Nga France24
Që nga Brexit, Britania e Madhe i ka kthyer shpinën Evropës dhe ka luftuar për të gjetur aleatë si një lojtar i vetëm global.
Tani lufta në Ukrainë mund të ndihmojë Mbretërinë e Bashkuar të krijojë lidhje të reja me partnerët e vjetër.
Më 9 prill, kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson udhëtoi për në kryeqytetin ukrainas Kiev, ku u takua me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky.
I organizuar në fshehtësi, udhëtimi u konsiderua gjerësisht si një sukses i jashtëzakonshëm diplomatik.
Ditë më parë qyteti ishte nën sulm nga forcat ruse dhe një video e Johnson dhe Zelensky duke ecur nëpër qytet, e postuar nga Forcat e Mbrojtjes së Ukrainës në Twitter, mori miliona shikime.
Vetëm 24 orë më parë, kryeministri zhvilloi një tjetër takim diplomatik, këtë herë me kancelarin gjerman Olaf Scholz në Downing Street, Londër.
“Ne do të intensifikojmë bashkëpunimin tonë në të gjitha nivelet. Ne duam të bëjmë përparim dhe të intensifikojmë marrëdhëniet”, tha Scholz. “Olafi dhe unë jemi dakord që dy vendet dhe aleatët tanë duhet të shkojnë më tej dhe të ofrojnë më shumë ndihmë për Ukrainën”, shtoi Johnson. “Britania dhe Gjermania ndajnë saktësisht të njëjtin ndjenjë tmerri dhe neverie ndaj brutalitetit që po shpaloset atje”.
Ka kohë që nuk janë thënë fjalë të tilla uniteti midis liderëve të Mbretërisë së Bashkuar dhe atyre evropianë.
Por lufta në Ukrainë ka bashkuar vendet në Perëndim kundër një armiku të përbashkët, presidenti rus Vladimir Putin.
Për shtatë javët e fundit, Britania e Madhe ka qëndruar krah për krah me aleatët në BE, NATO dhe në mbarë botën për të dënuar veprimet e Rusisë dhe për të mbështetur luftën e Ukrainës.
Duke vepruar kështu, duket se Mbretërisë së Bashkuar i ka dhënë një profil të ri në skenën ndërkombëtare.
“Është një mundësi e madhe për Mbretërinë e Bashkuar që të gjejë zërin e saj,” tha për FRANCE 24 Dr Melanie Garson, pedagoge për zgjidhjen e konflikteve ndërkombëtare dhe sigurinë në Departamentin e Shkencave Politike të UCL.
Ky pozicion ka jehonë në luftën e fundit në shkallë të gjerë në Evropë.
“Po rikonfirmon rolin e ‘fuqisë së madhe’ që Mbretëria e Bashkuar ka kërkuar të luajë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore,” tha për FRANCE 24 Tim J. Oliver, pedagog i politikës britanike dhe politikave publike në Universitetin e Mançesterit. Kjo do të thotë një vend që e sheh veten si një nga lojtarët e mëdhenj.”
Një raport i politikës së jashtme të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar i vitit 2021 thekson një ambicie për të qenë “një komb që zgjidh problemet dhe ndan barrën me një perspektivë globale”.
Gjatë gjithë luftës në Ukrainë, kjo ka nënkuptuar bashkëpunim me vende të tjera.
Që në nëntor të vitit 2021, forcat e inteligjencës në Mbretërinë e Bashkuar iu bashkuan SHBA-së për të dhënë alarmin mbi lëvizjet e pazakonta të trupave ruse pranë kufirit me Ukrainën.
Deri më 21 shkurt – tre ditë përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën – SHBA dhe BE filluan të vendosnin sanksione ndaj Rusisë dhe iu bashkua Mbretëria e Bashkuar 24 orë më vonë.
Mbretëria e Bashkuar gjithashtu është lidhur me vendet e tjera të NATO-s duke ofruar armë për Ukrainën. Së fundmi, një paketë e re ndihme mbrojtëse prej 100 milionë funtesh u njoftua më 8 prill, përveç ndihmës ushtarake prej 350 milionë funtesh dhe ndihmës humanitare prej 450 milionë funtesh të ofruara tashmë.
Rritja e bashkëpunimit me vendet e tjera gjatë luftës në Ukrainë ka rritur gjithashtu potencialin për rinovimin e lidhjeve midis MB dhe BE.
