Ashtu si në epokat e mëhershme, ndonjëherë fatet e politikës lidhen ngushtë me ngjarje që duken personale, ndoshta jo aq publike sa një martesë aristokratësh, por pa dyshim më domethënëse për prapaskenat politike.
Në një event të tillë, së fundmi u takova me Andrew Cuomo, ish-guvernatorin e New York-ut, i cili sapo kishte pësuar një humbje të thellë në zgjedhjet paraprake të demokratëve. Ai më shpjegoi se do të kandidojë si i pavarur në zgjedhjet e nëntorit për postin e kryebashkiakut të New York-ut. Qëllimi i tij: të dëshmojë se sistemi i primareve të mbyllura po çon në rezultate që nuk përfaqësojnë ndjeshmërinë e vërtetë të elektoratit demokrat të qendrës, as edhe në një qytet progresist si New York-u.
“Duhet të neutralizojmë dëmin që partia do të pësonte në nivel kombëtar nëse do të zgjidhej dikush si Mamdani”, më tha Cuomo.
Ky është një shqetësim i gjerë që ka shpërthyer mes elitave dhe strukturave të partisë pas rezultatit befasues të javës së kaluar. Fitorja e Zohran Mamdani, një kandidat me pikëpamje të thella socialiste dhe të lidhura me krahun e majtë të Ocasio-Cortez, ka ngjallur panik. Nëse ai do të konfirmohet kryetar bashkie në zgjedhjet e nëntorit, kjo do të përbënte, sipas shumë njerëzve, një katastrofë për të ardhmen e partisë, për qytetin dhe për zgjedhjet e mesmandatit të vitit 2026. Donald Trump tashmë e ka kthyer këtë zhvillim në armë politike, duke e portretizuar Partinë Demokrate si “komuniste”.
Problemi për Cuomo është se në skenë tashmë ka hyrë Presidenti Trump, i cili sipas burimeve të informuara, synon të mbështesë një tjetër kandidat të pavarur: Eric Adams, kryebashkiaku aktual, ish-demokrat, që dikur ndodhej në pozitë të vështirë për shkak të hetimeve, por që është “shpëtuar” nga ndërhyrja e Uashingtonit dhe është rikthyer në qendër të vëmendjes pas fitores së Mamdanit dhe humbjes së Cuomo-s.
Adams, vetëm dje, në një dalje televizive të drejtpërdrejtë, miratoi një buxhet rekord prej 116 miliardë dollarësh për qytetin. Ka në anën e tij rezultate konkrete dhe fuqinë që i jep pozita.
“Pa diskutim do të votoj për Adams,” thotë një ideolog republikan i njohur. “Është i qëndrueshëm, me përvojë, dhe përfaqëson vazhdimësinë.”
Po kandidati zyrtar republikan, Curtis Silwa? Ai është një figurë e njohur për themelimin e “Guardian Angels”, një grup vullnetar kundër krimit, me pikëpamje të forta konservatore, por nuk shihet si kandidat serioz, as nga vetë Trump.
Në fakt, Trump-it do t’i interesonte shumë më tepër një fitore e Adams, një afro-amerikan i përjashtuar nga radhët e demokratëve, që triumfon në zemrën e partisë në qytetin më demokratik të SHBA-ve.
Prandaj, kjo garë për kryebashkiakun e New York-ut është kthyer në betejën më delikate dhe më e paqartë në historinë e qytetit — me ndikim të jashtëzakonshëm në skenën politike kombëtare.
Mamdani ka një ndikim të madh te të rinjtë, është orator i shkëlqyer dhe mysliman i lindur në Kampala, në Ugandë. Mesazhi i tij politik flet kryesisht për ata që mezi arrijnë të përballojnë shpenzimet mujore.
Nëna e tij ka lindur në Rourkela të Indisë, ndërsa babai, me origjinë nga Uganda, ka lindur gjithashtu në Mumbai, Indi. Mamdani ka ndërtuar bazën e tij politike në krahun militant të majtë të përfaqësuar nga Alexandria Ocasio-Cortez. Ai ka mobilizuar komunitetet myslimane dhe është zotuar publikisht se do ta arrestojë Benjamin Netanyahu-n nëse ai viziton qytetin, ndonëse SHBA-të nuk e njohin juridiksionin e Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës.
Ai ka bërë thirrje për një intifadë globale dhe ka qenë ndër themeluesit e lëvizjes pro-palestineze në universitete, që ekzistonte para sulmit të Hamasit ndaj Izraelit. Kjo lëvizje është përshkallëzuar me protesta antisemite në kampuset amerikane pas ngjarjeve të 7 tetorit dhe përgjigjes së dhunshme të Izraelit.
