Të paktën 24 persona u vranë dhe 47 të tjerë u plagosën gjatë protestës kundër qeverisë ushtarake të Myanmarit, pasi një parashutë e motorizuar e ushtrisë hodhi dy bomba mbi turmën, tha një zëdhënës i qeverisë në mërgim për BBC Burmese.
Ushtria sulmoi të hënën në mbrëmje, ndërsa rreth 100 persona u mblodhën në qytezën Chaung U në Mianmarin qendror për një festë kombëtare.
Mijëra njerëz kanë vdekur dhe miliona janë zhvendosur që nga një grusht shteti ushtarak në vitin 2021, i cili shkaktoi një luftë civile me grupet e armatosura të rezistencës dhe milicitë etnike.
Pasi humbi kontrollin e më shumë se gjysmës së vendit, ushtria po bën përsëri përparime të konsiderueshme, nëpërmjet një fushate veçanërisht të përgjakshme sulmesh ajrore dhe bombardimesh të rënda.
Sulmi i së hënës është vetëm një nga qindra sulme të ngjashme ajrore që janë kryer këtë vit nga forcat e armatosura të Myanmarit.
Qeveria ushtarake në muajt e fundit ka shtuar forcën e saj ajrore me dronë të rinj të blerë nga Kina – e cila tani po e mbështet plotësisht juntën – si dhe me asistencë teknike nga Rusia.
Kjo, së bashku me faktin se Pekini ka ushtruar presion mbi rebelët përgjatë kufirit të saj me Myanmarin që të ndalojnë furnizimin me armë të grupeve të opozitës, do të thotë se situata ushtarake ka ndryshuar dhe kryengritësit po duhet të heqin dorë nga shumë nga fitimet territoriale që kanë arritur gjatë dy viteve të fundit.
Sulmi i së hënës kishte në shënjestër një vendbanim në rajonin Sagaing, ku njerëzit ishin mbledhur në Thadingyut, një festival i hënës së plotë, për të mbajtur një vigjilje me qirinj.
Ishte organizuar si një protestë paqësore kundër rekrutimit ushtarak të juntës dhe zgjedhjeve të ardhshme kombëtare. Ajo gjithashtu bëri thirrje për lirimin e të burgosurve politikë, përfshirë Aung San Suu Kyi, udhëheqësen e zgjedhur në mënyrë demokratike, e cila u rrëzua nga grushti i shtetit dhe u burgos.
Rajoni Sagaing ka qenë një fushëbetejë kyçe në luftë, me pjesë të mëdha të tij nën kontrollin e milicive vullnetare.
Këto grupe, të njohura si Forca e Mbrojtjes Popullore (PDF), drejtojnë gjithashtu administratën lokale. Një zyrtar në PDF-në lokale i tha BBC Burmese se ata kishin marrë informacion në lidhje me një sulm të mundshëm ajror gjatë tubimit të së hënës.
Ata u përpoqën ta përfundonin protestën shpejt, por paramotorët – siç njihen në vendngjarje parashutistët – arritën në vendngjarje më herët se sa pritej, tha ai.
Gjithçka ndodhi brenda shtatë minutash, tha ai. Ai thotë se shpërthimi e lëndoi në këmbë, por disa njerëz pranë tij u vranë.
Vendësit thanë se ishte e vështirë të identifikoheshin trupat më pas.
“Fëmijët u bënë copë-copë”, tha për agjencinë e lajmeve AFP një grua tjetër që kishte ndihmuar në organizimin e ngjarjes. Ajo nuk ishte në vendngjarje, por mori pjesë në funeralet e së martës dhe shtoi se ata ende po “mbledhin pjesë trupash”.
Në një deklaratë të martën, Amnesty International tha se përdorimi i parashutistëve të motorizuar nga junta për të sulmuar komunitetet ishte pjesë e një “trendi shqetësues”.
BBC Burmese raportoi së fundmi se junta po zgjedhte gjithnjë e më shumë paramotorët për shkak të mungesës së avionëve dhe helikopterëve, si dhe karburantit për avionë.
Sanksionet ndërkombëtare gjatë viteve të fundit ua kanë vështirësuar sundimtarëve të Mianmarit blerjen e pajisjeve ushtarake – megjithëse fluksi i fundit i teknologjisë nga vende si Kina dhe Rusia duket se ka ndihmuar në ndryshimin e situatës.
Joe Freeman, studiuesi i Amnesty International për Mianmarin, tha se sulmi “duhet të shërbejë si një thirrje e tmerrshme zgjimi se civilët në Mianmar kanë nevojë për mbrojtje urgjente”.
Ai gjithashtu i bëri thirrje ASEAN-it, bllokut rajonal të Azisë Juglindore që pritet të mblidhet më vonë këtë muaj, që të “rrisë presionin mbi juntën dhe të rishikojë një qasje që i ka dështuar popullit të Myanmarit për gati pesë vjet”.
Mianmari është planifikuar të mbajë zgjedhje të përgjithshme në dhjetor , votimet e para që nga grushti i shtetit i vitit 2021. Megjithatë, kritikët thonë se votimi nuk do të jetë i lirë dhe i drejtë dhe synon të legjitimojë sundimin ushtarak. Shumë parti opozitare janë ndaluar dhe votimi ka të ngjarë të zhvillohet vetëm në rreth gjysmën e vendit, në zonat që kontrollon ushtria.