Pas Brexit, Mbretëria e Bashkuar u përpoq të orientohej nga Evropa dhe drejt Indo-Paqësorit. Në shtator të vitit 2021, ajo shpalli aleancën Aukus – një pakt ushtarak me SHBA-në dhe Australinë, që kundërshtoi në mënyrë të famshme Francën.
Aleanca Aukus pasoi negociatat e dështuara të Brexit që nënkuptonin se kur Mbretëria e Bashkuar u largua nga BE nuk kishte asnjë marrëveshje zyrtare të sigurisë për politikën e jashtme. Gjatë gjithë bisedimeve, një pikë pengesë kishte qenë aftësitë ushtarake dhe investimet e nivelit më të lartë të Mbretërisë së Bashkuar në krahasim me vendet e tjera anëtare të BE-së, me përjashtim të Francës.
Që nga fillimi i luftës në Ukrainë, pozicioni ushtarak i Gjermanisë ka ndryshuar në mënyrë dramatike, me Scholz që ka angazhuar 100 miliardë euro nga buxheti i vitit 2022 për shpenzimet e mbrojtjes. Ky mund të jetë katalizatori për një ndryshim në mënyrën se si BE-ja drejton politikën e sigurisë.
“Kjo i lejon Mbretërisë së Bashkuar dhe BE-së të ndërtojnë një qasje më konstruktive dhe një aleancë të ardhshme sigurie,” thotë Reland.
Megjithatë, Reland është skeptik se roli i Mbretërisë së Bashkuar në Ukrainë e ka ndezur imazhin e saj si një lojtar global, pas Brexit. “Është pjesë e një reagimi të përgjithshëm perëndimor, dhe nuk ka shumë gjëra që bien në sy si veçanërisht britanike,” thotë ai.
Nuk ka gjithashtu asnjë garanci se vullneti i mirë që ekziston aktualisht midis aleatëve perëndimorë do të zgjasë.
Përgjigja e Mbretërisë së Bashkuar ndaj refugjatëve ukrainas mund të bëhet një pikë konflikti. Mbretëria e Bashkuar nuk ka më të njëjtin detyrim për të pranuar refugjatë ukrainas siç do të ishte nëse do të ishte në BE. Por nga rreth 4.6 milionë refugjatë që janë larguar nga Ukraina, ajo kishte pranuar vetëm 12,000 që nga 8 prilli. Ajo gjithashtu ka refuzuar të heqë dorë nga rregulloret e vizave për të lejuar refugjatët të hyjnë më lehtë, siç kanë bërë vende të tilla si Irlanda.
Rrethanat aktuale të jashtëzakonshme kanë krijuar mundësinë për bashkëpunim dhe marrëdhënie më të ngrohta midis MB-së dhe BE-së, të cilat mund të kenë marrë vite për t’u rindërtuar. “Por për sa kohë do të zgjasë kjo? Është me të vërtetë shumë e vështirë për t’u marrë me mend”, thotë Oliver.
Lufta në Ukrainë nuk po teston vetëm pozicionin e Mbretërisë së Bashkuar në skenën globale.
Në mbarë botën, vendet po mësohen me një realitet të ri politik. Në Evropë, Finlanda dhe Suedia po i afrohen anëtarësimit në NATO dhe përgjigja e mundshme ruse ndaj një lëvizjeje të tillë është e panjohur.
“Ka një tranzicion të madh që po ndodh dhe është një pikë kthese e vërtetë për politikën e sigurisë dhe mbrojtjes në të gjithë Evropën dhe Atlantikun,” thotë Garson.
Në një peizazh politik në ndryshim, roli që mund të luajë MB në të ardhmen dhe kush do të jenë aleatët e saj nuk është i garantuar.
Megjithatë, ekziston një siguri: marrëdhëniet midis MB dhe Ukrainës janë vërtet më të forta.
Midis ukrainasve, një studim i marsit 2022 zbuloi se Mbretëria e Bashkuar konsiderohej një nga aleatët më të mëdhenj të vendit, së bashku me Poloninë, Lituaninë dhe SHBA-në.
Kur Johnson vizitoi Kievin më 9 prill, ai ishte udhëheqësi kombëtar më i profilit të lartë që e bëri këtë që nga pushtimi i Ukrainës.
Atje ai mori një pritje të ngrohtë nga Zelensky. “Boris ishte ndër ata që nuk hezituan për asnjë moment për të ndihmuar Ukrainën,” tha ai. “Ukraina do t’i jetë gjithmonë mirënjohëse Borisit dhe Britanisë për këtë.”
