Ndërsa po vështroheshin në radiografi kanavacat që do të ekspozoheshin për një ekspozitë kushtuar impresionizmit, ekspertët nga Galeria Kombëtare e Skocisë në Edinburg gjetën një autoportret të Vincent Van Gogh të fshehur në anën e pasme të një pikture tjetër të piktorit holandez, “Portreti i një fshatareje” nga viti 1885. Dhe muzeu skocez foli menjëherë për një gjetje “tepër të rrallë”.
Pjesa e pasme me fytyrën e artistit ishte e mbuluar me shtresa ngjitëse dhe kartoni, të shtuara me sa duket përpara një ekspozite në fillim të shekullit të kaluar. Autoportreti tregon një burrë me mjekër me një kapele dhe një shall rreth qafës. Duket edhe veshi i majtë, i prerë nga piktori në vitin 1888.
Van Gogh ishte i njohur për ripërdorimin e kanavacave, pikturave në të dyja anët për të kursyer para, por askush nuk e priste një zbulim të tillë pas gjithë këtyre viteve.
“Kur pamë për herë të parë radiografinë, padyshim që ishim jashtëzakonisht të emocionuar. Ky është një zbulim domethënës, sepse shton elementë të rinj në atë që ne tashmë dimë për jetën e Van Gogh-ut, “tha Lesley Stevenson, restauruesi i muzeut.
“Koka e një fshatari”, mbi të cilën u gjet autoportreti misterioz, është pjesë e koleksionit të Galerisë Kombëtare të Skocisë që nga viti 1960, kur iu dhurua muzeut nga një avokat i shquar nga Edinburgu. Para kësaj, piktura kishte ndryshuar duart disa herë, duke përfshirë ato të Evelyn St Croix Fleming, babai i krijuesit më të famshëm Ian të James Bond.
Fotoja tregon një grua nga qyteti i Nuenen në Holandën jugore, ku artisti jetoi nga dhjetori 1883 deri në nëntor 1885. Van Gogh mendohet se ka pikturuar autoportretin në anën e kundërt në një moment kyç të karrierës së tij, pasi u zhvendosur në Paris. Rreth 15 vjet pas vdekjes së piktorit në 1890, “Koka e një fshatari” u huazua në një ekspozitë në Muzeun Stedelijk në Amsterdam. Besohet se kanavaca ishte ngjitur në karton para se të kornizohej, prandaj kjo është arsyeja për gjendjen e veçantë të ruajtjes, e cila për një kohë të gjatë pengoi zbulimin e imazhit në anën e pasme.
Muzeu tani po mendon se si të heqë ngjitësin dhe të ndajë dy veprat pa i dëmtuar ato. Ndërkohë, vizitorët do të mund të shohin autoportretin e pabotuar, të riprodhuar nën rrezet X, me rastin e ekspozitës “A Taste for Impressionism” (Një shije për impresionizmin) që do të mbahet në Edinburg nga 30 korriku deri më 13 nëntor.
