Në qytetin thellësisht të ndarë të Kosovës, Mitrovicën, luftimet në Ukrainë kanë shtuar një tjetër çarje midis serbëve dhe shqiptarëve etnikë, ku konflikti ka ndezur kujtime të hidhura të luftës së tyre.
Në veri të lumit Ibër ku jetojnë 20,000 serbët e qytetit, një sërë muralesh pro-ruse janë shfaqur muajt e fundit, duke trumbetuar pushtimin e Ukrainës nga Kremlini.
“Serbët janë për rusët, për lirinë dhe fitoren”, thuhet në shkrimin nën një foto të një tanku dhe shkronjën Z – simboli i kudondodhur i ushtrisë ruse që nga fillimi i luftës, transmeton Klankosova.tv.
Për shumë serbë, Rusia ka qenë prej kohësh një aleat dhe mik i ngushtë, me besimin e tyre të përbashkët ortodoks dhe historinë e ndërthurur të konsideruar si burim krenarie.
Ajo histori e gjatë dhe urrejtja e përbashkët e aleancës së NATO-s — e cila bombardoi forcat serbe gjatë luftës në Kosovë në fund të viteve 1990 — e ka bërë zgjedhjen për t’u anuar me Rusinë një zgjedhje të natyrshme.
“Unë mbështes Rusinë dhe Putinin”, i tha AFP-së Branka Sofriq, një studente 20-vjeçare e letërsisë, duke thënë se presidenti rus Vladimir Putin “është një njeri që lufton për popullin e tij”.
“Shikoni, [Putini] ndoshta ka të drejtë sepse ai e bëri atë”, tha për pushtimin pensionisti Dragolub Kovaq, 75-vjeç.
Muralet shpesh shërbejnë si platforma publike për ultranacionalistët në pjesën më të madhe të Ballkanit, ku lavdërohen veteranët e luftës, sloganet politike dhe klubet e futbollit dhe transmetohen mesazhe kërcënuese kundër armiqve të perceptuar.
Për vite me radhë, një mural në enklavën serbe të Mitrovicës thoshte “Kosova është Serbi, Krimeja është Rusi” – një refren i zakonshëm që këndohet tani në mitingjet pro-ruse të mbajtura në Serbi që nga shpërthimi i luftës.
Por në anën tjetër të urës mbi Ibër ku banon shumica e komunitetit etnik shqiptar prej 80,000 banorësh, nuk ka ndjenja dashurie vëllazërore për Rusinë.
“Këtu nuk shihni një ‘Z’”, tha për AFP-në Ekrem Vllahiu, një shitës 24-vjeçar cigaresh. “Pse? Sepse është një shkronjë e përgjakshme”.
Ura që ndan komunitetet ka qenë skenë e shpeshtë e përleshjeve pas luftës së vitit 1999 midis forcave serbe dhe shumicës etnike shqiptare të Kosovës, e cila la 13,000 të vdekur dhe përfundoi pas një fushate bombardimi të NATO-s të udhëhequr nga Uashingtoni.
Trupat e NATO-s janë ende të stacionuara në Kosovë dhe vazhdojnë të patrullojnë rrugët së bashku me policinë lokale në Mitrovicë në një përpjekje për të shmangur çdo trazirë të ardhshme.
Në anën jugore dhe shqiptare të qytetit, flamuri amerikan është i kudondodhur dhe ndërtesat zyrtare shpesh mbajnë simbolet që lidhen me NATO-n dhe Bashkimin Evropian.
“Drejtësia është në anën e Ukrainës”, tha Dan Syla, një zjarrfikës 81-vjeçar në pension. “Ata vuajnë atë që vuajtëm ne vetë”, shtoi ai, duke iu referuar luftës me Serbinë.
Megjithatë, Kievi asnjëherë nuk e ka njohur zyrtarisht pavarësinë e Kosovës nga Serbia, e cila u shpall në vitin 2008 dhe tani pranohet nga më shumë se 100 vende në mbarë botën.
Por që nga fillimi i luftës, qeveria në kryeqytetin e Prishtinës i është bashkuar sanksioneve kundër Rusisë, ka mirëpritur ukrainasit që ikin nga lufta, ka trajnuar ekipet e çminimit dhe madje ka organizuar një festival filmi që zakonisht mbahet në portin e Odesës në Detin e Zi.
Në zemër të grindjes së fundit, argumentojnë ekspertët, janë ndjenjat krejtësisht të ndryshme për SHBA-në dhe rolin që ajo luan në çështjet ndërkombëtare.
“Përkrahja për Rusinë është një manifestim i antiamerikanizmit. Perceptimi i serbëve është se për shkak të Shteteve të Bashkuara iu mor Kosova”, tha Nexhmedin Spahiu, profesor i shkencave politike në Prishtinë.
“Për shqiptarët, Shtetet e Bashkuara përfaqësojnë lirinë”, shtoi ai.
Syla, zjarrfikësi në pension në Mitrovicë, pajtohet.
“Perëndia së pari, Amerika së dyti”, shtoi ai.
Miodrag Miliceviq – drejtori i “Aktiv”, një organizatë jofitimprurëse në Mitrovicën veriore me shumicë serbe – beson se konflikti aktual vetëm sa ka përforcuar më tej “dy realitete shumë të ndryshme” në qytetin e ndarë që është rezultat i “mungesës së çfarëdo dialogu” midis komuniteteve.
“Në këtë lloj mjedisi, sinqerisht, perspektivat tona, pavarësisht komuniteteve tona, nuk janë shumë të ndritshme”, shtoi ai.
Për një student serb 28-vjeçar të quajtur Urosh, i cili identifikohet më shumë si “antiperëndimor” sesa “rusofil”, zgjedhja në luftën e fundit është e thjeshtë.
“Përderisa një komb përgjithësisht shpallen si djem të këqij, unë jam në anën e tyre”, i tha ai AFP-së. /Klankosova.tv
