Kreu i komandës hapësinore të SHBA-së ka paralajmëruar se sjellja e Moskës në hapësirë po bëhet gjithnjë e më shumë armiqësore. Një deklaratë të tillë ai e bëri teksa ka ngritur shqetësimin në lidhje me sulmet e shpeshta në sinjalet satelitore GPS, raportoi The Times.
Gjenerali James Dickinson tha se sulmet ndaj aftësive hapësinore si GPS (sistemi i pozicionimit global), i cili përdoret për navigim, harta dhe kohë, janë bërë pjesë e jetës sonë të përditshme për njerëzit dhe kombet anembanë botës.
Forcat ruse janë akuzuar për përdorimin e sistemeve të bllokimit për të synuar sinjalet GPS në Ukrainë, me ekspertët që thonë se teknika është bërë një mjet i zakonshëm në arsenalin rus.
Burimet ushtarake ukrainase thanë se sisteme të ndryshme bllokimi ishin vendosur nga Rusia që nga fillimi i luftës dhe se ato fillimisht kishin prekur komunikimet rreth Chernihiv në Ukrainën veriore.
Teknologjia GPS, e cila luan një rol kyç në fushën e betejës, përdor satelitët për të llogaritur pozicionin e një marrësi GPS. Duke supozuar se të paktën katër nga 30 satelitët e vendosur në orbitë nga qeveria e SHBA-së kanë një vijë shikimi të papenguar ndaj marrësit, pajisja GPS mund të marrë pozicionin e sistemit në të gjitha kushtet e motit.
Përveç përdorimeve të shumta komerciale, ai përdoret për zbulimin dhe koordinatat e lëshimit të dronëve. Ndërhyrja me sinjalet GPS, nëpërmjet bllokimit ose “mashtrimit”, mund të parandalojë njerëzit, automjetet, anijet dhe avionët nga përcaktimi i vendndodhjeve të sakta, me rezultate potencialisht shkatërruese.
Trupat ruse zhvendosën pajisjet bllokuese në zonat ku trupat po grumbulloheshin përpara pushtimit, sipas një raporti mbi kërcënimet hapësinore nga Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare me qendër në Uashington. Ai tha se forcat ruse po përdornin në mënyrë aktive bllokimin e GPS dhe forma të tjera të sulmit elektronik në konfliktin në përshkallëzim në Ukrainë.
“Bllokimi i GPS-së është bërë një mjet i zakonshëm në arsenalin rus dhe ushtria ruse ka bllokuar shpesh sinjalet GPS në Ukrainë që nga viti 2014. Para se të fillonte pushtimi në shkurt Rusia po bllokonte në mënyrë aktive sinjalet GPS në të gjithë zonën”, tha grupi i ekspertëve.
Në mars dolën fotografi të një rus R-330ZH Zhitel – një stacion bllokimi GPS dhe zbulimi radio – i shkatërruar nga zjarri ukrainas. Autoritetet ukrainase kërkuan që qytetarët t’i ndihmojnë për të gjetur sistemet e fuqishme.
Bllokimi i GPS nuk ka qenë i kufizuar në Ukrainë. Në mars, autoritetet finlandeze thanë se avionët që fluturonin pranë territorit rus të Kaliningradit dhe afër kufirit lindor të Finlandës me Rusinë vunë re ndërhyrje në sinjalet e tyre GPS. Ndërhyrja filloi menjëherë pasi Presidenti Niinisto u takua me Presidentin Biden në Uashington për të diskutuar lidhjet më të ngushta midis Finlandës dhe NATO-s.
Zëvendës-Marshalli i Ajrit Paul Godfrey, komandanti i parë i Komandës Hapësinore të MB, tha dje në konferencën e Mbrojtjes Hapësirë 2022 se humbja e GPS ishte një “problem shumë, shumë i vështirë” dhe referoi në Blackett Revieë të vitit 2012, i cili paralajmëroi se një dështim në shkallë të gjerë GPS do të shkaktonte një dëm prej 1 miliard £ në ditë për ekonominë britanike.
