Ziad, një palestinez 35-vjeçar, tregon për burrat që luftojnë për bukë në rrugë, gratë që dridhen me rroba vere dhe kujtimet e tij të kohërave të shkujdesura, duke ecur në shi.
“Bie shi. Moti është bërë shumë i ftohtë papritmas. Kur u evakuuam, ishim të veshur me rroba vere, unë u evakuova me pantallona të shkurtra dhe bluza. Bleva një xhaketë dje sepse e kisha parashikuar që kjo mund të ndodhte. Unë vesh xhaketën dhe mbulohem me një batanije.
Mendja më rri të gjithë ata në shkolla, spitale dhe ata që kanë ikur së fundmi dhe nuk kanë gjetur ende një çati ku të futen. Çfarë po mendojnë prindërit tani, a i përqafojnë fort fëmijët e tyre që të mos e ndjejnë të ftohtin? Sa njerëz do të sëmuren? Sa do të mbijetojnë?
Filloi të bëhej më ftohtë pak kohë më parë, por jo aq sa sot. Dy ditë më parë, motra ime po fliste me shoqen dhe nënën e saj që u evakuuan në një nga shkollat. Nëna, e cila iku me rroba të lehta për lutje, i tha se kishte vetëm një batanije të lehtë me të cilën e mbulonte barkun për të fjetur natën.
Sa do të zgjasë ky mjerim?
Ora 9 e mëngjesit: Më në fund shfaqet një diell i turpshëm. Unë dal në rrugë pasi isha nga të paktët që kisha qëndruar brenda. Njerëzit përpiqen të gjejnë gjëra që do t’i ndihmojnë ata të mbijetojnë. Shikoj me vëmendje rrobat e njerëzve. Shumica e meshkujve janë ende me pantallona të shkurtra dhe të gjithë kanë veshur bluza me mëngë të shkurtra. Gratë janë gjithashtu të veshura me rroba të lehta. Të shoh rroba të grisura te njerëzit nuk më habit më. Rrugët janë me baltë, por pothuajse të gjithë kanë veshur pantofla.
Ora 10:00: Ndërsa blej disa gjëra, takoj një mik që pret në radhë për të blerë bukë. “Unë kam qëndruar këtu për më shumë se dy orë”, thotë ai. “Në shi?” e pyes i habitur. Ai thjesht më jep një buzëqeshje të dobët.
Shfaqen dy djem të rinj, të moshës rreth nëntë dhe 10 vjeç. Ata mbajnë një sasi të madhe buke që e kanë sjellë nga gjetkë – ndoshta shtëpia e tyre ose dikush ua ka bërë – dhe duan ta shesin. Sapo njerëzit në rresht i shohin, ata lënë radhën dhe vrapojnë drejt tyre.
Djemtë janë mbuluar nga vala e burrave. Çdo njeri do që djemtë t’i marrin paratë dhe t’i japin bukë. Një djalë mbulon kokën me dorë. Një burrë e mban djalin tjetër për jakë dhe i bërtet atij që t’i japë bukën. Shoku im është gjithashtu atje, duke u përpjekur të arrijë një nga djemtë, por nuk ia doli.
Unë qëndroj në vend, i tronditur në vendngjarje. Papritur, të gjithë kthehen me vrap në linjë. Pastaj shoh një djalë duke marrë të gjithë bukën. “Çfarë ndodhi?” e pyes mikun tim.
“E shihni atë djalë atje? Ai u hodhi një faturë të madhe djemve dhe e bleu të gjithë. Kam humbur 10 vende në rresht. Më duhet të pres edhe gjysmë ore.”
Në fillim, pothuajse askush nuk e binte atë bukë sepse ishte shumë e hollë. Tani, njerëzit po blejnë çdo gjë nëse kanë para. Situata po përkeqësohet çdo sekondë.
Shkoni në një dyqan … dhe gjeni biskota! Nuk mund ta besoj. Vërej se njerëzit i marrin biskotat, shkojnë te arkëtari për të paguar, pastaj i kthejnë – biskotat janë në shitje me tetë herë më shumë se çmimi origjinal. Për shkak se jam i bekuar dhe kam para, mund të blej disa. Kursimet e mia po avullojnë, por gjithçka që më intereson është të mbijetoj këto ditë.
