Në një intervistë me Euronews, gjenerallejtënant i Ushtrisë Amerikane në pension, Ben Hodges, theksoi se fitorja e Ukrainës është thelbësore për prosperitetin e SHBA-së dhe stabilitetin global, mes shqetësimeve për zvogëlimin e pranisë ushtarake amerikane në Evropë.
Plani i paqes me 28 pika i hartuar javën e kaluar nga Rusia dhe SHBA-të, i cili përshkruan një propozim për t’i dhënë fund pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia, shkaktoi pasiguri, veçanërisht midis evropianëve që nuk ishin të përfshirë në proces.
Një nga pyetjet kryesore në këtë kohë është nëse Evropa mund të mbështetet ende në sistemin e bazuar në rregulla që ka formësuar sigurinë e saj për dekada, me Shtetet e Bashkuara si mbrojtëse të saj, apo nëse kjo i ka hapur derën shtytjes së mëtejshme të Rusisë për të destabilizuar fqinjësinë e saj të afërt dhe pjesën tjetër të kontinentit.
Në Konferencën e Lirisë në Berlin të këtij viti, Euronews foli me Gjeneral-Lejtnant në pension Ben Hodges, ish-komandant i Përgjithshëm i Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara për Evropën.
Ai shpjegoi pse Uashingtoni ka nevojë për Evropën dhe pse disfata e Ukrainës do të kishte pasoja negative edhe për SHBA-në.
Euronews: Në ç’mënyra do të ishte pozitive për SHBA-në fitorja përfundimtare e Ukrainës?
Gjenerali Ben Hodges: Evropa është partneri më i madh tregtar i Amerikës. Prosperiteti amerikan varet nga prosperiteti evropian. Prosperiteti evropian varet nga stabiliteti dhe siguria e Evropës, e cila po dëmtohet nga kjo luftë që filloi Rusia. Prandaj, fitorja në këtë luftë kundër agresorit rus është shumë e rëndësishme.
Për më tepër, nëse Rusia nuk ndalet në Ukrainë dhe kjo luftë vazhdon në territorin e NATO-s, mund të gjendemi në një konflikt të vërtetë kinetik me Rusinë.
Frenimi i Kinës luan gjithashtu një rol të madh: kinezët po na vëzhgojnë për të parë nëse jemi seriozë në lidhje me sovranitetin dhe të drejtën ndërkombëtare, dhe nëse jemi një partner i besueshëm.
Së fundmi, Rusia i mban në lëvizje Iranin dhe Korenë e Veriut. Nëse jeni të shqetësuar për këto dy vende, mposhtja e Rusisë më parë i lë këto të dyja të izoluara më tej, gjë që zvogëlon dëmin që mund t’i shkaktojnë Izraelit ose Koresë së Jugut.
Euronews: Çfarë mendoni nëse SHBA-të janë ende një partner i besueshëm i NATO-s?
Gjenerali Hodges: Do të thoja që po. Por, mendoj se është për të ardhur keq që njerëzit e bëjnë këtë pyetje sepse administrata Trump ka krijuar dyshime nëse SHBA-të do të reagonin.
Ky është problemi: rusët mund të bëjnë një gabim të rrezikshëm në llogaritje nëse besojnë se SHBA-të nuk duan të bëjnë asgjë përtej lëshimit të deklaratave. Ky perceptim rrit rrezikun e ndërhyrjes ruse.
Tani, ndërsa shikoj se çfarë ka bërë dhe thënë administrata gjatë dhjetë muajve të fundit, mund të shoh se përparësia numër një është hemisfera perëndimore, Amerika e Veriut dhe e Jugut.
Prioriteti i dytë: rajoni Indo-Paqësor, megjithëse kjo është kryesisht në një mënyrë ekonomike.
Prioriteti i tretë ndoshta do të jetë Lindja e Mesme. Meqenëse administrata ka një ndjenjë strategjie dhe diplomacie kryesisht transaksionale, jo të bazuar në vlera ose tradicionale, shumë gjëra kanë të bëjnë me arritjen e marrëveshjeve të biznesit.
Kjo do të thotë që Evropa është ndoshta në vendin e 4-t për sa i përket prioriteteve. Ka shumë të ngjarë të shihni një reduktim të pranisë ushtarake amerikane këtu, pasi kohët e fundit ata njoftuan një reduktim të pranisë së Ushtrisë Amerikane në Rumani .
