Një tajfun i dobësuar Fung-wong po kalon tani mbi Detin e Kinës Jugore dhe pritet të drejtohet drejt Tajvanit, pasi la dy të vdekur në Filipine.
Rreth 1.4 milionë banorë në Filipine ishin evakuuar paraprakisht përpara se Fung-wong të arrinte në tokë të dielën si një supertajfun, me erëra prej 185 km/orë dhe shpërthime ere prej 230 km/orë.
Ai goditi provincĂ«n Aurora nĂ« Luzon – ishullin mĂ« tĂ« populluar tĂ« vendit – nĂ« orĂ«n 21:10 sipas kohĂ«s lokale (13:10 GMT) dhe u dobĂ«sua nĂ« njĂ« tajfun disa orĂ« mĂ« vonĂ«.
Fung-wong vjen disa ditĂ« pasi stuhia e mĂ«parshme Kalmaegi la gati 200 tĂ« vdekur. Autoritetet filipinase po raportojnĂ« dĂ«me mĂ« pak tĂ« rĂ«nda se sa pritej – megjithĂ«se njĂ« numĂ«r komunitetesh janĂ« ende tĂ« izoluara nga pĂ«rmbytjet.
Në agim, erërat e shkaktuara nga tajfuni Fung-wong, të cilat kishin ulëruar gjithë natën, ishin qetësuar dhe njerëzit dolën për të parë dëmet.
Pati shumë dëme në ndërtesa, por përgatitja e mirë duket se ka parandaluar një përsëritje të viktimave të vërejtura pasi Kalmaegi goditi Filipinet qendrore javën e kaluar.
ShĂ«rbimi meteorologjik i vendit kishte paralajmĂ«ruar mĂ« parĂ« pĂ«r erĂ«ra shkatĂ«rruese dhe “rrezik tĂ« lartĂ« tĂ« stuhive qĂ« kĂ«rcĂ«nojnĂ« jetĂ«n” nga tajfuni “shumĂ« intensiv”.
Qindra fluturime u anuluan, ndërtesat u siguruan dhe banorët në zonat e ulëta dhe bregdetare u nxitën të zhvendoseshin në zona më të larta.
Në një strehë në qendër të Aurorës, prindërit sollën fëmijë të vegjël, shumë të vegjël për të kujtuar tajfunin Haiyan, i cili vrau më shumë se 6,000 njerëz kur goditi Filipinet në vitin 2013.
“Ne ndiheshim shumĂ« tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r shkak tĂ« forcĂ«s sĂ« tajfunit dhe kemi fĂ«mijĂ« tĂ« vegjĂ«l pĂ«r tĂ« cilĂ«t duhet tĂ« mendojmĂ«”, i kishte thĂ«nĂ« mĂ« parĂ« Jessa Zurbano BBC-sĂ«.
NjĂ« tjetĂ«r e evakuuar, Patry Azul, tha: “ShtĂ«pia jonĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« prej druri dhe materialesh tĂ« dobĂ«ta. Ne jetojmĂ« afĂ«r detit, kĂ«shtu qĂ« nuk ndiheshim tĂ« sigurt.”
Erërat që solli Fung-wong nuk ishin aq të forta sa në disa stuhi të mëparshme dhe fuqia e saj shkatërruese u dobësua shpejt pasi arriti në tokë.
Sipas zyrës së mbrojtjes civile u raportuan dy vdekje: një person u mbyt, ndërsa një grua tjetër u gjet e vdekur nën rrënoja në qytetin Catbalogan. Dy të tjerë u plagosën.
Megjithatë, shumë lagje janë përmbytur dhe disa prej tyre tani janë të izoluara nga pjesa tjetër e vendit, pasi rrugët dhe urat u prenë nga nivelet e larta të ujit.
Zyrtarët e Aurorës i thanë mediave lokale të hënën se katër qytete janë bllokuar.
Energjia elektrike është ndërprerë në pjesën më të madhe të ishullit kryesor të Luzonit.
Qeveria filipinase kishte shpallur gjendje katastrofe në të gjithë vendin në përgatitje për tajfunin Fung-wong dhe pas Kalmaegi-t.
Kjo u jep agjencive qeveritare më shumë fuqi për të aksesuar fondet e emergjencës dhe për të përshpejtuar shpërndarjen e mallrave dhe shërbimeve thelbësore.
Kalmaegi, një nga tajfunët më të fortë të këtij viti, la të paktën 204 të vdekur në Filipine, ndërsa më shumë se 100 janë të zhdukur.
Pesë persona vdiqën gjithashtu në Vietnam, ku erërat e forta rrëzuan pemë, shkulën çati dhe thyen dritare të mëdha.
Filipinet – tĂ« vendosura pranĂ« zonĂ«s ku formohen sistemet tropikale tĂ« motit nĂ« Oqeanin PaqĂ«sor – janĂ« njĂ« nga vendet mĂ« tĂ« prekshme nĂ« botĂ« ndaj cikloneve.
Rreth 20 ciklone tropikale formohen në atë rajon çdo vit, gjysma e të cilave ndikojnë drejtpërdrejt në vend.
Ndryshimi i klimës nuk mendohet se rrit numrin e uraganeve, tajfuneve dhe cikloneve në të gjithë botën.
MegjithatĂ«, oqeanet mĂ« tĂ« ngrohta sĂ« bashku me njĂ« atmosferĂ« mĂ« tĂ« ngrohtĂ« – tĂ« nxitura nga ndryshimet klimatike – kanĂ« potencialin t’i bĂ«jnĂ« ato qĂ« formohen edhe mĂ« intensivisht . Kjo mund tĂ« çojĂ« potencialisht nĂ« shpejtĂ«si mĂ« tĂ« larta tĂ« erĂ«s, reshje mĂ« tĂ« dendura shiu dhe njĂ« rrezik mĂ« tĂ« madh tĂ« pĂ«rmbytjeve bregdetare.
