Konsumi vjetor i alkoolit për frymë arriti një mesatare prej 8.5 litrash alkool të pastër në të gjitha vendet e OECD-së në vitin 2023, sipas raportit të organizatës “Health at a Glance 2025”.
Gjashtë vende të BE-së regjistruan konsum nën mesataren, me Greqinë që raportoi sasinë më të ulët, me 6.6 litra për frymë.
Në të kundërt, Rumania, Portugalia dhe Letonia kishin konsumin më të lartë, duke arritur mbi 11.5 litra në vit.
Gjatë dekadës së fundit, shumica e vendeve kanë parë një rënie të konsumit të alkoolit.
Midis viteve 2013 dhe 2023, Belgjika dhe Lituania raportuan rëniet më të mëdha të konsumit të alkoolit, me ulje prej 2.5 litrash ose më shumë.
Nga ana tjetër, rritjet më të mëdha u regjistruan në Portugali, Spanjë dhe Rumani, ku konsumi vjetor i alkoolit për frymë u rrit me dy litra ose më shumë gjatë së njëjtës periudhë.
Bashkimi Evropian është nënrajoni me konsumin më të lartë të alkoolit në botë dhe ku kanceri është tani edhe shkaku kryesor i vdekjes, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) .
Konsumi i alkoolit shoqërohet me një rrezik në rritje të disa llojeve të kancerit, duke përfshirë kancerin e gojës, fytit, mëlçisë, kolorektalit dhe kancerin e gjirit.
Në vitin 2023, 27% e personave të moshës 15 vjeç e lart konsumuan sasi të mëdha alkooli në një periudhë të shkurtër kohore të paktën çdo muaj gjatë vitit të kaluar mesatarisht në 27 vendet e OECD-së.
Greqia, Irlanda dhe Suedia raportuan normat më të larta, me më shumë se 40% të individëve që raportuan pirje të tepërt çdo muaj, ndërsa Hungaria, Sllovenia dhe Kroacia raportuan normat më të ulëta (nën 15%).
A po fillojnë njerëzit të pinë më herët?
Në të gjithë vendet e OECD-së, pjesa e 11-vjeçarëve që pinë alkool u rrit pak nga 4% në 5% mesatarisht midis viteve 2018 dhe 2022.
Mesatarisht, 5% e 11-vjeçarëve dhe 15% e 13-vjeçarëve, raportuan se kishin pirë alkool gjatë muajit të fundit.
Në BE, normat më të larta (10% ose më shumë) midis 11-vjeçarëve u vunë re në Republikën Çeke, Francë, Hungari, Bullgari dhe Rumani.
Fillimi i hershëm dhe konsumi i përsëritur i alkoolit janë shoqëruar me përkeqësim të shëndetit mendor, siç janë ankthi, rënia e funksioneve njohëse dhe konsumi më i lartë në moshë madhore, sipas raportit të OECD-së.
Numri i 15-vjeçarëve që deheshin vazhdimisht arriti një nivel rekord prej më shumë se 35% në Danimarkë, Hungari dhe Bullgari, ndërsa Portugalia regjistroi një shifër prej më pak se 10%.
A luan rol gjinia në pirjen e tepërt të alkoolit?
Prevalenca e dehjes gjatë gjithë jetës tek adoleshentët ka qenë në rënie mesatarisht në të gjitha vendet e OECD-së.
Ky trend u stabilizua tek djemtë, me 22% që u regjistrua në vitin 2019 dhe 2022, ndërsa u përmbys tek vajzat (duke u rritur nga 19% në vitin 2018 në 22% në vitin 2022).
Megjithatë, nga 25 vendet e BE-së, kishte një përqindje më të lartë djemsh sesa vajzash që raportuan se ishin dehur më shumë se një herë në jetën e tyre.
Për të adresuar konsumimin e alkoolit nga të miturit, shumë vende kanë miratuar strategji rregullatore dhe parandaluese që synojnë kufizimin e disponueshmërisë së alkoolit dhe kufizimin e marketingut të tij.
Kohët e fundit, Belgjika miratoi një Plan të ri Veprimi për Alkoolin 2023-2025, i cili synon të zvogëlojë disponueshmërinë e alkoolit.
Ligji i ri ndalon shitjen e alkoolit nëpërmjet makinave automatike shitëse, në stacionet e shërbimit përgjatë autostradave midis orës 22:00 dhe 07:00, si dhe në spitale./ Euronews.
