Connect with us

Show - Biz

“Dimri” po zhduket nga Lojërat Olimpike

Published

on

Skitarët që u vendosën në start për ngjarjet e Kupës së Botës të skijimit alpin në Rocky Mountains në fillim të dhjetorit hodhën sytë nëpërmjet rrezeve e diellit për të shikuar një shteg të mbuluar me borë të mjaftueshme. Dhe të prodhuar po ashtu.

Kur shikonin lart pasi arrinin në vijë të finishit, skitarët shihnin kodra ngjitur që ishin ngjyrë kafeje dhe pa borë.

Ky ishte një sinjal për skitarët që do të shkonin në Pekin për Lojërat Olimpike Dimërore që do të nisin më 4 shkurt. Është një realitet shqetësues dhe i vështirë që të pranohet nga skitarët. Në kohët e fundit është bërë varësi prodhimi i borës. Në fakt makineritë për prodhimin e borës ndihmuan në vendosjen e “dimrit” të zhdukur në Lojërat Olimpike Dimërore.

“Ndryshimi i klimës është këtu dhe po ndodh. Ne po jetojmë në të tani. Nuk është diçka që do të ndodhë në të ardhmen e largët, por po ndodh tani. Dhe kjo tashmë po shihet me zjarret në Kaliforni, përmbytjet në Evropë. Kjo nuk është aspak mirë”, thotë Travis Ganong, një 33-vjeçar nga Kalifornia që është pjesë e ekipit skitar të SHBA-së që do të paraqitet në LOD “Pekini 2022”.

Advertisement

“Me egoizëm shpresoj se do të kemi dimra më të fortë në të ardhmen. Mirëpo situata nuk po duket aspak e mirë”.

Ngrohja globale po ndryshon dhe po rrezikon sportin e skijimit dhe sportet tjera të borës, ndoshta përgjithmonë, dhe jo vetëm në nivelin elitar. Kjo prek njerëzit që thjesht duan të skijojnë për argëtim, por edhe ata që sigurojnë jetesën nga vendet që ofrojnë aktivitete të tilla. Në dhjetor Kolorado vendosi një rekord që qëndroi që nga vitet 1880 për ditët e njëpasnjëshme pa borë. Pas temperaturave të ngrohta dhe vetëm një centimetër të reshjeve të borës deri më 30 dhjetor, zjarret e shkaktuara nga era shkatërruan qindra shtëpi në këtë shtet të SHBA-së. Tetë vjetët e fundit renditen si më të nxehtat në histori për tokën, sipas dy agjencive shkencore të SHBA-së, NASA-s dhe Administratës Kombëtare të Oqeanit dhe Atmosferës.

“Akullnajat po tërhiqen. Dimri fillon më vonë dhe përfundon më shpejt”, tha John Kucera, kampioni i botës në lëshim në vitin 2009, i cili tani është trajner i ekipit alpin të Kanadasë.

Advertisement

“Për një sport si i yni ne mund ta paguajmë më shpejt se disa të tjerë mungesën e borës. Ne jemi të varur nga klima dhe moti dhe kjo dikton se çka mund të bëjmë”.

Rezultati i mungesës së borës është evident. Po bëhet gjithnjë e më e vështirë për skitarët që të gjejnë akullnaja të përshtatshme për stërvitje, kështu që ata janë të detyruar të kërkojnë vende të reja – apo edhe të shkojnë në ambiente të mbyllura. Kjo vështirëson zhvillimin e garave të Kupës së Botës. Shumë erë apo shumë borë, ose edhe pak borë, çojnë në shtyrjen ose anulimin e garave. Është më e vështirë të gjendet bora e vërtetë kudo, kështu që konkurrenca vjen gjithnjë e më shumë në borën e bërë me makinë e cila ka efektet e veta të dëmshme në mjedis.

Ndërsa shpejtësitë e mëdha, pjerrtësia dhe këndet e mprehta e përbëjnë rrezikun e vazhdueshëm në skijimin alpin, përplasjet që shkaktojnë lëndime janë gjithnjë e më të zakonshme në skijimin nordik. Kjo pasi bora e krijuar nga njerëzit prodhohet më e fortë dhe në shtresë më të hollë.

