanie Vogel i tha Euronews javën e kaluar se presidenti i ardhshëm francez mund të “na lejojë të shkojmë drejt një bote të jetueshme ose të pajetueshme”.
Pas performancës zgjedhore të dielën, një tjetër zëdhënëse e Jadot, Delphine Batho i tha France Inter se “ekologjia politike duhet të ndryshojë qartë” ose një kontroll mbi pushtetin.
Ata bënë një thirrje për donacione pasi nuk arritën të arrinin 5 për qind të votave.
“Për të vazhduar luftën që i shtyn ata, ambientalistët duhet të mbledhin 2 milionë euro deri më 15 maj 2022. Ekologjia ka nevojë për ju. Dhuroni”, shkruante partia Ekologjia e të Gjelbërve.
Votuesit francezë u përballën me dy programe shumë të ndryshme
Webber tha se kishte një linjë të re politike në Francë që nuk ishte më çështje e së djathtës dhe së majtës, por më shumë një kamp “kozmopolitan, liberal, ndërkombëtar” në anën e Emmanuel Macronit dhe një kamp “izolues, nacionalist konservator” me Marine Le Penin.
“Votuesit francezë do të përballen me një zgjedhje shumë themelore midis këtyre dy drejtimeve”, tha ai.
Varma shton se dy platformat që kandidatët prezantojnë kanë “këndvështrime shumë të ndryshme mbi politikën evropiane dhe të jashtme dhe pasoja të ndryshme pasuese për sovranitetin evropian, anëtarësimin në NATO, migrimin”.
Shumë u bënë thirrje votuesve francezë që të mbështesin Emmanuel Macronin, me zëdhënësen e të Gjelbërve, Batho, duke deklaruar se “Franca nuk mund të bëhet, në 15 ditë, aleate e Vladimir Putinit. Franca nuk mund të lejojë që racizmi institucional të përhapet”. Ajo tha se nuk ishte një votë për Macronin, por një votë për Francën.
Shkalla e lartë e abstenimit vazhdon të dëmtojë zgjedhjet franceze
Norma e abstenimit të votuesve francezë mbeti sërish e lartë pasi që 26.31 për qind të qytetarëve nuk e shfrytëzuan të drejtën e tyre për të zgjedhur , sipas shifrave të ministrisë së brendshme.
Ndryshe, kjo nuk ishte shkalla më e lartë e abstenimit në raundin e parë të zgjedhjeve presidenciale, por se ishte një nga normat më të larta të abstenimit që nga viti 1965.
