Në fillim të vjeshtës 2018, shtatë metra nën tokë në një tunel të ngrirë në Arktikun Siberian, gjahtari lokal Pavel Efimov bëri një zbulim tronditës.
Ai kontaktoi studiuesit në degën siberiane të Akademisë Ruse të Shkencave në Yakutsk. Një ekip u dërgua në Belaya Gora, në bregun e lumit Indigirka.
Ajo që gjetën atje ishte një nga kafshët më të bukura të ruajtura të Epokës së Akullit: një këlysh luani shpellor 28,000-vjeçar, i mbështjellë nën ngricën e përhershme me dhëmbët, lëkurën, kthetrat dhe madje edhe mustaqet ende të paprekura.
Këlyshi, të cilin shkencëtari Dr Valery Plotnikov dhe kolegët e tij fillimisht e quajtën Spartak, u gjet vetëm 15 metra larg nga një këlysh luani shpelle, Boris, që vendasit e kishin zbuluar vitin e kaluar.
Fillimisht u mendua se dyshja ishin vëlla e motër. Por ndërsa studimi i parë i madh që u botua mbi çiftin përfundoi këtë javë, ata jetuan më shumë se 15,000 vjet larg njëri-tjetrit.
Një skanim CT dhe teste gjenetike gjithashtu përcaktuan se më e vogla nga të dyja ishte femër: kështu emri i saj i ri ishte Sparta.
Luanët e shpellave janë zhdukur për rreth 14,000 vjet. Ekipi që më vonë shkoi për të mbuluar gërmimin, i cili përbëhej nga paleontologë nga Rusia, Suedia, Japonia, SHBA dhe Britania e Madhe, mezi u besuan syve të tyre.
“Ishte absolutisht mahnitëse,” tha Love Dalén, një profesor i gjenetikës evolucionare në Qendrën për Paleogjenetikë në Stokholm, për Euronews.
“E dini që mund të gjeni diçka, por kjo dukej sikur kishte vdekur vetëm dy ditë më parë.”
Studimi i sapo publikuar zbuloi se të dy këlyshët ishin vetëm një deri në dy muaj kur vdiqën. Nuk kishte asnjë shenjë se ata ishin vrarë nga një grabitqar, duke sugjeruar se ata mund të kishin rënë dhe të ishin bllokuar, ose të varrosur në një baltë.
