Rrëfimi i një ish-oficeri ka tronditur ushtrinë britanike, pasi ka zbuluar se forcat speciale britanike (UKSF) në Afganistan kanë kryer krime lufte duke vrarë të dyshuar dhe sipas tij nuk është ndërmarrë asnjë masë edhe pse shumë në zinxhirin komandues e dinin.
Sipas provave nga hetimi i pavarur, i urdhëruar nga ministria Britanike e Mbrojtjes që u publikua të hënën në një dokumentar televiziv të BBC, u zbulua se ushtarët e Shërbimit Special Ajror (SAS) vranë 54 persona në rrethana të dyshimta gjatë luftës në Afganistan më shumë se një dekadë më parë.
Hetimi po shqyrton një seri bastisjesh gjatë natës, të quajtura operacione të ndalimit të qëllimshëm, të kryera nga forcat britanike nga mesi i vitit 2010 deri në mesin e vitit 2013 si pjesë e koalicionit të udhëhequr nga SHBA-të që lufton talebanët dhe militantët e tjerë.
Policia ushtarake britanike ka kryer më parë disa hetime mbi akuzat për sjellje jo të përshtatshme nga forcat në Afganistan, përfshirë anëtarët e SAS, por Ministria e Mbrojtjes tha se nuk kishte gjetur prova të mjaftueshme.
Qëllimi i hetimit është të përcaktojë nëse ka informacion të besueshëm në lidhje me vrasjet pa gjyq, nëse hetimet e policisë ushtarake janë kryer siç duhet dhe nëse vrasjet e paligjshme janë mbuluar.
Kreu i hetimit, gjykatësi Charles Haddon-Cave tha se ishte e rëndësishme që kushdo që shkeli ligjin të nxirret para drejtësisë dhe që dyshimet të hiqeshin nga ata që nuk kishin bërë asgjë të gabuar. Hetimi i tij kishte dëgjuar më parë ankesa nga ushtarë britanikë që shërbenin në Afganistan në lidhje me një njësi të quajtur UKSF1, me njërin prej tyre që tha se gjatë operacioneve ata vranë burra të aftë për të luftuar pavarësisht nëse ata përbënin kërcënim.
Në provat e reja të publikuara të hënën, një oficer i njohur vetëm si N1466, i cili në atë kohë ishte zëvendësshef i shtabit për operacionet për Forcat Speciale Britanike, zbuloi se në vitin 2011 ai dyshoi për numrin e të burgosurve të vrarë gjatë operacioneve nga njësia UKSF1.
Ai tha se sipas raporteve zyrtare pas bastisjeve, numri i armiqve të vrarë ishte më i lartë se numri i armëve të mbledhura, dhe se raportet për të burgosurit që përpiqeshin vazhdimisht të merrnin armë ose të përdornin granata pasi kapeshin nuk dukeshin të besueshme.
“Le të jem i qartë. Po flasim për krime lufte. Po flasim për kthimin e të paraburgosurve në shënjestrën e operacionit dhe ekzekutimin e tyre nën pretekstin se ata ushtruan dhunë kundër forcave”, i tha N1466, prokurorit kryesor të hetimit Oliver Glasgow.
Ai shtoi se e kishte informuar drejtorin e forcave speciale, të thirrur në numrin 1802, për këtë, por në vend të ndjekjes penale, ai urdhëroi vetëm një rishikim të taktikave operative.
Ish-oficeri tha se i vinte keq që nuk e kishte informuar vetë policinë ushtarake në atë kohë, megjithëse më vonë ua përcolli shqetësimet e tij atyre në vitin 2015.
“Isha thellësisht i shqetësuar nga ajo që besoja fuqimisht se përbënte vrasje të paligjshme të njerëzve të pafajshëm, përfshirë fëmijë. Fillova të mendoj se çështja e vrasjeve pa gjyq nuk kufizohej vetëm në një numër të vogël ushtarësh në një njësi të UKSF1, por ishte potencialisht më e përhapur dhe me sa duket e njohur për shumë njerëz në UKSF”, tha ai në dëshminë e tij.