Euronews: A prisni të ketë një reduktim të trupave edhe në Gjermani?
Gjenerali Hodges: Do të thoja se është pothuajse e pashmangshme, por nuk e di. Ata folën shumë për këtë tashmë në mandatin e Trump, por më pas, çuditërisht, numri i trupave amerikane të caktuara përgjithmonë në Gjermani u rrit gjatë mandatit të tij të parë.
Tani, mendoj se ata janë më të vendosur ta bëjnë këtë në të vërtetë. Nuk ka shumë gjëra që kemi në Evropë, veçanërisht ato që ka Ushtria Amerikane në Evropë.
Ajo që Ushtria ka në Evropë nuk është e nevojshme në Paqësor, por mund të reduktohet për të çliruar para dhe burime. Mendoj se Ushtria Amerikane në përgjithësi do të tkurret dhe një pjesë e kësaj tkurrjeje do të vijë nga Evropa.
Euronews: A mendoni se do të ketë edhe reduktime në bazat ajrore, si ajo e Ramstein?
Gjenerali Hodges: Potencialisht. Por vetë Ramstein është shumë i rëndësishëm për gjithçka që bëjmë, jo vetëm në Evropë, por edhe në Afrikë, Lindjen e Mesme.
Bazat që aleatët tanë evropianë na lejojnë të kemi për Marinën dhe Forcat Ajrore janë të rëndësishme për ne.
Edhe pse mund të imagjinoj disa, nuk është aq shumë ajo që kemi. Nëse heq diçka, po heq një aftësi.
Euronews: Gjermania po blen 35 avionë F-35 nga SHBA-të. Trump foli më parë për një ndryshim të mundshëm të këtyre avionëve luftarakë. Ky funksion nuk u konfirmua kurrë, por a krijon kjo më shumë rreziqe potenciale për Bundeswehr-in?
Gjenerali Hodges: Nuk ekziston diçka e tillë si një buton fikës . Megjithatë, ajo që është një dobësi janë përditësimet. F-35 është në thelb një kompjuter fluturues, gjë që e bën kaq të veçantë. Janë të gjitha sistemet, lidhja dhe ajo që piloti është në gjendje të arrijë përtej kuptimit tonë tradicional të asaj që bën një pilot luftarak.
Dhe kështu, nëse, për çfarëdo arsye, Shtetet e Bashkuara do të ishin të pakënaqura me një vend të caktuar që kishte F-35 , dhe Trump do të thoshte “jo më”, qeveria gjermane, qeveria britanike, holandeze dhe të gjithë të tjerët që morën ose tashmë kishin në përdorim F-35 – Finlanda, Suedia – do të ishin siguruar që të mbroheshin për të parandaluar atë lloj ndërhyrjeje. Megjithatë, mendoj se ky skenar është jashtëzakonisht i pamundur.
Nuk po them se është e pamundur, por do të isha shumë skeptik se administrata Trump do të bënte diçka të tillë, pasi nuk është e keqe vetëm politikisht, por edhe për biznesin.
Nëse nuk shihemi si të besueshëm, kjo padyshim ndikon edhe në biznes. Për këto arsye, mendoj se administrata Trump do të ngurronte të ndërmerrte ndonjë veprim që mund të kishte atë ndikim.
Euronews: Gjermania thuhet se po blen rreth 80% të armëve të saj nga Evropa dhe vetëm një përqindje të vogël nga SHBA-ja. A mund të paraqesë një ndryshim i tillë rrezik për marrëdhënien transatlantike?
Gjenerali Hodges: Vendi ku Gjermania – ose çdo komb – blen armët e veta duhet të bazohet, para së gjithash, në atë që i jep Bundeswehr-it aftësinë më të mirë.
Siç thatë edhe ju, rreth 80% e asaj që do të ketë Bundeswehr-i prodhohet kryesisht në Gjermani.
Por ka disa gjëra që Gjermania ende nuk është në gjendje – ose e gatshme – t’i prodhojë. Merrni sistemin Patriot . Gjermania ka aftësi shumë të mira mbrojtëse ajrore dhe raketore, por në kategorinë e saj, Patriot është më i miri. Pra, për momentin, ju e dëshironi atë.