Një temë që shfaqet gjithmonë në çdo diskutim me miqtë është ndjenja e tmerrshme e fajit, të kesh para ndërsa të tjerët jo; të kesh një çati mbi kokë dhe pak ushqim, ndërsa të tjerët jo; të jesh gjallë ndërsa të tjerët po vdesin.
Dëgjoj një grua në rrugë duke thënë se nuk do të vdesim nga frika, por nga trishtimi. Nuk mbaj mend një kohë kur nuk më dhembte zemra. Edhe në momentet pozitive, brenda vetes ndjehet se nuk do të dalim të gjallë.
Mesdita: Mijëra familje po ikin ende nga zona jonë. Çdo ditë dëgjoj një histori më të tmerrshme se tjetra. Kam dëgjuar për një burrë, nëna e të cilit nuk mund të ecte larg; ata bënë çmos për të gjetur një karrocë për të, por nuk mundën. Kështu ata sollën një karrige zyre me rrota dhe ai e shtyu ngadalë nënën e tij për orë të tëra.
Unë shoh një fqinj të vjetër që po kërkon ushqim. “Prindërit e mi humbën shtëpinë e tyre, unë humba banesën time, humba kompaninë time. Nëse ia dalim të gjallë, për çfarë do të kthehemi?”
Nuk u besoj veshëve. Ky djalë i ri ishte një rrezikues. Kur nuk gjeti punë, vendosi të mos dorëzohej dhe filloi kompaninë e tij, duke përdorur aftësitë e tij teknike dhe programuese. Ai kaloi mbi dy vjet duke u përpjekur të themelonte kompaninë e tij; më në fund ai filloi dhe po kontaktonte me të gjithë ata që njihte për të promovuar punën e tij.
“Shqetësimi ynë kryesor është uji”, thotë ai. “Babai im, i cili ka një doktoraturë, është polici i tualetit. Nuk lejohet të shkojmë shpesh në tualet.
Ora 19:00: A do të ketë ndonjë ndryshim nëse shkruaj për sulmet ajrore dhe bombardimet? A ia vlen të shkruajmë për të dy shumë afër nesh, në rrugët ku unë dhe qindra njerëz kalojmë gjashtë herë në ditë për të blerë gjërat tona? A duhet të shkruaj për ndjenjën e vazhdueshme të frikës për jetën tonë dhe për ato për të cilat jemi përgjegjës? A duhet të flas për pafuqinë dhe dëshpërimin që po kalojmë të gjithë? A ka rëndësi?
Ora 20:00: Bie shi. Është ftohtë. Bubullima është shumë e fortë. Unë kam një mikeshë që ka qenë gjithmonë adhuruese e dimrit. Ajo e urrente verën. Mora një mesazh prej saj: “Kjo është hera e parë në 40 vjet që e urrej dimrin”.
Kur isha në të 20-at, gjithmonë prisja shiun, për të ecur në të. Secili nga miqtë e mi më kishte shoqëruar në një nga ato momente të çmendura. Ne nuk do të mbanim as çadra. Një mik më kujton kohën kur dolëm për të ngrënë ‘knafe’ (një ëmbëlsirë të Lindjes së Mesme) në shi.
“Sa të çmendur ishim? Por ato kohë ia vlenin.”
Ora 21:00: ndez pak muzikë, pa mbajtur kufje. Nuk më intereson nëse është vonë. Dëgjoj një këngë që e kam dashur. Është e çuditshme se si dëgjon një këngë qindra herë, por nuk fokusohesh kurrë te teksti. Për herë të parë dëgjoj se çfarë thotë këngëtarja:
Doli se ka një ditë! Pra, pse po vuaj … larg në errësirë? Nëse vetëm drita kalon nëpër muret e mëdha … Unë i përkas një vendi të veçantë A do të mbarojnë netët tona me shi? A do ta shohim sërish dritën?/ The Guardian