Advertisement

“Patjetër që kemi vërejtur mungesë bore gjithandej. Vendet që në dhjetor, nëntor, dikur ishin ‘tokat e çudirave të dimrit’, po i shohim me gjithnjë e më pak borë. Dhe ka disa vjet që ato nuk po kanë borë sepse nuk po bie”, tha Taylor Fletcher, i cili u rrit në Kolorado dhe do të paraqitet për herën e katërt në Lojërat Olimpike Dimërore.

Shumë skitarë pjesëmarrës të Olimpiadës Dimërore ndajnë mendimin e njëjtë me Fletcherin.

“Unë nuk jam meteorologe”, tha Marta Bassino e Italisë, fituesja e disiplinës së sllallomit të madh në Kupën e Botës vitin e shkuar. “Por unë po e shoh me sytë e mi mungesën e borës”.

Advertisement

Alexis Pinturault, fitues i tri medaljeve olimpike për Francën, insiston se në shpatet e Tignes në Alpet e vendit të tij, ku është stërvitur, “është pothuajse e pamundur të skijosh”.

Skiatarja amerikane Winter Vinecki kujton një ngjarje në Bjellorusi ku në vend të një mjedisi të përshtatshëm për sezonin ajo garoi pellgjeve me ujë.

Një studim i botuar kohët e fundit në revistën “Çështjet aktuale në turizëm” parashikoi se vetëm një nga 21 vendet e mëparshme të Lojërave Olimpike Dimërore do të ishte në gjendje të siguronte me besueshmëri kushte të drejta dhe të sigurta deri në fund të këtij shekulli. Studiuesit nga Austria, Kanadaja dhe SHBA-ja përcaktuan se vetëm tri nga 12 qytetet evropiane që kanë pritur Lojërat Dimërore do të ishin vend i besueshëm deri në vitin 2050.

Advertisement

“Një pjesë e asaj se pse bëjmë dokumente si ky është të nxjerrim mesazhin se kemi një ndikim të madh. Në po shpresojmë që të shmanget skenari më i keq i mundshëm në të cilin nuk do të kemi vende për garat me ski”, tha Daniel Scott, profesor në Universitetin e Waterloos, i cili ishte bashkautor i studimit “Ndryshimi i klimës dhe e ardhmja e Lojërave Olimpike Dimërore: perspektiva e sportistëve dhe trajnerëve”.

Komiteti Olimpik Ndërkombëtar thotë se do të detyrojë kontraktualisht nikoqirët e ardhshëm të jenë pozitivë ndaj klimës. Lojërat e Pekinit supozohet të jenë neutrale ndaj klimës; të gjitha mjediset pritet të mundësohen nga energjia e rinovueshme dhe katër sheshe patinazhi në akull do të përdorin teknologjinë natyrale të CO2 për ftohje.

Tom Johnston po mbikëqyr formimin e borës së prodhuar në shtigjet alpine në malet e Pekinit, të cilat mund të jenë të ftohta por u mungon bora e vërtetë. Ai ka shqetësimet e tij për përgatitjen e shtigjeve të skijimit.

Advertisement

“Do të ketë probleme”, tha Johnston, i cili pyet nëse datat e Lojërave të ardhshme mund të kenë nevojë të ndryshojnë. “Por unë mendoj se sporti është shqetësimi i fundit për ndryshimin e klimës, për mendimin tim, në krahasim me ushqimin”.

“Jam i shqetësuar për të ardhmen e sportit tim, por me të vërtetë shumë përtej kësaj thjesht jam e shqetësuar për të gjithë të ardhmen tonë dhe sa kohë kemi përpara se gjithçka të arrijë vërtet”, tha skitarja Mikaela Shiffrin, e cila është nga Kolorado. “Ndonjëherë mendoj seriozisht të heq dorë nga garat për arsye se është një udhëtim më pak me aeroplan. Ky do të ishte një kontribut i vogël për një çështje të madhe”.

