RMS Titanic Inc tha se do të rikuperonte artefakte nga fusha e mbeturinave dhe “mund të rikuperonte objekte të lira brenda rrënojave”. Beteja e qeverisë amerikane për të ndaluar ekspeditën varet nga ligji federal dhe një pakt me Mbretërinë e Bashkuar për të trajtuar mbytjen e anijes si një varr të shenjtë.
Qeveria amerikane po sfidon një ekspeditë të planifikuar për të rikuperuar objekte me interes historik nga Titaniku.
Ekspedita po organizohet nga RMS Titanic Inc (RMST), firma me bazë në Gjeorgji që zotëron të drejtat e shpëtimit të anijembytjes më të famshme në botë.
Kompania ekspozon artefakte që janë gjetur nga vendi në fund të Atlantikut të Veriut, nga enë argjendi deri te një pjesë e bykut të Titanikut .
Beteja e qeverisë amerikane për të ndaluar ekspeditën në Gjykatën e Qarkut të SHBA-së në Norfolk, Virxhinia – e cila ka çështjet e shpëtimit të Titanikut jashtë shtetit – varet nga ligji federal dhe një pakt me Mbretërinë e Bashkuar për të trajtuar mbytjen e anijes si një varr të shenjtë.
Mosmarrëveshja vjen më shumë se dy muaj pasi zhytësja Titan u shpërthe pranë anijes oqeanike të fundosur, duke vrarë pesë njerëz.
“RMST nuk është i lirë të shpërfillë këtë ligj federal të miratuar në mënyrë të vlefshme, megjithatë ky është qëllimi i tij i deklaruar,” argumentuan avokatët amerikanë në dokumentet gjyqësore të paraqitura të premten. Ata thanë se anija e mbytur “do të privohet nga mbrojtja që i dha Kongresi”.
Ekspedita e RMST është planifikuar paraprakisht për majin e vitit të ardhshëm, sipas një raporti të paraqitur në gjykatë në qershor.
Kompania planifikon të rikuperojë artefakte nga rrënojat
Kompania tha se planifikon të marrë imazhe të të gjithë rrënojave, duke përfshirë “brenda rrënojave ku përkeqësimi ka hapur humnerë të mjaftueshme për të lejuar një automjet të drejtuar nga distanca të depërtojë në byk pa ndërhyrë në strukturën aktuale”.
RMST tha se do të rikuperonte artefakte nga fusha e mbeturinave dhe “mund të rikuperonte objekte të lira brenda rrënojave”, të cilat mund të përfshijnë “objekte nga brenda dhomës së Marconi, por vetëm nëse objekte të tilla nuk ngjiten në vetë rrënojat”.
Dhoma e Marconit mban radion e anijes – një makinë telegrafike me valë Marconi – e cila transmetoi sinjalet gjithnjë e më të furishme të shqetësimit të anijes pasi ajo goditi ajsbergun.
Mesazhet e kodit Morse u kapën nga anije të tjera dhe stacione pritëse në tokë, duke ndihmuar në shpëtimin e jetës së rreth 700 njerëzve që u arratisën me varkat e shpëtimit.
“Për momentin, kompania nuk ka ndërmend të presë në rrënojat ose të shkëputë ndonjë pjesë të rrënojave,” tha RMST.
RMST ka sfiduar më parë përpjekjet për të ‘cënuar’ të drejtat e saj të shpëtimit
Kompania tha se do të “punojë në bashkëpunim” me Administratën Kombëtare të Oqeanit dhe Atmosferës (NOAA), agjencia amerikane që përfaqëson interesin e publikut për mbytjen.
RMST tha se nuk ka ndërmend të kërkojë një leje, por avokatët e qeverisë së SHBA thanë se firma nuk mund të vazhdojë pa një të tillë, duke argumentuar se RMST ka nevojë për miratim nga sekretari i tregtisë i SHBA, i cili mbikëqyr NOAA.
Kompania nuk ka paraqitur një përgjigje në gjykatë, por më parë ka kundërshtuar kushtetutshmërinë e përpjekjeve të SHBA-së për të “shkelur” të drejtat e saj të shpëtimit në një rrënoja në ujërat ndërkombëtare.
Firma ka argumentuar se vetëm gjykata në Norfolk ka juridiksion, duke treguar për shekuj precedent në të drejtën detare.
Qeveria amerikane dhe RMST u angazhuan në një betejë ligjore pothuajse identike në vitin 2020 mbi një ekspeditë të propozuar që mund të kishte hyrë në rrënojat për të tërhequr radion, por procedurat u ndërprenë nga pandemia e koronavirusit dhe nuk u realizuan kurrë.