Në të njëjtën kohë, të gjithë – përfshirë Shtetet e Bashkuara – po kërkojnë të zvogëlojnë dobësitë. Ne jemi shumë të prekshëm tani për shkak të kontrollit kinez mbi materialet e rralla të tokës, për shembull.
Pra, ju doni t’i zvogëloni këto dobësi, dhe mendoj se ministria e Gjermanisë dëshiron të bëjë të njëjtën gjë.
Euronews: Si një oficer ushtarak në pension, çfarë mendoni për dikë si Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth që drejton ushtrinë, veçanërisht pas fjalimit të tij ku ai kritikoi politikat e “zgjuara”, diversitetin dhe gatishmërinë fizike të trupave?
Gjenerali Hodges: Gjëja më e rëndësishme që mora nga ai prezantim ishte se u ndjeva vërtet i lehtësuar kur pashë ato qindra gra dhe burra atje – këta oficerë shumë të lartë – të ulur atje me profesionalizëm, respekt dhe qetësi.
Ata nuk lejuan që të shndërrohej në një tubim, gjë që donin Sekretari Hegseth, Sekretari i Mbrojtjes dhe Presidenti Trump. Ata u ulën dhe dëgjuan sepse ne e marrim shumë seriozisht betimin tonë ndaj Kushtetutës.
Kjo nuk është vetëm një gjë administrative; është diçka që ne e vlerësojmë vërtet. Betimi bëhet ndaj Kushtetutës, jo ndaj presidentit, edhe pse Neni 2 i Kushtetutës e emëron presidentin si komandant të përgjithshëm. Betimi ka të bëjë me mbrojtjen e vetë Kushtetutës.
Sigurisht, ata janë të vetëdijshëm se Sekretari Hegseth ka shkarkuar mjaft – pothuajse mbi një duzinë gjeneralësh dhe admiralësh – pa shkak. Kjo krijon shumë presion mbi oficerët e lartë të cilët do të duhet të kryejnë misionet që u janë caktuar nga Pentagoni. Ata gjithashtu e dinë se detyra e tyre kushtetuese është të zbatojnë urdhra të ligjshëm.
Euronews: A mendoni se shumë prej tyre do ta bëjnë këtë?
Gjenerali Hodges: Ja çfarë mendoj unë se ndodh – ose më saktë, ja çfarë di se duhet të ndodhë – dhe jam i bindur se shumica dërrmuese e bëjnë këtë: përpiqeni të parandaloni daljen e urdhrave të këqij ose të paligjshëm.
Shumë punë prapaskene ndodh kur sekretari thotë: “Do ta bëjmë këtë, këtë dhe këtë.” Është detyrë e kryetarit të Shtabit të Përbashkët të thotë: “Z. Sekretar, nuk mund ta bëjmë këtë.” Dhe ti përpiqesh ta parandalosh që kjo të dalë ndonjëherë në dritë.
Mund të thuash: “E di çfarë do të arrish. Ja një mënyrë për ta arritur këtë efekt pa bërë diçka që bie ndesh me ligjin ose ligjin ndërkombëtar.”
Është shumë e vështirë, do të jem i sinqertë me ju. Dhe administrata ndonjëherë duket e kënaqur duke bërë vetëm atë që dëshiron, duke mos e parë këtë si përparësi. Shembulli i qartë që kam në mendje janë të ashtuquajturat anije venezueliane të drogës .
Pastaj është presidenti që flet për përdorimin e qyteteve amerikane për trajnim. Ky është një problem. Nga ana tjetër, Sekretari Hegseth duket se është i vendosur t’i lërë gratë mënjanë. Ai nuk tha drejtpërdrejt “do t’i zhdukim të gjitha gratë”, por vazhdoi të theksonte standardet mashkullore.
Ushtria amerikane është e përbërë nga 20% femra për arsye praktike: së pari, sepse na duhet ajo fuqi mendore, së dyti, sepse nuk ka mjaftueshëm burra të gatshëm për të shërbyer.
Kjo nuk ka të bëjë me të qenit “e zgjuar”, por me praktikën. Por qasja e tij ka të ngjarë t’i dekurajojë gratë e reja të talentuara që të marrin në konsideratë shërbimin ushtarak për katër ose pesë vjet. Këto janë rreziqe serioze.