Shiffrin dhe snouborderja amerikane Maddie Mastro thonë se kanë reduktuar konsumimin e mishit, sepse ajo industri e dëmton planetin. Vinecki rrit vetë frutat, perimet dhe barishtet e saj në një kopsht në shtëpi. Ganong e nget biçikletën në vend të makinës kur është e mundur, siç bëjnë shoku i tij i ekipit amerikan Ryan Cochran-Siegle dhe Vincent Kriechmayr, një austriak që fitoi dy medalje të arta në kampionatin botëror.

Advertisement

“Realiteti është që ne po përballemi me një klimë që është në ndryshim e sipër. Dhe me siguri se në të ardhmen do të shohim gjëra vërtet dramatike sa i përket mungesës së borës”, tha Bode Miller, i cili është rekordmen me gjashtë medalje olimpike.

Miller është një investitor dhe një fytyrë publike e “Alpine-X”, një grup që punon për të ndërtuar vende të brendshme për sportet e dëborës në të gjithë SHBA-në.

Advertisement
Continue Reading

Show - Biz

Beyoncé shpallet miliardere nga Forbes

Published

on

By

Beyoncé është shpallur miliardere nga Forbes, duke e bërë atë muzikanten e pestë që i bashkohet listës së njerëzve më të pasur në botë.

Ylli amerikan i është bashkuar një grupi elitar muzikantësh me pasuri 10-shifrore, raporton Forbes, përfshirë Taylor Swift, Rihanna, Bruce Springsteen dhe bashkëshortin e saj Jay-Z, të cilët revista e biznesit i liston si persona me një pasuri neto prej 2.5 miliardë dollarësh.

Beyoncé shpallet miliardere nga Forbes

Më herët këtë muaj, Forbes vlerësoi pasurinë neto të Beyoncé-s në 800 milionë dollarë dhe parashikoi se ajo do të kalonte pragun e miliarderes për herë të parë pas viteve të suksesit.

Turneu i saj botëror “Renaissance” në vitin 2023 fitoi gati 600 milionë dollarë, duke e bërë atë një nga ikonat më të mëdha të muzikës pop në botë, së bashku me Taylor Swift.

Beyoncé shpallet miliardere nga Forbes

Albumi i saj i vitit 2024, “Cowboy Carter”, i cili kontekstualizon rrënjët e zeza të muzikës country, u prit me vlerësime kritike dhe fitoi çmimin “Albumi i vitit” në “Grammy Awards”, hera e parë që Beyoncé fitonte çmimin prestigjioz, pavarësisht se ishte nominuar katër herë.

Beyoncé shpallet miliardere nga Forbes

Forbes vlerëson se turneu Cowboy Carter, grumbulloi një total prej më shumë se 400 milionë dollarësh në shitje biletash dhe 50 milionë dollarë të tjerë në mallra të shitura në shfaqje.

Advertisement
Continue Reading

Albania

“E-Albania” plotësisht jashtë funksionit!

Published

on

By

Prej më shumë se një jave portali qeveritar e-Albania vijon të ketë probleme në ofrimin e shërbimeve për qytetarët dhe bizneset.

Këto probleme vijojnë të shfaqen ku sërish vështirësitë hasen si për qytetarët për të aksesuar platformën, por edhe për bizneset.

Në një njoftim që shfaqet në faqen zyrtare të e-Albania vijon të shfaqet njoftimi: Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile gjatë ditës së sotme do të realizojë një operacion mirëmbajtjeje dhe përmirësimi të sistemit elektronik të saj. Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile do të realizojë operacione mirëmbajtjeje dhe përmirësimi të sistemit elektronik të saj. Ju informojmë se gjatë këtyre proçeseve mund të ketë ndërprerje të përkohshme apo ngadalësime në marrjen e të dhënave përmes ndërveprimit me Regjistrin Kombëtar të Gjendjes Civile. Kërkojmë mirëkuptimin tuaj për çdo vështirësi të mundshme që mund të haset në përdorimin e shërbimeve publike online.

