Qeveritë e Bashkimit Evropian diskutuan të enjten se si të rinovojnë vendimmarrjen dhe financat e BE-së për të qenë gati për anëtarët e rinj pasi Komisioni tha se do të propozojë shumat financiare dhe aksesin në tregun e BE për kandidatët, me qëllim për të përshpejtuar përgatitjet e tyre për anëtarësim.
Bisedimet midis ministrave të çështjeve të BE-së të 27 vendeve anëtare aktuale në qytetin spanjoll të Murcias, do të hidhnin bazat për një samit të BE-së në 5- 6 tetor.
“Zgjerimi është një nga sfidat kryesore me të cilat po përballet Bashkimi,”, tha në një konferencë shtypi pas takimit Ministri i Jashtëm spanjoll Jose Manuel Albares, vendi i të cilit mban presidencën e rradhës të BE-së. “Duhet të përgatitemi për zgjerim”.
Tetë vende aktualisht kanë statusin zyrtar të kandidatit për në BE – Turqia, Ukraina, Moldavia, Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia – ndërsa dy vende, Gjeorgjia dhe Kosova, janë vende kandidate potenciale.
Komisioneri i Zgjerimit të BE-së, Oliver Varhelyi, tha në konferencën për shtyp se BE do të bëjë reforma të brendshme, paralelisht me përgatitjet e bëra nga vendet kandidate për të përmbushur kriteret komplekse të hyrjes në BE.
Për të ndihmuar kandidatët të reformohen më shpejt, Komisioni Evropian do të paraqesë në dy javët e ardhshme një paketë masash që do t’u ofronte kandidatëve akses gradual në tregun e BE-së, si dhe para shtesë, tha Varhelyi.
Udhërrëfyesi i bisedimeve mbi përgatitjet e brendshme të BE-së është një dokument i përgatitur nga studiues francezë dhe gjermanë, i cili bën thirrje për një rishikim rrënjësor të vendimmarrjes dhe financimit të BE-së, përpara se të pranojë më shumë vende deri në një afat paraprak të vitit 2030.
VENDIMMARRJA DHE PARAJA
Vendimmarrja është thelbësore sepse BE-ja tani kërkon unanimitet mbi politikën e jashtme dhe të sigurisë, taksat, financat e BE-së, disa fusha të drejtësisë dhe punëve të brendshme, sigurimit dhe mbrojtjes sociale.
Kjo tashmë është kritikuar nga disa qeveri dhe ekspertë, si një ngadalësim thelbësor apo edhe bllokues i zhvillimit të BE-së, pasi të gjitha vendimet në këto fusha duhet të reduktohen në emëruesin më të ulët të përbashkët.
Varhelyi tha pas takimit se pavarësisht sfidave të tilla, Komisioni besonte se pranimi i anëtarëve të rinj nuk do të kërkonte ndryshime në traktatet e BE – një proces potencialisht i gjatë dhe kompleks që kërkon vetë unanimitet. BE-ja do të duhet gjithashtu të ndryshojë politikën e saj bujqësore dhe politikën rajonale dhe buxhetin evropian, nëse anëtarët e rinj do të bashkohen, thuhet në dokumentin franko-gjerman.
Politika bujqësore e BE-së do të duhet të rinovohet sepse pranimi i centralit bujqësor Ukraina do të ndryshonte në mënyrë dramatike pagesat aktuale direkte të BE-së për fermerët. Një ndryshim i ngjashëm i madh do të ndodhte me politikën rajonale të BE-së, sipas së cilës anëtarët më të varfër të BE-së marrin para për të rritur standardin e tyre të jetesës.
Fondet e bujqësisë dhe rajonale përbëjnë dy të tretat e buxhetit të BE-së, që përbën afërsisht 1% të të ardhurave kombëtare bruto të bllokut në vit. Dokumenti franko-gjermane thotë se buxheti, me vlerë rreth një trilion euro në 2021-2027, duhet të jetë më i madh — një ide shumë e kontestuar në BE.
Dokumenti, i cili polarizoi qeveritë e BE-së kur u diskutua për herë të parë në 19 shtator, thekson se disa vende në BE duhet të lejohen të krijojnë bashkëpunim më të ngushtë se të tjerët, duke formuar katër nivele të integrimit evropian. Integrimi më i thellë do të ishte në rrethin e brendshëm të ngjashëm me zonën e euros duke përdorur monedhën e përbashkët dhe zonën e udhëtimit Shengen pa pasaporta, me nivelin e dytë vetë BE-në.
Rrethi i tretë, më i madh, do të përbëhej nga anëtarë të asociuar, të cilët do të merrnin pjesë në tregun e përbashkët të BE-së për mallra dhe shërbime dhe do t’u përmbaheshin parimeve të përbashkëta të BE-së – sipas propozimit të shpallur paraprakisht nga Varhelyi. E katërta do të ishte Komuniteti Politik Evropian, një nivel i jashtëm për bashkëpunim politik pa pasur nevojë të jetë i lidhur me ligjin e BE-së. Reuters
