Si çdo vit, autoritetet zvicerane atribuojnë një numër të caktuar lejesh pune, të njohura si ‘kuota’ për shtetasit jo-BE/EFTA. Sa janë caktuar për ta për vitin 2025?
Ndryshe nga homologët e tyre nga Bashkimi Evropian dhe EFTA (Norvegjia, Islanda dhe Lihtenshtajni), njerëzit nga vendet e treta nuk kanë një qasje të pakufizuar në tregun e punës të Zvicrës.
Ata duhet të plotësojnë një numër të caktuar kërkesash përpara se të lejohen të punojnë në Zvicër – më kryesorja prej tyre është të kenë aftësi të specializuara që nuk gjenden në mesin e shtetasve zviceranë ose të BE/EFTA, transmeton albinfo.ch.
Dhe, edhe atëherë, qytetarët e vendeve të treta mund të vijnë në Zvicër vetëm nëse ka një numër të mjaftueshëm kuotash në dispozicion për një vit të caktuar.
Sa do të jenë në 2025?
Duke pasur parasysh mungesën e fuqisë punëtore që prek disa sektorë, Zvicra do të mbajë të njëjtin numër lejesh për qytetarët e vendeve të treta si në vitet e mëparshme, tha Këshilli Federal.
Kjo do të thotë se deri në 8,500 punëtorë të kualifikuar nga jashtë BE-së dhe EFTA-s mund të kualifikohen për të marrë një leje pune zvicerane: 4,500 leje qëndrimi B dhe 4,000 leje afatshkurtra L.
Për më tepër, siç ka ndodhur në katër vitet e fundit, një kuotë e veçantë do të caktohet për shtetasit e Mbretërisë së Bashkuar —2100 leje B dhe 1400 L leje.
Pse qytetarët britanikë kanë një kuotë të veçantë?
Nga 1 janari 2021, njerëzit nga Britania e Madhe nuk konsiderohen më si shtetas të BE-së dhe u nënshtrohen të njëjtave rregulla si qytetarët e tjerë të kombeve të treta.
Me fjalë të tjera, ata do të “pranohen për të punuar këtu me kusht që kjo të jetë në interesin e përgjithshëm ekonomik të Zvicrës”, sipas Sekretariatit Shtetëror për Migracionin (SEM).
Autoritetet zvicerane thonë se ky sistem nuk do të vazhdojë përgjithmonë: ‘në një periudhë afatmesme’, Zvicra do të përfshijë shtetasit britanikë në grupin e përgjithshëm të vendeve të treta, megjithëse nuk ka asnjë tregues se kur do të ndodhë kjo.
Megjithatë, kjo nuk vlen për shtetasit britanikë që ishin zhvendosur në Zvicër përpara përfundimit të periudhës së tranzicionit të Brexit (31 dhjetor 2020) – ata do të ruajnë të gjitha të drejtat e tyre ekzistuese për qëndrim dhe punësim.
A konsumohen të gjitha kuotat çdo vit?
Jo, vetëm një pjesë është shpërndarë. Edhe pse Zvicra është një vend tërheqës për punësim për shkak të pagave të larta dhe cilësisë së jetës, vitet e fundit kuotat për shtetasit e vendeve të treta nuk janë përdorur plotësisht.
Në vitin 2023, për shembull, vetëm 78 për qind e lejeve të disponueshme të punës ishin atribuar nga “pishina” e përgjithshme dhe vetëm 24 për qind nga ajo e Mbretërisë së Bashkuar.
E njëjta situatë do të jetë edhe në vitin 2024, sipas shifrave zyrtare.
Një arsye, sipas Samuel Wyss, një zëdhënës i Sekretariatit Shtetëror për Migracionin (SEM), është se “pranimi i shtetasve të vendeve të treta varet nga nevojat e ekonomisë dhe punëdhënësve”.
Prandaj, “sistemi për pranimin e shtetasve të vendeve të treta në tregun zviceran të punës është i drejtuar nga kërkesa… Shumica e kërkesave të Zvicrës për punë dhe punëtorë të kualifikuar mbulohen nga punëtorët shtëpiak dhe ata nga shtetet e BE/EFTA.”
Për më tepër, një numër i aplikantëve nuk i plotësojnë kriteret e përshtatshmërisë për lejen – duke filluar nga kualifikimet profesionale të kandidatëve deri te kontributi i pamjaftueshëm që ata do të jepnin për “interesin e përgjithshëm ekonomik” të Zvicrës.
“Nëse një ose më shumë nga këto kërkesa nuk plotësohen, leja nuk do të jepet, edhe nëse ka ende kuota të disponueshme brenda numrave maksimalë vjetorë”, vuri në dukje Wyss.