Pesë ditë më parë më parë Aleanca për Profesionistët e lirë e ka ngritur në tej si problem pasi bizneset nuk arrijnë të marrin shërbime apo kryejnë pagesa.

Advertisement

Ndërsa ka renditur problemet e hasura, Aleanca kërkon sqarime të mëtejshme.

“Këto platforma janë sot infrastruktura bazë për regjistrime, deklarime, aplikime, pagesa dhe përmbushje detyrimesh ligjore. Ndërprerja e tyre, qoftë edhe e përkohshme, krijon pasiguri juridike, vonesa procedurale, rrezik penalitetesh dhe kosto shtesë për bizneset dhe profesionistët e lirë, të cilët varen pothuajse tërësisht nga shërbimet digjitale.”

Fenomeni ngre pikëpyetje jo vetëm mbi qëndrueshmërinë teknike të sistemeve, por edhe mbi menaxhimin e riskut, kapacitetet e back-up-it, komunikimin institucional dhe mekanizmat alternativë që duhet të aktivizohen në raste të tilla.

Advertisement

Në këtë kontekst, vlerësojmë të domosdoshme: transparencë më të madhe mbi shkaqet e ndërprerjeve dhe kohëzgjatjen e tyre; forcimin e sigurisë, qëndrueshmërisë dhe redundancës së sistemeve digjitale; parashikimin e procedurave alternative dhe shtyrjen automatike të afateve ligjore në raste mosfunksionimi të platformave; komunikim të qartë dhe në kohë me përdoruesit, për të shmangur pasigurinë dhe keqinterpretimet”, thuhet në ankesën e tyre”.

Jo vetëm me bizneset por portali ka shfaqur vështirësi edhe për individët, si regjistrimi i fëmijëve të porsalindur në sistem si dhe aplikimet për pajisjen me mjetin e identifikimit apo rinovimet e pasaportave.

Kjo çështje kthehet në një problem këtë periudhë fundviti teksa rikthimi i emigrantëve në atdhe është i lartë dhe i shfrytëzojnë ditët e pushimit edhe për tu marrë me dokumentacione.

Advertisement
Continue Reading

Albania

Sulmet digjitale në 2025/ Më të sofistikuara dhe më të organizuara

Published

on

By

Sulmet digjitale në Shqipëri kanë ardhur duke u sofistikuar përgjatë 12 muajve të fundit. Shpeshherë ato ndodhin në forma të fshehta, por pasojat në integritetin e të dhënave apo sigurinë e qytetarëve janë të dukshme dhe problematike.

Një monitorim i BIRN për hapësirën digjitale në Shqipëri për periudhën kohore shtator 2024-gusht 2025 identifikoi 115 shkelje në total, ku kryesojnë përmbajtjet e dëmshme dhe sjelljet kërcënuese, të ndjekura nga shkeljet e të drejtave ekonomike dhe aseteve digjitale.

Më të prekurit nga këto shkelje janë qytetarët dhe grupet e aktivistëve, ndërkohë që autorët e këtyre sulmeve janë një pjesë të paidentifikuar.

Transferimi i pothuajse të gjitha shërbimeve publike në platformën digjitale qeveritare “e-Albania” përgjatë viteve të fundit është shoqëruar jo vetëm me avantazhe për qytetarët, por edhe me rrisqe përsa i përket mbrojtjes së të dhënave të tyre personale.

Advertisement

Sipas ekspertëve, shkeljet digjitale më të rrezikshme janë përqendruar në sulmet ndaj infrastrukturave kritike të vendit, dezinformimin dhe manipulimin zgjedhor, mashtrimet financiare digjitale, si edhe sulmet online ndaj aktivistëve dhe gazetarëve.

Orkidea Xhaferaj, hulumtuese dhe drejtuese e Departamentit të Politikave Digjitale dhe Inovacionit pranë SCiDEV, i tha BIRN se prej vitesh ka një trend rritës të sulmeve kibernetike në Shqipëri, gjë që reflekton trendin global apo tranformimin digjital që po ndodh në vend.

