Media spanjolle INFOBAE ka shkruar sot se Departamenti i Thesarit të SHBA ka vendosur sanksione të gjera ndaj biznesmenit me origjinë shqiptare Luftar Hysa, disa anëtarëve të familjes së tij dhe kompanive të lidhura me ta, duke i akuzuar për krijimin e një rrjeti transnacional që dyshohet se ka pastruar para në shërbim të Kartelit të Sinaloas.
Artikulli detajon rrugëtimin e Hysës nga Shqipëria drejt Amerikës Latine, mënyrën se si dyshohet se ka funksionuar rrjeti financiar dhe reagimet që çështja ka prodhuar në Shqipëri dhe në Meksikë.
Shkrimi i plotë:
Këtë të enjte, Departamenti i Thesarit të Shteteve të Bashkuara njoftoi sanksione kundër 27 personave dhe kompanive të lidhura me familjen Hysa, e akuzuar për krijimin e një rrjeti të ndërlikuar transnacional për pastrim parash në shërbim të Kartelit të Sinaloas.
Operacioni i përbashkët, në të cilin morën pjesë Qeveria e Meksikës dhe Rrjeti për Kontrollin e Krimeve Financiare (FinCEN), vuri në qendër të goditjes një strukturë të paligjshme në kontinente të ndryshme.
Kush janë Hysat
Familja Hysa është me origjinë shqiptare dhe kryesohet nga Luftar Hysa. Përveç tij, anëtarë të tjerë të familjes që marrin pjesë bashkë me të në kompanitë e tyre, dhe që po ashtu janë përmendur në akuzat, janë Arben Hysa, Ramiz Hysa, Fatos Hysa dhe Fabjon Hysa.
Luftar Hysa, inxhinier me profesion, tregoi një pjesë të rrugëtimit të tij në një intervistë për Opinion, e cila citohet nga faqja Insajderi.org. Sipas dëshmisë së tij, ai e nisi jetën e punës në vendlindje si drejtor mekanik dhe përgjegjës i departamentit të ujërave në Cërrik, përveçse kishte pasur edhe veprimtari politike gjatë viteve të para të tranzicionit demokratik shqiptar.
Pas episodeve të dhunës dhe krizës së vitit 1997 në Shqipëri, Hysa u zhvendos në vitin 1998 në Afrikën e Jugut, ku tashmë jetonin disa prej vëllezërve të tij. Në atë shtet ai u fut për herë të parë në sektorin e lojërave të fatit, duke u bërë pjesë e një komuniteti të vogël shqiptar.
Më vonë, në vitin 2001 ai emigroi në Peru së bashku me bashkëpunëtorë për të hapur një biznes bastesh, duke qëndruar atje deri në vitin 2004. Në atë vit ai vendosi të zhvendosej në Meksikë pasi identifikoi mundësi zgjerimi në industrinë e lojërave të fatit. Që prej asaj kohe, ka krijuar dhe operuar biznese në vend. Hysa theksoi se është shtetas meksikan që nga viti 2016 dhe rezident kanadez, ndërsa familja e tij jeton në Kanada. Në atë periudhë ai jetonte në Cancun.
Në intervistë, Luftar Hysa mohoi çdo lidhje me krimin e organizuar dhe ia atribuoi akuzat ndaj tij një ngatërrese të shkaktuar nga ekzistenca e një shtetasi tjetër shqiptar me të njëjtin emër, i kërkuar nga Interpoli në vitin 2010.
Emri i tij u shfaq në ‘Panama Papers’; lidhur me këtë, Hysa shpjegoi se kishte eksploruar tregun panamez në vitin 2020, megjithëse pa hapur llogari bankare ose tregtare në atë shtet. Ai pranoi se një kompani e lidhur me të kishte pasur operacione në Panama deri në vitin 2006, gjë që sipas tij shpjegon përmendjen e tij në regjistrat publikë, duke mohuar megjithatë çdo veprim të paligjshëm.
Si funksiononte rrjeti i tij
Megjithëse rrënjët familjare të tij gjenden në Ballkan, operacionet e konglomeratit të tij përqendrohen kryesisht në Meksikë, me prezencë në shtetet Sonora, Sinaloa, Baja California dhe Nuevo León, si edhe me shtrirje në Kanada, Poloni dhe Shqipëri.
Sipas Departamentit të Thesarit, grupi e përdori këtë strukturë transnacionale për të lëvizur shuma të mëdha parash në dorë dhe për të lehtësuar futjen e fondeve të paligjshme në sistemin financiar të Shteteve të Bashkuara dhe vendeve të Europës.
Autoritetet amerikane thonë se Grupi i Krimit të Organizuar Hysa (HOCG) vepronte në koordinim me Kartelin e Sinaloas, i cili thuhet se kishte dhënë miratimin e tij që familja të përdorte një pjesë të territorit të tij si bazë operacionale.
Ndër masat e ndërmarra nga SHBA përfshihet bllokimi i pasurive dhe të drejtave të 27 entiteteve dhe personave të lidhur drejtpërdrejt me familjen Hysa, si dhe ndalimi që qytetarët apo kompanitë amerikane të mbajnë ndonjë lloj marrëdhënieje tregtare apo financiare me ta.
