Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky do të takohet me Presidentin e SHBA-së Donald Trump në Uashington të premten, ndërsa Trump do të shqyrtojë nëse do ta pajisë Ukrainën me raketa Tomahawk të afta të godasin thellë në Rusi.
Takimi i tyre vjen një ditë pasi Trump tha se ishte arritur “përparim i madh” gjatë një telefonate me Presidentin rus Vladimir Putin, me të cilin palët ranë dakord të zhvillonin bisedime ballë për ballë në Hungari.
Trump tha se telefonata, e para me Putinin që nga mesi i gushtit, ishte “shumë produktive”, duke shtuar se ekipet nga Uashingtoni dhe Moska do të takohen javën e ardhshme.
Ndërsa Zelensky mbërriti në SHBA, vizita e tij e tretë që nga janari, ai tha se Moska po “nxitonte të rifillonte dialogun sapo të dëgjonte për Tomahawkët”.
Zelensky i ka bërë thirrje SHBA-së që t’i sigurojë Ukrainës raketat e përparuara, të cilat kanë një rreze veprimi prej 2,500 km (1,500 milje).
I pyetur më parë këtë javë nëse Trump po shqyrtonte dhënien e raketave Tomahawk për Ukrainën, ai tha: “Do ta shohim… Mund ta bëj.”
Por i pyetur për të njëjtën perspektivë pas telefonatës së tij me Putinin, Trump tha se “nuk mund t’i shterojmë” rezervat amerikane të Tomahawk-ëve, duke shtuar “edhe ne kemi nevojë për to… kështu që nuk e di se çfarë mund të bëjmë në lidhje me këtë”.
Duke shkruar në platformën e tij “Truth Social” pas përfundimit të telefonatës me Putinin, Trump tha se ai dhe presidenti rus “kaluan shumë kohë duke folur për tregtinë midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara kur të mbaronte lufta me Ukrainën”.
Ai tha se “këshilltarët e nivelit të lartë” nga të dy vendet do të takohen në një vend të paspecifikuar javën e ardhshme, me Sekretarin e Shtetit Marco Rubio që do të kryesojë delegacionin amerikan.
Trump tha gjithashtu se do ta informonte Zelenskyn mbi bisedimet e tij me Putinin të premten, duke shtuar: “Unë besoj se është bërë përparim i madh me bisedën telefonike të sotme”.
Ai më vonë u tha gazetarëve se priste të takohej me Putinin në Hungari “brenda dy javësh”.
Disa orë para telefonatës Trump-Putin, Rusia nisi një nga sulmet e saj më të mëdha të vitit ndaj Ukrainës, duke përfshirë 28 raketa balistike dhe 320 dronë, sipas ambasadores së Ukrainës në SHBA, Olga Stefanishyna.
Stefanishyna tha se nisja e sulmeve ajrore të Rusisë gjatë natës në Ukrainë përpara thirrjes telefonike “zbulon qëndrimin e vërtetë të Moskës ndaj paqes”.
Në një deklaratë për partnerin amerikan të BBC-së, CBS, ajo shtoi: “Këto sulme tregojnë se strategjia e Moskës është ajo e terrorit dhe lodhjes. E vetmja përgjigje efektive është presioni – përmes sanksioneve më të ashpra, mbrojtjes ajrore të përforcuar dhe furnizimit me aftësi me rreze të gjatë veprimi.”
Kryeministri hungarez Viktor Orban tha në emisionin X se takimi i planifikuar në Budapest ishte “lajm i shkëlqyer për popujt paqedashës të botës”.
Më parë, ai tha gjithashtu: “Paqja kërkon durim, forcë dhe përulësi. Evropa duhet të ndryshojë qëndrimin e saj. Në vend të arrogancës dhe ndezjes së flakëve të luftës së pafundme, ne kemi nevojë për negociata me Rusinë. Vetëm dialogu mund të sjellë paqe në kontinentin tonë.”
Trump ka ndjekur një qëndrim shumë më të ashpër ndaj Putinit lidhur me luftën në Ukrainë, që kur një samit ballë për ballë në Alaska në gusht dështoi të prodhonte një përparim vendimtar në përpjekjet për të ndërmjetësuar një marrëveshje paqeje.
Dyshja u takua në tokën amerikane më 15 gusht për një samit, të cilin presidenti amerikan shpresonte se do të ndihmonte në bindjen e presidentit rus për të hyrë në bisedime gjithëpërfshirëse paqeje për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë. Rusia nisi pushtimin e saj të plotë të Ukrainës në shkurt të vitit 2022.
Ata folën përsëri disa ditë më vonë kur Trump ndërpreu një takim me Zelenskyn dhe udhëheqësit evropianë për të telefonuar Putinin.
Që atëherë, as Shtëpia e Bardhë dhe as Kremlini nuk kanë konfirmuar publikisht ndonjë komunikim midis të dyve.
Gjatë fushatës së tij zgjedhore presidenciale, Trump pretendoi se do të ishte në gjendje t’i jepte fund luftës në Ukrainë brenda pak ditësh, por që atëherë ka pranuar se zgjidhja e konfliktit ka qenë më sfiduese se çdo konflikt në të cilin ai është përfshirë që kur është kthyer në pushtet.
Trump ishte parë si më simpatizant ndaj Rusisë sesa paraardhësi i tij Joe Biden, dhe marrëdhëniet e tendosura me Zelensky arritën kulmin më 28 shkurt kur ai dhe zëvendëspresidenti JD Vance e qortuan presidentin ukrainas në Zyrën Ovale në televizion drejtpërdrejt.
Por marrëdhëniet publike me Zelenskyn janë përmirësuar shumë në muajt e fundit.
Në shtator, Trump sinjalizoi një ndryshim të madh në pikëpamjen e tij për konfliktin, duke thënë se besonte që Kievi mund ta “fitonte të gjithë Ukrainën në formën e saj origjinale”, një ndryshim shumë i madh nga thirrjet e tij publike që Kievi të lëshonte territorin e pushtuar nga Rusia.
Në fund të korrikut, Trump i vendosi Putinit një afat prej më pak se dy javësh për të rënë dakord për një armëpushim ose të përballet me sanksione gjithëpërfshirëse, duke përfshirë masa kundër vendeve që ende bëjnë tregti me Rusinë.
Por ai nuk e zbatoi kërcënimin pasi Putin pranoi të takohej me Trumpin në Alaska, gjë që presidenti amerikan e cilësoi si një sukses të rëndësishëm diplomatik në atë kohë, pavarësisht se nuk prodhoi ndonjë rezultat të prekshëm.
Më herët të enjten, ministria e jashtme e Indisë hodhi dyshime mbi një pretendim të bërë nga Trump një ditë më parë, i cili tha se kryeministri indian Narendra Modi kishte rënë dakord të ndalonte blerjen e naftës ruse.
Një zëdhënës i qeverisë indiane tha se “nuk ishte në dijeni të ndonjë bisede midis dy udhëheqësve” që zhvillohej një ditë më parë, pasi Trump tha se Modi e kishte siguruar se blerjet do të ndaleshin “brenda një periudhe të shkurtër kohore”.
SHBA-të kanë ushtruar presion ndaj vendeve – veçanërisht Indisë, Kinës dhe anëtarëve të NATO-s – që të ndalojnë blerjen e energjisë ruse në një përpjekje për të rritur presionin ekonomik mbi Kremlinin. Zelensky gjithashtu i ka përsëritur vazhdimisht këto thirrje.