“Sulmet ndaj infrastrukturave kritike janë më të rrezikshmet, pasi impaktojnë shërbimet publike, dhe së dyti sigurojnë akses të keqbërësve në të dhënat personale dhe sensitive të qytetarëve në masë,” i tha BIRN Orkidea Xhaferaj, duke përmendur si shembull sulmin ndaj Bashkisë Tiranë në qershor 2025, që la pa shërbim mijëra qytetarë.

Advertisement

Daniel Prroni, hulumtues pranë Institutit për Demokraci dhe Ndërmjetësim (IDM) shtoi më tej se një tjetër trend shkeljesh digjitale në 2025 konsiston pikërisht në përhapjen e dezinformimit gjatë fushatës zgjedhore të zgjedhjeve parlamentare të vitit 2025.

“Një tjetër rrezik gjatë këtij viti ka qenë përhapja e dezinformimit dhe manipulimit të informacionit, veçanërisht gjatë fushatës zgjedhore përmes përmbajtjeve të gjeneruara me AI, pa etiketime apo transparencë, dhe përdorimin të bot-eve për të amplifikuar mesazhe politike”, i tha BIRN Daniel Prroni.

Fushata zgjedhore e zgjedhjeve parlamentare të Majit 2025 u karakterizua nga një sërë shkeljesh etike në hapësirën online.

Advertisement

Edhe pse partitë kryesore të vendit nënshkruan Kodin e Etikës për Fushatën Digjitale, shumica e tyre përdorën dhe shpërndanë video të gjeneruara me Inteligjencë Artificiale që patën si efekt bullizëm kibernetik dhe dezinformim ndaj kundërshtarëve politikë.  Gjithashtu më shumë se 50 faqe të ndryshme anonime online u përdorën për propagandë politike.

Ekspertët pranojnë gjithashtu se gjatë vitit 2025 të dhënat personale dhe financiare të qytetarëve janë ndikuar ndjeshëm prej një serie sulmesh “phishing” që kanë shënjestruar financat e tyre, sulme të sofistikuara të cilat kamuflohen sikur vijnë prej institucione reale të vendit.

“Mashtrimet digjitale dhe sulmet ‘phishing’ janë bërë gjithnjë e më të vështira për t’u dalluar nga komunikimet legjitime të institucioneve apo operatorëve ekonomik legjitim përmes imitimit të domain-eve të institucioneve shtetërore dhe kompanive private”, i tha BIRN hulumtuesi i IDM, Daniel Prroni.

Advertisement

Të njëjtën gjë konfirmon edhe ekspertja Xhaferaj, sipas të cilës skemat e mashtrimit financiar kanë impakt të drejtpërdrejtë në jetën e qytetarëve.

“Shitja apo rrjedhja e të dhënave personale nga sulmet phishing ndaj qytetarëve rrit vulnerabilitetet për sulme të tjera ndaj tyre”, i tha BIRN Orkidea Xhaferaj.

Autoriteti Kombëtar i Sigurisë Kibernetike (AKSK) ka paralajmëruar disa herë qytetarët të tregohen të kujdesshëm ndaj këtyre tentativave të mashtrimit që targetojnë të dhënat dhe financat e tyre.

Advertisement

Një kategori tjetër që janë prekur nga shkeljet në sferën digjitale janë aktivistët e të drejtave të njeriut, gazetarët, apo anëtarët e komuniteteve vulnerabël, që vijojnë të jenë shënjestër e sulmeve të cilat jo pak herë konsistojnë edhe në kërcënime me jetë apo fushata linçimi që ndikojnë ndjeshëm në mirëqënien e këtyre personave.

Sipas Indeksit Botëror të Lirisë së Shtypit, Shqipëria renditet e 80 nga 180 vende, duke u theksuar se gazetarët janë viktima të akteve të indimidimit nga politikanët dhe krimi i organizuar.

Prroni i tha BIRN se këto sulme ndaj aktivistëve apo gazetarëve vijojnë të mbeten një shqetësim për lirinë e shprehjes.