Mamdani gjithashtu kërkon të rrisë taksat për bizneset, ndonëse shteti tashmë ka një ndër normat më të larta tatimore në SHBA.
Me pak fjalë, për New York-un, si kryeqendër e financës botërore dhe e teknologjisë moderne (Silicon Alley), por edhe për qytetarin mesatar, fitorja e Mamdanit shihet si një katastrofë. Edhe pse është një figurë tërheqëse, i ri dhe plot energji, intervistat pas zgjedhjeve zbuluan se shumë nga mbështetësit e tij të rinj nuk ishin të njohur me platformën e tij politike.
Mamdani është vetëm 33 vjeç, deputet në parlamentin e shtetit të Nju Jorkut, por pa asnjë përvojë në drejtimin ekzekutiv. Me të në krye, receta për një valë të re të largimit të elitës nga qyteti është e përkryer. Kundër tij po formohet, vetëm një javë pas primareve, një aleancë e pazakontë që shtrihet nga krahët më tradicionalë progresistë të Partisë Demokrate, deri te republikanët centristë.
Dhe ja ku jemi: rezistenca për zgjedhjet e nëntorit ka nisur. Por a është e mundur që gara të shkojë drejt një dueli “të pavarur” mes Adams dhe Cuomo? Në fakt, jo. Sepse të dy synojnë të njëjtën bazë elektorale dhe mund të neutralizojnë njëri-tjetrin, duke përçarë atë 60% të elektoratit që, me shumë gjasë, është anti-Mamdani. Në zgjedhjet e nëntorit fiton kush merr më shumë vota, edhe nëse është vetëm shumicë relative.
Në një skenar të tillë, Mamdani mund të fitojë edhe me 31%, kundrejt 30% të Cuomo-s dhe 29% të Adams. Apo edhe më keq: mund të fitojë Silwa, kandidati republikan, një rrezik që qyteti nuk mund ta përballojë.
Pikërisht për këtë arsye, pavarësisht objektivave të tij kombëtare që mund të jenë legjitime, presioni ndaj Cuomo-s për t’u tërhequr është shumë i madh. Madje dy sindikata të mëdha që më parë e kishin mbështetur, tashmë kanë kaluar në kampin e Mamdanit.
Po vetë Partia Demokrate? Nëse Cuomo tërhiqet, a do ta pranojë me të vërtetë një fitore të Adams, një ish-demokrat tashmë i mbështetur nga Trump?
“E mira e qytetit është mbi interesat e partisë”, thotë një demokrat i qendrës.
“Adams ka mësuar si të qeverisë. Mamdani, jo. Fitorja e tij është fryt i manipulimit nga aktivistët ekstremistë të partisë.”
Në dasma, darka dhe kudo tjetër në qytet flitet vetëm për zgjedhjet për kryetar bashkie të Nju Jorkut. Dhe në këtë përzierje të rrallë ngjarjesh, që vetëm ky metropol mund t’i prodhojë, dikush më kujton personalisht ardhjen në Universitetin Columbia të Mahmood Mamdani-t, babai i Zohran, një profesor i shquar me origjinë ugandeze që më parë ka dhënë mësim në Cape Town, në Afrikën e Jugut. Ai është një teoricien i antikolonializmit dhe antisionizmit, i cili e krahason praninë izraelite në Palestinë me vazhdimësinë e kolonializmit evropian.
Nëna e Mamdanit, Mira Nair, është një regjisore indiane me famë ndërkombëtare, e nominuar për çmimin Oscar për filmin “Salaam Bombay” në vitin 1988 dhe për shumë dokumentarë të tjerë. Edhe ajo është angazhuar politikisht. Që në vitin 2013, përpara krizës aktuale, refuzoi të marrë pjesë në një festival filmash në Izrael si akt proteste.
Ata të dy i përkasin asaj elitë alternative liberale, që sipas Trump, ka përfituar nga mikpritja e Amerikës për të pushtuar universitetet me ideologji si Cancel Culture, Woke, MeToo e të tjera, të cilat Presidenti kërkon t’i çrrënjosë.
Pra, përgatituni për një maratonë të gjatë, të vështirë, e dramatike në Nju Jork, me ngjarje të papritura dhe përplasje të forta në çdo cep të debatit publik. Dhe, për fat të keq, duket se rruga drejt fitores kalon përmes kartës së vetme që funksionon sot: skajshmërisë ideologjike.
Opinion nga Mario Platero, Corriere Della Sera