Përveç kësaj, 10 kazino meksikane të lidhura me familjen u shkëputën nga sistemi financiar amerikan për shkak të rolit të tyre qendror në skemën e pastrimit të parave. Njësia e Inteligjencës Financiare (UIF) e Meksikës gjithashtu bllokoi llogaritë bankare të lidhura me rrjetin.
Modeli operativ përfshinte krijimin dhe menaxhimin e kompanive fasadë të shpërndara në sektorë të ndryshëm, si edhe një qarkullim parash të thata që transportoheshin në sasi të mëdha nga Meksika drejt Shteteve të Bashkuara dhe Europës.
Një hetim i publikuar në vitin 2023 nga La Presse (Kanada) dhe i riprodhuar nga media shqiptare, raportoi se Komisioni i Lojërave të Kahnawake (Kanada) vendosi t’i revokonte licencën Luftar Hysës, pas një hetimi që zbuloi “transferime të dyshimta” dhe lidhje të mundshme me grupe kriminale meksikane.
Sipas dokumenteve gjyqësore të Xhandarmërisë Mbretërore të Kanadasë, “çdo gjë tregon se grupi Hysa depërtoi në rezervatin indigjen të Kahnawake me qëllim të lehtësimit të pastrimit të parave për kartelin e Sinaloas dhe për përfitimet e veta”.
Restoranti Mirela, në pronësi të Hysës dhe i vendosur brenda kazinosë Magic Palace (Kahnawake), figuron në raportet e FINTRAC si burimi i 28 milionë dollarëve kanadezë në transfertat e kryera, mes viteve 2019 dhe 2020, drejt llogarive në Shqipëri, Meksikë, SHBA, Britaninë e Madhe dhe Itali.
Një pjesë e këtyre fondeve iu dërgua firmës Valona Konstruksion, një kompani ndërtimi e themeluar në vitin 2002 në Shqipëri dhe e lidhur me Besnik Lulajn, megjithëse FINTRAC e identifikon Hysën si përfitues dhe operator nën hetim.
Vendimi i Komisionit të Lojërave të Kahnawake sqaroi se ai ishte bazuar “në një hetim të gjerë dhe të thellë të kryer nga agjentë të pavarur”, dhe paralajmëroi masa të tjera së bashku me këshillin Mohawk. Pak ditë më vonë, kazino Magic Palace ndërpreu çdo marrëdhënie me Hysën.
Çfarë thuhet për ta në Shqipëri?
Rasti ka shkaktuar reagime të forta politike dhe mediatike. Në shtator 2022, prania e Luftar Hysës në takime publike me kryeministrin Edi Rama u transmetua gjerësisht, duke nxitur akuza nga opozita për lidhje me rrjete kriminale ndërkombëtare.
Rama u përgjigj duke i quajtur këto raportime “shpifje pa bazë” dhe duke deklaruar se nuk ka asnjë lidhje personale, financiare apo politike me kartele apo veprimtari të paligjshme.
Në intervista për media në Shqipëri dhe Meksikë, Hysa mohoi çdo lidhje me krimin e organizuar dhe me drejtues të Kartelit të Sinaloas, si Ismael “El Mayo” Zambada. Ai theksoi se aktivitetet e tij janë plotësisht të ligjshme dhe se akuzat vijnë nga rivalitetet në industrinë e kazinove dhe basteve.
Sipas Kapitalit, Hysa u shpreh: “A e kam njohur unë El Mayo-n? A merrem me kartele? Unë bëj vetëm biznese të ligjshme. Çfarë po ndodh? Absolutisht jo”.
Deri në vitin 2025, familja Hysa nuk kishte ndonjë dënim të formës së prerë në Meksikë, SHBA apo Shqipëri, sipas dokumenteve të paraqitura nga avokatët e tyre dhe FGR në Meksikë.
Në vitin 2023, FGR vendosi të mos ngrinte padi për pastrim parash kundër tyre, për shkak të mungesës së provave përfundimtare.
Cilat janë kompanitë në shënjestër?
Në listën e kompanive të hetuara ose të sanksionuara përfshihen:
– Entretenimiento Palermo S.A. de C.V.
– Rosetta Gaming S.A. de C.V.
– Diversiones Los Mochis S.A. de C.V.
– El Arte de Cocinas y Beber S.A. de C.V.
– Cucina Del Porto S.A. de C.V.
– Bliri S.A. de C.V.
– H Hidrocarburos S.A. de C.V.
– Hysa Forwarders S.A. de C.V.
Disa prej tyre, si Rosetta Gaming, operojnë në Krakov të Polonisë, duke zhvilluar video-lojëra për industrinë e basteve. Të tjera, si H Hidrocarburos, merren me rafinimin dhe shpërndarjen e produkteve të naftës.
Grupi zotëron gjithashtu kazino, salla bastesh, restorante, dyqane veshjesh e këpucësh, kompani ushqimore dhe ndërmarrje hidrokarburesh. Ky diversifikim i dha rrjetit një fasadë të fortë ligjore dhe hapësirë për të shpërndarë fonde të paligjshme në sektorë të ndryshëm.