Advertisement

“Kërcënimet dhe bullizmi kibernetik gjithashtu kanë përbërë një volum të lartë të shkeljeve. Qytetarët e angazhuar në publik dhe grupet e margjinalizuara janë sulmuar vazhdimisht online, shpesh nga njerëz të paidentifikuar”, tha Prroni për BIRN.

“Në thelb, këto sulme kanë synuar të krijojnë një klimë frike dhe presioni që nxit vetëcensurën e gazetarëve dhe shkurajon pjesëmarrjen e qytetarëve në jetë publike”, shtoi ai.

Ekspertët janë të mendimit se ndërgjegjësimi i qytetarëve ndaj këtyre sulmeve është hapi kyç në adresimin e kësaj situate.

Advertisement

“Ndërgjegjësimi dhe rritja e kapaciteteve të qytetarëve për phishing dhe mashtrimet online mbetet kyç për adresimin e situatës”, i tha BIRN Xhaferaj.

Ajo shtoi se edhe forcimi i kapaciteteve të mbrojtjes kibernetike vendore duhet të jetë prioritet për mbrojtjen e infrastrukturave lokale dhe të dhënave të qytetarëve.

Edhe hulumtuesi Prroni nga IDM theksoi rëndësinë e përmirësimit të legjislacionit me mekanizma më efektive hetimi kundër mashtrimeve digjitale apo harmonizimin me rregulloret e BE-së përsa i përket përdorimin të platformave digjitale.

Advertisement

“Nevojiten përmirësime thelbësore të legjislacionit kundër mashtrimeve digjitale dhe mekanizma më efektivë hetimi”, i tha BIRN Prroni.

“Gjithashtu duhet punuar për harmonizimin e akteve të BE-së që rregullojnë mjedisin digjital, posaçërisht DSA-së në lidhje me sjelljen e platformave digjitale dhe Aktin e Inteligjencës Artificiale në lidhje me përdorimin dhe përhapjen e materialeve të gjeneruara nga AI”, përfundoi  ai.

Reporter.al

Advertisement
Continue Reading

Live ALBUK TV

UK1 day ago

FOTO/ Nëna me dy fëmijët humbën jetën në një zjarr tragjik në Angli

Albania1 day ago

U kap me kokainë me vlerë 230 mijë euro, shqiptari: Mos më dënoni, më lejoni të kthehem në Shqipëri

Albania3 days ago

Shqiptari në Britani shpëton nga deportimi pasi “partnerja nuk i flet shqip”

Sports1 day ago

Ish-kampioni i botës në boks Anthony Joshua plagoset në një aksident automobilistik në Nigeri, dy persona humbin jetën

UK3 days ago

Rrëzohet aeroplani në Britani, alarm në aeroportin Southend në Londër

Albania1 day ago

Hetimet për atentatin e Rinasit, burime: Autorët pasi dogjën mjetin që përdorën në krim u larguan me ambulancë

Albania2 days ago

VIDEO/ Protesta në Vlorë për mungesën e ujit, qytetarët futen në teatrin “Petro Marko” dhe ndërpresin mbrëmjen gala të bashkisë

Kosova18 hours ago

Këta janë 10 kandidatët më të votuar në Vetëvendosjes

Albania6 hours ago

Emigrantët kthehen, por Shqipëria nuk i mban

UK2 days ago

Princi William dhe Kate Middleton vendosën vijë sigurie 9.6km rreth rezidencës së tyre të re, reagojnë banorët e zonës: Masa të tepruara dhe pa konsultim

Albania2 days ago

Anomalia e buxhetit, 2 miliardë euro shpenzime në dhjetor

Albania2 days ago

“Katolikët monitoroheshin, myslimanët përgatitnin ushqimet për ta” – si festoheshin Krishtlindjet në komunizëm në Shqipëri

Bota18 hours ago

Mijëra vetë të ekspozuar ndaj fruthit, alarm në një prej aeroporteve më të ngarkuar në botë

UK1 day ago

Spitalet paralajmëruan se kriza e kujdesit në fund të jetës kërcënon trajtimin

Bota1 day ago

Përplasjet kufitare Taxhikistan-Taleban: Çfarë fshihet pas tyre, pse ndikojnë në Kinë?

Trending