Një program i synuar i shqyrtimit të kancerit të prostatës për burrat në rrezik më të lartë mund të “shpëtojë jetë të panumërta”, tha ish-kryeministri Rishi Sunak për BBC-në.
Organizata për Kërkime mbi Kancerin e Prostatës, në të cilën Sunak është mbështetës, ka publikuar një raport mbi kostot dhe përfitimet e një iniciative të tillë. Ai do të përqendrohet te burrat me ngjyrë dhe/ose ata me histori familjare të kancerit të prostatës, të moshës 45-69 vjeç.
Sunak tha se është “i bindur për urgjencën” e futjes së një programi të tillë, i cili beson se do të ishte i përballueshëm dhe i realizueshëm.
Por disa ekspertë mjekësorë janë skeptikë në lidhje me vlerën e shqyrtimit, duke argumentuar se ekziston rreziku që pacientët të trajtohen për kancerin në mënyrë të panevojshme.
Kërkimet për Kancerin e Prostatës vlerësojnë se programi i shqyrtimit, i cili do të përfshijë një skanim MRI, një test gjaku PSA (antigjen specifik i prostatës) dhe një biopsi, do të kushtojë 25 milionë paund në vit – ose rreth 18 paund për pacient – ngjashëm me shqyrtimin e kancerit të zorrëve dhe të gjirit.
Supozohet se 20% e burrave të kualifikuar – nga të cilët vlerësohet se janë rreth 1.3 milion në Mbretërinë e Bashkuar – do të ftohen çdo vit, me një normë pjesëmarrjeje prej 72%. Aktiviteti diagnostikues (skanimet dhe biopsitë) do të duhet të rritet me 23%, me vetëm një rritje modeste të stafit të NHS, thotë organizata bamirëse.
Prostata është një gjëndër në formë arre në bazën e fshikëzës që rritet natyrshëm me moshën, por ndonjëherë mund të bëhet kanceroze kur qelizat rriten në mënyrë të pakontrolluar. Kanceri i prostatës mund të jetë pa simptoma në fazat e hershme.
I pyetur nëse mund të kishte bërë më shumë gjatë kohës që ishte në Downing Street për të nxitur çështjen e shqyrtimit të kancerit të prostatës, Sunak tha se testimi tani ishte bërë më i besueshëm përmes përdorimit të skanimeve MRI.
“Kam pasur familjarë dhe miq që janë prekur nga kjo – për fat të mirë nuk kanë humbur jetën – por kjo pjesërisht më ka bërë të vetëdijshëm pse është kaq e rëndësishme ta kapim herët – mjekët janë shumë të shkëlqyer tani në trajtimin e sëmundjes nëse e kapni herët.”
Sunak tha se burrat, përfshirë edhe veten e tij, shpesh ngurronin të flisnin hapur për çështjet shëndetësore: “Kjo është arsyeja pse një program proaktiv i kontrollit të synuar mund të bënte një ndryshim në shpëtimin e jetëve.”
Më shumë se 58,000 burra u diagnostikuan me kancer të prostatës vetëm në Angli në vitin 2024, një rritje prej 9% krahasuar me vitin 2023, sipas shifrave të fundit nga Auditimi Kombëtar i Kancerit të Prostatës., i jashtëmshfaqje.
Ndërkohë, një në katër burra me ngjyrë do të diagnostikohet me kancer të prostatës, krahasuar me një në tetë burra të bardhë dhe një në 13 burra të etnive të tjera, sipas Prostate Cancer Research. Burrat kanë gjithashtu më shumë se dyfish më shumë gjasa të zhvillojnë kancerin nëse kanë një histori familjare të tij.
Komiteti Kombëtar i Shqyrtimit në Mbretërinë e Bashkuar po e rishqyrton aktualisht vendimin e tij të pesë viteve më parë për të mos rekomanduar shqyrtimin rutinë. Raportet e medias sugjerojnë se ai mund të qëndrojë në qëndrimin e tij aktual.
