Henri Kichka e di se do të ketë një çmim për të paguar nëse do të rikujtonte historinë e tij: netët pa gjumë, ku tmerret e të kaluarës do të riktheheshin në mendjen e tij përsëri.
Por ai e di se ngjarja duhet të tregohet.
Henri është një nga disa burra dhe gra që i mbijetuan Aushvicit.
Kampi i vdekjeve që nazistët ndërtuan në Poloninë e pushtuar gjatë Luftës së Dytë Botërore, mund të quhet “një çarje në sipërfaqen e Tokës përmes së cilës mund të shihej ferri”.
Nëse e pyetni Henrin se si ai jetoi gjatë asaj kohe, përgjigjja e tij është e thjeshtë: “…Vendi në vetvete është vdekja”, i thotë ai BBC-së, 75 vjet pasi u lirua, përcjell Telegrafi.
Sipas tij, ju nuk kishit një emër në kamp – vetëm një numër i tatuazhuar në parakrahun tuaj.
Dhe ka një moment kur Henri papritmas thekson numrin e tij – 177789 – në gjermanisht ashtu siç i kërkohej.
“Hundertsiebenundsiebzigtausendsiebenhundertneunundachtzig, Heil Hitler!”
Henri lindi në Bruksel nga prindër që kishin ikur nga antisemitizmi në Evropën Lindore për të ndërtuar një jetë të re në Perëndim.
Kur Gjermania naziste pushtoi Belgjikën, atyre nuk u mbeti askund ku të fshiheshin.
Prindërit e Henri Kichka ishin transferuar në Belgjikë për t’i shpëtuar antisemitizmit
Në javën e parë të shtatorit 1942, ata u morën nga shtëpia e tyre në Rue Coenraets.
Ushtarët gjermanë që mbyllën rrugën në mes të natës shkuan nga ndërtesa në ndërtesë duke bërtitur: “Alle Juden raus!” (Të gjithë hebrenjtë jashtë!)
Është e vështirë të përcaktosh tani në ç’masë hebrenjtë e vendeve si Belgjika, Holanda dhe Franca e dinin fatin që i priste ata në Lindje, por Henri mund të kujtojë disa nga gratë hebreje në rrugën e tij duke u hedhur nga dritaret lart, duke vrarë veten si mënyrën e fundit të dëshpëruar për të shmangur “grumbullimin”.
Brenda një jave, familja ishte në një kolonë vagonësh bagëtish në një transport hekurudhor që shkonte për në lindje – së pari për në Gjermani dhe më pas, për fat të keq, për në Poloninë e okupuar.
Henri dhe babai i tij Josek u zbritën nga treni me burrat e tjerë në qytetin e vogël të Kosel.
Ata do të punonin si punëtorë skllevër, të destinuar të vriteshin në dhomat e gazit vetëm kur nuk ishin të nevojshëm për Rajhun e Tretë.
Gratë e familjes – nëna e Henrit, Chana, motrat e tij Bertha dhe Nicha dhe tezja e tij Esther – u morën në Aushvic, ku u futën në dhomat e gazit – menjëherë sapo arritën.
Fati i Kichkas tregon në mënyrë të përsosur qëllimin e dyfishtë të rrjetit të gjerë të kampeve të nazistëve që u përhapën në pjesën më të madhe të Evropës së okupuar.
Ishte detyra e shfarosjes së hebrenjve të Evropës – “Zgjidhja përfundimtare” e Hitlerit. Por ekzistonte edhe nevoja për të siguruar skllevër për fabrikat, minierat dhe hekurudhat në të cilat mbështetej ekonomia gjermane e luftës.
Kjo fotografi ajrore e gushtit 1944 tregon kampin e Aushvicit II (Birkenau) ndërsa vrasjet masive atje ndodhnin akoma
Është e vështirë të pyesësh Henrin të flasë për kampet – shkalla e vuajtjes ndjehet e madhe.
“Është kampi i përqendrimit i vetëm në historinë e botës ku vdiqën një milion njerëz”, thotë thjesht ai, përcjell Telegrafi.
“I vetmi, Aushvic. Ishte e tmerrshme dhe tani unë jam një nga të mbijetuarit e fundit”.
Henri Kichka ulet i rrethuar nga fëmijët e tij, nipërit dhe mbesat
Bëhet fjalë për Aushvic – një kompleks i madh strukturash të ulëta, të ngjashme, të grupuara rreth një kazerme të vjetër.
Në ditën më të ngarkuar në vitin 1944, 24,000 hebrenj hungarezë u vranë dhe trupat e tyre u futën në zjarret e furrave të ndërtuara posaçërisht për këtë gjë.
Kur njësitë e para të zbulimit të Ushtrisë së Kuqe Sovjetike arritën ndërsa ata i çuan nazistët përsëri në perëndim drejt Gjermanisë, ata gjetën Aushvicin pak a shumë të shkretë.
Rojet naziste kishin detyruar të burgosurit e uritur, nga “marshimet e vdekjes” në perëndim, drejt kampeve në Gjermani.
Karta e identitetit e vjetër e Henri Kichka tregon kohën që kaloi në kampet e përqendrimit nazist nga shtatori 1942 deri në prill 1945
Në këtë pikë, Henri Kichka, një i ri 19 vjeç, peshonte vetëm 39 kg dhe sot e kësaj dite vuan nga plagët që pësoi nga marshimi i gjatë në këmbët e thyera dhe të përgjakura nëpër borën e janarit në Evropën Lindore.
“Unë isha i vdekur 90 për qind. Unë isha skelet. Unë isha në një sanatorium me muaj dhe në spital”.
Për vite të tëra pas luftës, Henri nuk foli kurrë për atë vuajtje sikur kujtesa e tij ishte e mposhtur nga errësira.
Ai u martua, hapi një dyqan me gruan e tij dhe ndërtoi një familje: katër fëmijë, nëntë nipër dhe 14 mbesa. Njeriu që e kishte mashtruar vdekjen, tërhoqi forcën nga krijimi i një jete të re.
Ai filloi të jepte leksione edhe në shkolla.
Gjashtëdhjetë vjet pasi mbaroi lufta, Henri publikoi një kujtim të jetës së tij në kampe, që do të thotë se zëri i tij do të dëgjohet akoma kur ai të mos jetë më.
Vajza e tij, Irene, e cila e ndihmoi atë me librin, thekson rëndësinë e dëgjimit të të mbijetuarve si Henri që jetuan nëpër kapitullin më të errët të historisë ndërsa ata rrëfejnë tregimet e tyre.
“Është e nevojshme të ketë libra, filma dhe dokumentarë. Sigurisht”, thotë ajo. “Por kur e dëgjoni atë nga buzët e dikujt dhe me zërin e tyre, ajo mbetet në kokën tuaj. Ju kurrë nuk e harroni”.
