“Do të doja të ndreqja gjykimin tim të djeshëm se emërimi i Richard Grenellit si i Dërguar Special Presidencial për negociatat për paqe mes Serbisë dhe Kosovës është i çuditshëm. Me gjasë është më keq se aq, madje edhe tragjik. Shpejtoj të shtoj se nuk kam biseduar me Shtëpinë e Bardhë për këtë. Nuk ka nevojë: për mua, ata gënjejnë aq shumë për t’u mbështetur në çkado që thonë ata”.
Kështu ka thënë Daniel Serwer, ekspert amerikan i çështjeve të Ballkanit, në një shkrim të publikuar në blogun e tij Peacefare.net.
Ai thotë se megjithatë, disa gjëra janë të qarta. “Grenell është një protagonist i John Boltonit dhe avokat i ekstremit të djathtë i cili e ka tejkaluar veten duke ofenduar nikoqirët e tij gjermanë. Nëse do donit të krijonit një kauzë të përbashkët me Evropën në Ballkan, Grenelli është amerikani i fundit që do të zgjidhni për këtë detyrë. Gjermanët e kanë bërë të qartë se nuk do të pranojnë shkëmbimin e territoreve në Ballkan. Boltoni ishte avokat i shkëmbimit të territoreve mes Kosovës dhe Serbisë. Logjika ishte imponuese për një nacionalist etnik: serbët dëshirojnë të qeverisen nga serbët dhe shqiptarët nga shqiptarët. Çdo gjë tjetër është shumë e vështirë. Të drejtat e barabarta janë një kurth liberal-demokratik, si në shtëpi ashtu edhe jashtë”, thotë Serwer në shkrimin e tij.
Veç kësaj, Serweri thotë se “shkëmbimi i territoreve do të vriste dy arritjet e [Bill] Clintonit me një goditje: Kosova do të bëhej provincë lindore e Shqipërisë, herët a vonë, dhe Bosnja e Hercegovina do të ndahej”.
“Mos u shqetësoni se sa njerëz do të zhvendoseshin apo vdisnin në proces e sipër, apo edhe për radikalizimin e myslimanëve të Bosnjës nëse detyrohen në një Republikë Islamike. Serbia do të jetë aq e lumtur për të fituar veriun e Kosovës si dhe Republikën Serbe sa që do t’i duaj amerikanët përsëri. Mund të jetë e mundshme edhe arritja e një marrëveshjeje me rusët për të njohur aneksimin e Krimesë në këmbim të anëtarësimit të Kosovës në OKB, e cila nuk do të kishte shumë rëndësi për një kohë të gjatë sepse do t’i bashkohej Shqipërisë gjatë rrugës. Ky është lloji i logjikës së papërpunuar etnonacionaliste që Administrata po aplikon diku tjetër, veçanërisht për Izraelin dhe Palestinën. Pse jo në Ballkan?”, thekson më tej Daniel Serwer.
Ai pyet se çfarë do të thoshte kjo për njerëzit e mirë në Serbi, Kosovë dhe Bosnje.
Thotë se kutia e Pandorës do të hapej me ndryshimet kufitare.
“Serbët do të largoheshin nga pjesa jugore e limit Ibër në Kosovë, shqiptarët do të dëboheshin nga Serbia, myslimanët do të tentonin të merrnin Bërçkon në Bosnjë për të parandaluar ndarjen atje, kroatët e Bosnjës do të shpallnin rikrijimin e parashtetit të tyre Herceg-Bosnj”.
“Me pak fjalë, kjo është një formulë për destabilizimin e Ballkanit, dhe pikërisht këtë e lanë kërkuar rusët. A është e çuditshme nëse Administrata Trump do të tentojë ta bëjë këtë?”, pyet eksperti amerikan i Ballkanit, Daniel Serwer.
Si për ironi, vazhdon Serwer, Sekretari i Shtetit Pompeo ka vizituar Maqedoninë dhe Malin e Zi, dy anëtaret më të reja të NATO-s. Atje, thotë Serweri, Pompeo do të dëgjojë mbi rreziqet që mund të sjellë çdo shkëmbim toke.
“Mali i zi, sepse është qeverisur për shumë vjet me ndihmën e pakicave, nuk është edhe aq në rrezik, ndonëse disa prej shqiptarëve të atjeshëm mund të dëshirojnë të bashkohen me Kosovën dhe shumica e serbëve të atjeshëm janë kundër pavarësisë së saj. Maqedonia është padyshim në rrezik nëse çfarëdo lloj shkëmbimi i territoreve bëhet realitet, edhe nëse shumë shqiptarë atje do të hezitojnë të humbin ujditë e tyre të ëmbla për ndarje pushteti në Shkup”.
“Ju mund të mendoni se Administrata Trump ka mjaft shqetësime të veta të bëra në Lindje të Mesme, në Ukrainë, Kore Veriore, Kinë, Venezuelë dhe në disa vende tjera, edhe pa e ringjallur mumie-idenë e shkëmbimit të territoreve në Ballkan. Por ata duken të përkushtuar, me emërimin e Grenellit, ta fusin edhe Ballkanin në listën e dështimeve të tyre në politikën e jashtme”, ka përfunduar Daniel Serwer.
