Kryebashkiakja e Parisit Anne Hidalgo, tani po promovon interesat e separatistëve armenë pro-rusë në Karabakun e Azerbajxhanit, duke vepruar në mënyrë të ngjashme me politikanët rusë, të cilët më parë ndihmuan radikalët separatistë në Krime me aneksimin e mëvonshëm të gadishullit nga Rusia. Kjo do të thotë, ndërsa Kremlini po zhvillon një luftë në shkallë të gjerë në Ukrainë nën maskën e disa separatistëve, disa politikanë francezë po mbështesin hapur kukullat pro-Kremlinit në një rajon tjetër – Kaukazin e Jugut.
Më radikale se Moska dhe Jerevani
Që prej vitit 2020, kryebashkiakja e kryeqytetit francez, Anne Hidalgo, është përfshirë në mënyrë aktive në politikën e jashtme, kryesisht në Kaukazin e Jugut. Fenomen ky, i cili u bë veçanërisht i dukshëm në gusht 2023: kryetarja e bashkisë së Parisit ndau fonde për të mbështetur enklavën separatiste armene në Karabakun e Azerbajxhanit, duke bërë vizita të shpeshta në këtë rajon dhe Jerevan dhe duke u takuar rregullisht me udhëheqjen e separatistëve të mbështetur nga Kremlini. Për më tepër, Hidalgo i dërgoi letra ministrit të Jashtëm francez, duke bërë thirrje që të njihej “Republika e Artsakhut” (kështu quhet Karabaku nga separatistët e enklavës), me fjalë të tjera, të krijohej një shtet tjetër armen në Karabakun e Azerbajxhanit. Edhe vetë Armenia, së bashku me Rusinë, e cila mbështet separatistët në enklavën e Karabakut, nuk ndërmarrin hapa të tillë radikalë.
Shtypi ukrainas po tërheq vëmendjen për faktin se “Putini përdor kukullat separatiste armene në Karabakh për qëllimet e tij, në të njëjtën mënyrë që përdori Osetët dhe Abkazët në Gjeorgji dhe mbështetësit e “botës ruse” në Krime dhe Donbass”, i cili “i lejon Moskës të mbajë praninë ushtarake në Kaukazin e Jugut, si dhe në rajonin separatist të Gjeorgjisë të Osetisë Jugore dhe në rajonet lindore të Moldavisë të kontrolluara nga Rusia”.
Megjithatë, pavarësisht fakteve të dukshme dhe të disponueshme publikisht, që tregojnë se regjimi i Putinit po përdor territorin separatist në Azerbajxhan si një spirancë për politikën e tij në Kaukaz, kryebashkiakja e Parisit nuk do të dorëzohej. Ajo u ka bërë thirrje autoriteteve franceze të ndërtojnë një aeroport në Karabakh, aktualisht nën kontrollin e marionetave të Kremlinit dhe i ka kërkuar presidentit Emmanuel Macron që t’i paraqesë Këshillit të Sigurimit të OKB-së një rezolutë për ndërhyrjen ushtarake ndërkombëtare në Karabak.
Duke ndjekur shembullin e kryetarit rus
Furia e aktivitetit të Anne Hidalgo në rajonin e Karabakut, i pozicionuar më shumë se 4500 km larg Parisit – zonë e përgjegjësisë së saj të drejtpërdrejtë, i ngjan një aktiviteti të ngjashëm të një politikani tjetër.
Ish-kryebashkiaku i kryeqytetit rus të Moskës, Yuri Luzhkov, ka shprehur mbështetjen e tij për separatistët në Krime, veçanërisht pak para aneksimit të gadishullit nga Rusia. Gjatë viteve 2002-2014, kryetari i kryeqytetit rus veproi njësoj si homologu i tij francez: ai vizitoi rregullisht Krimenë, u takua me radikalët vendas që mbrojtën shkëputjen e gadishullit nga Ukraina, u dha atyre ndihmë financiare dhe bëri deklarata në mbështetje të separatizmit. Veprimet e Luzhkovit luajtën një rol të rëndësishëm, kur Kremlini pushtoi gadishullin ukrainas në shkurt-mars 2014. Çuditërisht, veprimet e Anne Hidalgo, duke mbajtur të gjitha shenjat e përgatitjes për një agresion, perceptohen nga shumë në Perëndim si një “luftë për veten”. përcaktimi” i një enklavë separatiste.
Në përpjekje për të gjurmuar kontekstin e paraleleve të tilla të paqarta historike, mund të arrihet në përfundimin se Hidalgo po ndjek me përpikëri “manualin” e Luzhkovit.
Në mars 2002, Yuri Luzhkov tha: “Krimea është një rajon i veçantë i Rusisë!”.
