New York Times përpiqet të hartëzojë reagimin e Rusisë ndaj planit të ri prej 20 pikash për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, të zbuluar nga Volodymyr Zelensky të merkurën.
Siç u theksua fillimisht në artikull, me këtë plan, Zelensky u përpoq të riformulonte negociatat në një kornizë që përfshin garancitë e sigurisë të kërkuara nga Kievi dhe një plan rrugor për rindërtimin e vendit.
Kujtojmë se presidenti ukrainas e përshkroi atë si një kompromis “të arsyeshëm” në lidhje me planin e hartuar nga i dërguari special i Vladimir Putinit, Kirill Dmitriev, dhe i dërguari special i Donald Trump, Steve Witkoff, dhe të paraqitur në nëntor.
Megjithatë, në Moskë – siç shkruan NYT – reagimi i parë i regjistruar është se plani i ri ukrainas vështirë se mund të pranohet nga një Kremlin që duket i forcuar nga zhvillimet në terren dhe i kufizuar nga vështirësia e “shitjes” së një marrëveshjeje që nuk do të perceptohet si një fitore në vend.
“Tallje absolute”
Shprehja “tallje absolute” e përdorur nga analisti i çështjeve ndërkombëtare Alexei Naumov është karakteristike, i cili shkruan në Telegram: “Kjo është një tallje absolute. Ideja është e qartë: T’ua tregtojmë amerikanëve si një ‘kompromis’ dhe pastaj të fajësojmë Rusinë për dështimin e saj.”
Sipas botimit, zoti Putin ka këmbëngulur në dy kushte kryesore për dy vjet, tërheqjen e forcave ukrainase nga pjesa tjetër e rajoneve të Donetskut dhe Luhanskut dhe përjashtimin e pranimit të Ukrainës në NATO.
Ky qëndrim, siç raportohet, u konfirmua të premten e kaluar në konferencën vjetore maratonë për shtyp të presidentit rus, ku ai tha se Rusia mund të bënte disa “lëshime” – të cilat vlerësohet se përfshijnë braktisjen e disa territoreve të mbajtura nga Rusia në rajonet Kharkiv dhe Zaporizhia – duke e bërë të qartë se Moska mbetet e gatshme të vazhdojë luftën për të pushtuar plotësisht rajonin e Donetskut.
Plani ukrainas, siç përshkruhet, përcakton tërheqjen e forcave ruse nga rajonet e Dnipropetrovskit, Mikolajvit, Sumit dhe Kharkivit. Ai gjithashtu përcakton që Ukraina do të tërheqë trupat nga pjesë të Donetskut që do të shndërrohen në një zonë të çmilitarizuar, por vetëm me kusht që Rusia të tërhiqet nga një zonë ekuivalente toke.
Në këtë kontekst, analisti rus Georgy Bovet thuhet se beson se propozimi nuk e zgjidh problemin qendror të territoreve dhe termocentralit bërthamor të Zaporizhias, të cilat janë nën pushtimin rus, ndërsa Kievi — sipas botimit — do të preferonte ta operonte atë së bashku me Shtetet e Bashkuara. “Plani nuk ofron asnjë kompromis mbi territoret ose termocentralin bërthamor të Zaporizhias. Dështimi për të zgjidhur çështjen territoriale e bën të vështirë të shërbejë si pikënisje për një marrëveshje.”
Botimi gjithashtu citon vlerësimin se, megjithëse një pushtim në shkallë të plotë ka kosto të larta për ekonominë dhe ushtrinë e Rusisë, Kremlini beson se ka edhe më shumë për të fituar duke vazhduar luftën. Ekonomia ruse përshkruhet si më e dobëta që nga viti 2022, me norma interesi në nivele historike dhe norma rritjeje që “anojnë” drejt recesionit, por pa qenë — sipas analistëve — afër një krize që do ta detyronte Moskën të ndryshonte kursin.
Në vijën e frontit, thuhet se Rusia kontrollon rreth tre të katërtat e rajonit të Donetskut dhe se, me ritmin aktual të përparimit, do të duheshin rreth 18 muaj për të pushtuar të gjithë rajonin. Ndërkohë, Dmitry Medvedev, një zyrtar i sigurisë së linjës së ashpër dhe ish-president rus, tha të mërkurën se rreth 417,000 rekrutë kishin nënshkruar kontrata të reja për t’u bashkuar me ushtrinë ruse në vitin 2025, një shifër që raporti tha se ishte kryesisht në përputhje me vlerësimet e studiuesve të pavarur. Fluksi i vazhdueshëm i rekrutëve, shtoi ai, po i lejon Rusisë të vazhdojë luftën pavarësisht humbjeve të rënda.
Poker diplomatik
Në nivelin diplomatik, teksti argumenton se Moska ka një nxitje për të qëndruar në rrugën e negociatave për të ruajtur një marrëdhënie pune me Uashingtonin dhe për të shmangur mbajtjen e përgjegjësisë së plotë për vazhdimin e konfliktit. Përveç kësaj, pala ruse është e interesuar të vonojë sanksionet shtesë ose kufizimet e tjera nga SHBA-të , duke iu referuar sanksioneve të vendosura në tetor nga Trump ndaj kompanive ruse të naftës Rosneft dhe Lukoil, të cilat – sipas botimit – e çuan Rusinë të shiste naftë me zbritje dukshëm më të larta.
“Tërheqja dhe shtytja” rreth kushteve të një marrëveshjeje të mundshme, vihet re, mund të zgjerojë fërkimet midis Ukrainës dhe aleatëve të saj perëndimorë, pasi detajet diskutohen në kryeqytete të ndryshme.
Në Ukrainë, analisti Volodymyr Fesenko vlerësoi – në një postim në Facebook, siç raportohet – se presidenti rus nuk ka ndërmend të përfundojë luftën ose të bëjë lëshime të vogla në këtë fazë. “Putini nuk ka ndërmend t’i japë fund luftës kundër Ukrainës dhe as nuk është gati të bëjë lëshime të vogla në këtë fazë. Për Kremlinin, diskutimi i planit të paqes së Trump është thjesht një lojë taktike e luajtur me SHBA-në për të ruajtur marrëdhënie konstruktive me presidentin aktual amerikan, ndërkohë që në të njëjtën kohë shkakton fërkime dhe kontradikta midis Shteteve të Bashkuara dhe Ukrainës.”
