Presidenti Xi ndërhyri në krizën e Ukrainës për herë të parë dje, duke dhënë shenja mosmarrëveshjeje me Rusinë teksa tha se ai mbështeti “përpjekjet e paqes” franceze dhe gjermane.
Udhëheqësi kinez tha në një video-telefonatë me Presidentin Macron të Francës dhe Olaf Scholz, kancelarin gjerman, se ai donte “përmbajtje maksimale” në luftë për të shmangur një “krizë humanitare”. Ai premtoi të dërgojë furnizime humanitare në Ukrainë.
“Kina vlerëson përpjekjet që Franca dhe Gjermania kanë bërë për të ndërmjetësuar situatën në Ukrainë”, tha Xi, 68 vjeç, sipas mediave shtetërore kineze.
Mbështetja e tij për pozicionin francez dhe gjerman bie ndesh me mbështetjen e tij të mëparshme të fuqishme për Presidentin Putin, 69 vjeç. Të dyja vendet kanë luajtur një rol kyç në përgjigjen e ashpër të BE-së dhe NATO-s ndaj pushtimit rus të Ukrainës, duke habitur disa që prisnin që ata të miratonin një qëndrim më neutral.
Macron ka bërë përpjekje të përsëritura për t’u angazhuar me Putinin, ndërsa shumë diplomatë prisnin që mbështetja ekonomike e Gjermanisë në gazin rus të dobësonte reagimin e saj. Në të kundërt, deklarata kineze nuk përmendi Putinin me emër.
Josep Borrell, kreu i politikës së jashtme të BE-së, i tha El Mundo të premten se Kina ishte i vetmi ndërmjetës i mundshëm në luftë. “Ne nuk e kemi kërkuar atë, as ata nuk e kanë kërkuar atë, por duke qenë se ajo duhet të jetë një fuqi dhe nuk mund të jetë as SHBA dhe as Evropa, Kina mund të jetë”, tha ai.
Lordi Hague i Richmond, ish-udhëheqësi i Partisë Konservatore dhe sekretari i jashtëm, tha pothuajse të njëjtën gjë në The Times dje, duke shtuar se do të ishte në interesin e Kinës që të merrte masa. “Një luftë e gjatë do të përtërijë Perëndimin, do të forcojë Tajvanin dhe do të bëjë që Rusia të shpërthejë”, shkroi ai. “Interesat e Kinës qëndrojnë në shkurtimin e saj në mënyrë dramatike. E gjithë bota do ta falënderonte Xi-n për përdorimin e levave unike që ai zotëron mbi Putinin për të thirrur një konferencë paqeje dhe për të kërkuar praninë e tij.”
Deri më tani, ideja se Kina mund ose do të luante një rol të fortë ishte hedhur poshtë, falë afërsisë së marrëdhënieve midis Moskës dhe Pekinit. Ëang Yi, ministri i jashtëm kinez, tha të hënën se miqësia ishte “e fortë”.
Pekini ka refuzuar të bëjë ndonjë kritikë ndaj Putinit, në vend të kësaj duke fajësuar zgjerimin e NATO-s për shkaktimin e luftës. Pekini dhe Moska janë afruar më shumë pasi administratat e njëpasnjëshme amerikane e kanë identifikuar Kinën si kërcënimin kryesor afatgjatë për interesat amerikane.
Ëilliam Burns, drejtor i CIA-s, i tha një komiteti të kongresit amerikan se Kina mund të ketë mendime të dyta. “Presidenti Xi dhe udhëheqja kineze janë pak të shqetësuar nga ajo që po shohin,” tha ai. “Ata nuk i parashikuan vështirësitë e rëndësishme me të cilat po hasin rusët.”
Xi tha se ishte i shqetësuar se kriza mund të “dalë jashtë kontrollit” dhe se sanksionet e vendosura ndaj Rusisë mund të “ndikojnë financat globale, energjinë, transportin dhe stabilitetin e zinxhirëve të furnizimit dhe të dëmtojnë ekonominë globale. Kjo nuk është në interesin e askujt.”
Mbetet e pamundur që zyrtarët kinezë të jenë ndërmjetësit kryesorë në ndonjë konferencë serioze paqeje, një rol që Pekini normalisht e shmang.
Ministrat e jashtëm rus dhe ukrainas do të takohen nesër në Turqi për herë të parë që nga fillimi i luftës. Presidenti Erdogan ka përvojë në negocimin e marrëveshjeve të armëpushimit me Putinin për luftën në Siri./The Times/