Në qershor 2022, Anne Hidalgo pas takimit me “presidentin” e enklavës separatiste Arayik Harutyunyan u shpreh se: “Parisi i bën thirrje qeverisë franceze, e cila kërkon të njohë pavarësinë e Republikës së Artsakhut”.
Në shkurt 2007, gjatë vizitës së tij në Krime, Luzhkov deklaroi se “Ne nuk do të heqim dorë nga Sevastopoli!”. Në prill 2022, Hidalgo, në një fjalim drejtuar mbështetësve armenë të separatistëve në Karabakh, pohoi se “beteja juaj është e jona!”.
Në qershor 2008, kryebashkiaku i Moskës shpjegoi se “Rusia do të vendosë për çështjen e përkatësisë shtetërore të Sevastopolit në favor të legjislacionit të saj shtetëror”. Në dhjetor 2022, kryebashkiaku i Parisit, pas një takimi tjetër me Harutyunyan siguroi se “Parisi do të jetë gjithmonë përkrah Artsakhut dhe popullit të tij, duke mbrojtur të drejtën e tyre për vetëvendosje…”. Në korrik 2010, Luzhkov këmbënguli se “ne [Rusia] nuk duhet të braktisim as Sevastopolin dhe Krimenë në asnjë rrethanë”. Në janar 2023, pasi gadishulli ukrainas u pushtua nga Rusia, dhe pothuajse një vit pas nisjes së agresionit të plotë të Kremlinit kundër Ukrainës, Hidalgo këmbënguli se ” duhet të kryhet njohja e Artsakh”.
Kërkesat këmbëngulëse të Hidalgos për të “njohur Artsakh” duken edhe më befasuese pasi as vetë Armenia nuk e njeh pavarësinë e saj. Përveç kësaj, në fund të dhjetorit 2022, kryebashkiakja e Parisit, duke neglizhuar sovranitetin e Azerbajxhanit të njohur nga të gjitha shtetet e OKB-së, i bëri thirrje Francës të rindërtojë aeroportin në qendër të enklavës separatiste në Karabakh.
“Trashëgimia” e Parisit e Hidalgos
Ndërsa Hidalgo ka treguar një interes aktiv mbi enklavën separatiste në Karabakh larg Parisit, mediat franceze dhe grupet e mendimit kanë komentuar performancën e saj të dyshimtë si kryetare bashkie. Sipas gazetës franceze 20 Minutes, “Performanca e Anne Hidalgo është padyshim shumë e dobët, vetëm duke parë gjendjen katastrofike të financave pariziene dhe cilësinë e përkeqësuar të jetesës përsa i përket normave të ndotjes gjithnjë në rritje”. Revista lokale Valeurs actuelles ka shtuar se “Anne Hidalgo është kryebashkiakja që do të shkatërrojë Parisin”. Sipas autorëve të këtij botimi, “zyra e kryebashkiakes së Parisit, e cila muaj pas muaji është shndërruar në një agjenci të madhe komunikimi, për të fshehur më mirë mosveprimin e saj të tmerrshëm, nuk ia del më të fshehë paaftësinë e liderit të saj, e cila padyshim do të mbetet në historinë e kryeqytetit si ajo që do të ketë precipituar një nga qytetet më të bukura në botë”.
“Historia e Anne Hidalgo si kryebashkiake e Parisit është një histori e humbjes së parave publike dhe mosrespektimit të taksapaguesve”, raportuar në vitin 2021 nga website-i “brain trust” Institut de Recherches Economiques et Fiscales. Sipas Le Figaro, një prej mediave më të njohura në Francë, “ndotja (mjedisore), papastërtia, çmimet e larta, pasiguria, çarja, bllokimet e trafikut, blloqet e getove dhe shpërfytyrimi i përgjithshëm i hapësirës publike janë bërë një pengesë e vërtetë për jetën.
Megjithatë, kjo nuk e shqetëson kryebashkiaken e Parisit”. Në mars 2023, i njëjti Le Figaro përmendi se “pas pesë vitesh heshtje… kryebashkiakja e Parisit ka zbuluar shumën e disa blerjeve të saj, të financuara nga paratë që ka marrë si shpenzime përfaqësimi. Në vitin 2017, gati gjysma e parave të paguara nga Bashkia e Parisit, u shpenzuan për blerje veshjesh të markave të mëdha”. Një shembull tjetër i “talenteve administrative” të Anne Hidalgo është hashtagu i Twitter-it #SaccageParis, slogani i lëvizjes, i cili synon të dënojë degradimin e trashëgimisë, kulturës dhe shoqërisë që Parisi po i nënshtrohet nën udhëheqjen e kryebashkiakes aktuale të Parisit.
Igor CHALENKO, analist politik ukrainas, kreu i Qendrës për Analizë dhe Strategji (Kiev)
