Ligje të reja, shumë kufizime: Qeveria vendos në kohën e Coronës për kursin që duhet ndjekur kundër pandemisë duke e anashkaluar parlamentin. Tani në Gjermani po ngrihet zëri kundër demokracisë me dekrete.
Për shumë parlamentarë gjermanë, e mërkura e javës së kaluar shënoi mbushjen e kupës. Kancelarja Merkel dhe 16 kryeministrat e landeve u takuan më 14 tetor në zyrën e kancelares për të diskutuar për masat që duhen marrë në valën e dytë të pandemisë së Coronës. Kritikat kishin të bënin pak me vendimet e marra. Parlamentarët kritikuan, mënyrën se si po shkohet deri tek vendimet: Në një rreth të ngushtë pas dyerve të mbyllura, e edhe njëherë pa pjesëmarrjen parlamentare.
Më i ashpër ishte eksperti i së drejtës dhe parlamentar socialdemokrat, Florian Post me kritikën e tij. “Prej një tre çerek viti qeveria në federatë, lande dhe komuna lëshon dekrete, që i kufizojnë liritë e njerëzve si kurrë më parë në Gjermaninë e pasluftës, kjo pa vendosur për këtë as edhe një herë një parlament i zgjedhur.” E të mendosh që kjo kritikë vjen nga politikani i një partie, pjesë e koalicionit qeverisës, SPD. Kushtetuta nuk njeh asnjë konferencë të kancelares federale dhe kryeministrave të landeve. Ajo “nuk është paraparë si organ ligjvënës”. Post kërkoi që parlamentet e zgjedhur të pyeten më në fund.
Kritika erdhën edhe nga kreu i partisë liberale, FDP, Christian Lindner. “Nuk është e mundur, që parlamenti të informohet vetëm për videomesazhin javor të zonjës Merkel dhe konferencave të shtypit për masat e Coronës. Bundestagu nuk është pjesëmarrës, megjithëse këtu bëhet fjalë për kufizime të mëdha të të drejtave bazë dhe lirive.” Edhe E Majta e Të Gjelbrit i kanë kritikuar vendimet e ekzekutivit. Parlamentarët ndjehen të degraduar nga ekzekutivi, nga federata dhe qeveritë e landeve, të shfuqizuar dhe jo të informuar.
“Parlamentet të jenë pjesë”
Politologu Klaus Stüwe nuk bën fjalë për një “demokraci me rregullore nga lart”. Por në bisedë me Deutsche Wellen eksperti i Universitetit Katolik të Eichstätt-Ingolstadt thotë se “parlamentet duhet të jenë pjesë sa më shumë të jetë e mundur”. Edhe në krizë e sidomos në krizë janë të pazëvendësueshme kundërshtia dhe kritika e parlamenteve në formën e opozitës, thotë ai. Qëndrimet kritike i ndihmojnë qeveritë të shqyrtojnë masat e tyre dhe “të gjejnë masën e duhur në luftë kundër pandemisë.
Në fillim të pandemisë u tha, se krizat janë ora e ekzekutivit, sepse duhet vepruar shpejt. Por po ashtu vlen: Parlamentet, pra legjislativi, kontrollojnë punën e qeverisë, ato propozojnë ligjet dhe deputetët përfaqësojnë vullnetin e popullit në parlament. Këtë e parashikon edhe neni 20 i kushtetutës gjermane. Kritikët e shohin pikërisht këtë të drejtë të dobësohet në krizën e Coronës.
Presidenti i Bundestagut reagon
Por jo vetëm konferenca e Merkelit me kryeministrat e landeve shkaktoi zemërim mes parlamentarëve. Së fundmi u bë e ditur, se Ministria e Shëndetësisë në një procedurë të përshpejtuar kërkon të zgjasë e forcojë kompetencat e ministrit, Jens Spahn përtej 31 marsit të vitit 2021. Drafti i ri për ligjin e mbrojtjes nga infeksionet do t’i mundësojë Spahn të lëshojë dekrete për sa kohë kjo “kërkohet për mbrojtjen e popullatës nga rrezikimi prej sëmundjeve të rënda të transmentueshme.” Drafti mundëson edhe kufizimin e udhëtimeve kombëtare e ndërkombëtare. Kritika erdhën edhe nga vetë partia e Jens, Spahn, CDU. Deputetja e CDU-së, Jana Schimke shprehet se “autorizime të tilla, dekrete të tilla që qeveria mund t’i lëshojë vetë mund të shikohen me sy shumë shumë kritik.” Politologu Stuwe shpreh mirëkuptim për zemërimin e parlamentarëve, dhe e këshillon qeverinë për “veprim të mençur” në ekuilibrin e duhur mes qeverisë dhe parlamentit.
Debati ka bërë që të ndryshojë qëndrim edhe Presidenti i Bundestagut, Wolfgang Schäuble, CDU. Ai do të ftojë parlamentin në të ardhmen më shumë në debat për masat kundër pandemisë. Për këtë i janë ofruar tani propozime grupeve parlamentare. Aty shkruhet, se “Bundestagu duhet ta bëjë më të qartë rolin e tij si ligjvënës dhe forum publik që të mënjanohet përshtypja, se luftimi i pandemisë është vetëm detyrë e ekzekutivit dhe judikativit.”