Urologu, Prof. Noel Clarke, që përfaqëson Shoqatën Britanike të Kirurgëve Urologjikë, i tha auditit kombëtar se, ndërsa kjo ishte inkurajuese që më shumë burra po diagnostikoheshin dhe trajtoheshin më herët, “ne gjithashtu duhet të trajtojmë pabarazitë e zbuluara nga auditi në mënyrë që mosha ose kodi postar të mos përcaktojnë kurrë cilësinë e kujdesit që marrin burrat”.
Regjisori fitues i çmimit Oskar, Sir Steve McQueen, vdekja e babait të të cilit nga sëmundja e shtyu të kërkonte më shumë informacion rreth saj, pajtohet.
“E kam shumë, shumë të vështirë të mendoj se vetëm për shkak se njerëzit kanë një lloj të caktuar privilegji, ata mund të trajtohen. Është e padrejtë”, tha ai për programin Today të BBC Radio 4.
Ai shtoi se një kontroll më i gjerë i kancerit të prostatës mund të ndihmojë në “barazimin” e situatës.
Sir Steve u diagnostikua vetë me kancer të prostatës në vitin 2022, por u shërua plotësisht.
“Unë kisha potencialin ta gjeja këtë kancer, babai im jo. Tani kemi potencialin të shërojmë kaq shumë burra nga kjo, kur ata as nuk e dinë që kanë kancer”, tha ai.
Kampioni olimpik i çiklizmit, Sir Chris Hoy, i cili vuan nga kanceri i avancuar i prostatës, po mbështet kontrollet më të hershme.
Ai dëshiron që të ulet pragu i moshës për të kërkuar një test gjaku për PSA-në. Aktualisht, ky test nuk u ofrohet rregullisht burrave pa simptoma që janë nën 50 vjeç.
Megjithatë, testi PSA është i diskutueshëm. Nivelet mund të rriten për arsye të tjera përveç kancerit, siç janë infeksionet, duke çuar në rezultate pozitive të rreme. Kritikët thonë se kjo mund të rezultojë në trajtim të panevojshëm dhe efekte anësore.
Sipas autorëve të raportit, përfitimet e futjes së kontrollit të synuar për ata që janë në rrezik më të lartë i tejkalojnë kostot financiare dhe logjistike.
Profesori Hashim Ahmed, Kryetar i Urologjisë në Imperial College, thotë se nevojiten më shumë kërkime për të përcaktuar vlerën e mundshme të shqyrtimit.
“Problemi është se shpesh mund të gjejmë sëmundje që nuk kanë nevojë të trajtohen dhe përfundojmë duke shkaktuar dëm… dhe shqetësimi im për momentin është se ekuacioni i raportit dëm-përfitim nuk është plotësisht i saktë.”
Efektet anësore të mundshme të trajtimit të kancerit të prostatës janë inkontinenca dhe mosfunksionimi erektil.
Zërat e pacientëve po ndihmojnë në formësimin e debatit. Gjatë një vizite të kohëve të fundit në një klinikë për kancerin e prostatës në Spitalin Guy’s në Londër, Sunak takoi 66-vjeçarin David Bateman.
Ai u diagnostikua me kancer në moshën 59 vjeç, pasi kërkoi një test SPA dhe iu tha se kanceri ishte përhapur në legenin e tij.
Që atëherë, zotit Bateman i është dhënë kimioterapia, radioterapia dhe trajtimi hormonal, por nuk mund të shërohet. Ai mbështet shqyrtimin për ata që janë potencialisht të prekshëm.
“Kjo është shumë e rëndësishme për mua për shkak të djemve të mi – ata janë 38 dhe 40 vjeç – dua që ata të kontrollohen sa më shpejt të jetë e mundur. Nëse do të kisha bërë kontrollin në moshën 50 vjeç, jam i sigurt se nuk do të isha në pozicionin që jam sot”, tha ai.
