Kanadaja njoftoi të mërkurën se një gjykatës do të drejtojë një hetim publik nëse Kina, Rusia dhe vende të tjera, ndërhynë në zgjedhjet federale kanadeze në 2019 dhe 2021, zgjedhje në të cilat u rizgjodhën liberalët e kryeministrit, Justin Trudeau.
Ligjvënësit konservatorë të opozitës kanë kërkuar një hetim të plotë publik mbi ndërhyrjen e pretenduar kineze, që kur disa raporte u publikuan në fillim të këtij viti, duke cituar burime të inteligjencës, të cilat thanë se Kina punoi për të mbështetur liberalët dhe për të mposhtur politikanët konservatorë që konsiderohen jomiqësorë ndaj Pekinit.
Partia Demokratike e Re e opozitës kërkoi më vonë që hetimi të zgjerohet duke përfshirë edhe Rusinë, Iranin dhe Indinë.
Ministri i Sigurisë Publike Dominik LeBlank tha të enjten se gjykatësja e Gjykatës së Apelit të Quebec, Marie-Jose Houxh do të drejtojë hetimin dhe se emërimi i saj kishte mbështetjen e partive opozitare.
“Ndërhyrja e huaj në institucionet demokratike kanadeze është e papranueshme”,- tha LeBlank.
“Kina nuk është i vetmi aktor i huaj që kërkon të minojë institucionet demokratike në Kanada ose demokraci të tjera perëndimore. Kjo sfidë nuk është unike për Kanadanë.”
Një i emëruar i Trudeau në fillim të këtij viti kishte refuzuar mbajtjen e një hetimi publik mbi inteligjencën, lidhur me ndërhyrjen e supozuar të Kinës, duke ngritur akuza për mbulim nga opozita konservatore.
Ish-guvernatori i përgjithshëm Devid Xhonston, u tërhoq nga posti i tij në qershor, duke përmendur atmosferën shumë partizane rreth punës së tij.
Qeveria më pas tregoi se ishte e hapur për një hetimi të mundshëm publik dhe ftoi të gjitha palët në bisedime gjatë verës për formën e një hetimi të tillë.
LeBlank, i cili është gjithashtu ministër për institucionet demokratike, tha se hetimi do të analizojë akuzat në lidhje me Kinën, Rusinë, Iranin dhe Indinë, të lidhura me zgjedhjet federale të 2019 dhe 2021, si dhe do të raportojë deri në fund të vitit të ardhshëm.
Ai tha se hetimi do të shqyrtojë gjithashtu rrjedhën e vlerësimeve të ndërhyrjes së huaj tek vendimmarrësit e lartë të qeverisë.
Në fillim të këtij viti, Kanadaja dëboi një diplomat kinez për të cilin agjencia kanadeze e spiunazhit pretendoi se ishte përfshirë në një komplot për të frikësuar një ligjvënës konservator të opozitës dhe të afërmit e tij në Hong Kong, pasi ligjvënësi konservator kritikoi të dhënat e Pekinit për të drejtat e njeriut.
Kina më pas njoftoi dëbimin e një diplomati kanadez si hakmarrje këtë muaj. Kina përdor rregullisht kërcënime ndaj anëtarëve të familjes për të frikësuar kritikët në diasporën kineze.
Marrëdhëniet Kinë-Kanada u prishën në vitin 2018 pasi Kina arrestoi ish-diplomatin Majkëll Kovrig dhe sipërmarrësin Majkëll Spavor, menjëherë pasi Kanadaja arrestoi Meng Uanzhou, shefin financiar të gjigantit të telekomunikacionit Huauei dhe vajzën e themeluesit të kompanisë, me urdhër të autoriteteve amerikane që e akuzuan atë për mashtrim. Apnews
