Shumë veteranë të luftës i kanë bërë nderimet e tyre të fundit Mbretëreshës Elizabeth II gjersa trupi i pajetë i saj po dërgohej në Westminster.
Si sovrane, ajo ishte në krye të forcave të armatosura, por “shoqërimi” i saj me ushtrinë filloi shumë më herët, në kohë lufte, raporton bbc.
Princesha Elizabeth ishte 13 vjeçare kur nisi Lufta e Dytë Botërore. Gjatë gjashtë vjetëve të konfliktit, ajo filloi të luajë rolin e saj publik si trashëgimtare e fronit, transmeton Telegrafi.
Kjo ishte një periudhë përcaktuese në jetën e mbretëreshës së ardhshme dhe me vdekjen e saj, ajo ishte kreu i fundit mbretëror që kishte shërbyer në luftë.
Në shpërthimin e luftës në vitin 1939, Familja Mbretërore – prindërit Mbreti George VI dhe Mbretëresha Elizabeth I, dhe motra Princesha Margaret – u panë si një simbol i fuqishëm i vlerave për të cilat Britania e Madhe dhe aleatët e saj po luftonin.
Në tetor të vitit 1940, ndërsa Britania po vuante më keq nga Blitz, Elizabeth mbajti fjalimin e parë televiziv.
Ajo dha një mesazh për fëmijët që ishin dërguar në Amerikën e Veriut për t’i shpëtuar bombardimeve të qyteteve britanike.
“Ne fëmijët në shtëpi jemi plot me gëzim dhe guxim”, tha ajo. “Ne po përpiqemi të bëjmë gjithçka që mundemi për të ndihmuar marinarët, ushtarët dhe aeroplanët tanë të guximshëm. Dhe ne po përpiqemi gjithashtu, të mbajmë pjesën tonë të rrezikut dhe trishtimit të luftës”, tha ajo.
Princesha dhe motra e saj ishin disa nga armët më të forta propagandistike që kishte qeveria e asaj kohe, thotë Prof. Kate Williams, autore e biografisë “Young Elizabeth”.
“Ishte me të vërtetë transmetimi i parë nën bomba i Mbretëreshës”, deklaroi ajo.
Vetë fakti që Elizabeth I dhe Margareth, të cilat vdiqën në vitin 2002, mbetën në vend ishte një nxitës i rëndësishëm moral.
Kishte sugjerime që vetë Familja Mbretërore të kërkonte siguri jashtë vendit, veçanërisht në Kanada, por Mbreti dhe Mbretëresha nuk do të kishin asgjë.
“Fëmijët nuk do të largohen nëse unë nuk largohem”, deklaroi Mbretëresha Elizabeth, më vonë “Nëna Mbretëreshë”.
“Unë nuk do të largohem nëse nuk e bën babai i tyre, dhe Mbreti nuk do të largohet nga vendi në asnjë rrethanë”, shtoi ajo.
Më e largëta që fëmijët u zhvendosën ndonjëherë ishte në Kështjellën Windsor, rreth 45 kilometra nga Londra.
“Shkuam për një fundjavë dhe qëndruam pesë vjet”, tha ajo.
Megjithatë, ata ishin mjaft afër për të parë qiellin e ndritur mbi Londër gjatë bombardimeve të rënda.
Në një rast, një bombë ra në afërsi të kështjellës ndërsa ata ishin ulur në strehën e sulmeve ajrore.
“Të gjithë u ‘ngrimë’ kur e dëgjuam”, kujtoi më vonë Princesha Margareth.
Motrave iu bashkuan në shumicën e mbrëmjeve dhe fundjavave nga prindërit e tyre dhe mësimet vazhduan me mësuesit e tyre privat.
Në Krishtlindje, për të gëzuar babanë e tyre – i cili ra në depresion nga humbjet që u shkaktuan bashkatdhetarëve dhe grave të tij – vajzat performuan pantomimë. Një vit ishte Hirushja, një vit tjetër Aladdin, me princeshat gjithmonë në rolet kryesore.
Në vitin 1944, me Mbretin veçanërisht të mërzitur nga pengesa e Betejës së Arnhemit, 18-vjeçarja Elizabeth dhe 14-vjeçarja Margareth shkruan pantomimën e tyre – Little Red Riding Boots – me ndihmën e nënës së tyre.
Tre roje në detyrë në kështjellë u thirrën si shtesë. Njëri prej tyre, Bill Davies, u kujtua më vonë se ishte i veshur me tuta.
“Performanca shkoi shkëlqyeshëm”, kujton ai dhe shtoi, “Ishte një moment përrallor. Ne e harruam luftën për një ose dy orë”.
Ndjenja kryesore e detyrës që shënoi mbretërimin e saj u jetësua në dramën e këtyre viteve.
Në vitin 1942, Princesha Elizabeth kreu angazhimin e saj të parë publik, duke inspektuar një paradë të Gardës së Grenadierëve, të cilëve ajo ishte bërë kolone nderi.
Në vitin e fundit të luftës, ajo veshi vetë një uniformë, duke iu bashkuar Shërbimit Territorial Ndihmës – ATS.
Ajo u regjistrua me numrin 230873, Subaltern i dytë Elizabeth Windsor, dhe kaloi tre javë me një grup rekrutësh të tjerë të zgjedhur me kujdes, duke mësuar rreth mekanikës bazë të motorit dhe si të drejtonte një kamion.
Thuhej se ishte hera e parë që një anëtare grua e familjes mbretërore kishte ndjekur ndonjëherë një kurs me “njerëz të tjerë”.
Tani në fund të viteve ’90, Gwen Evans stërviti së bashku me mbretëreshën e ardhshme në ATS dhe kujton Princeshën Elizabeth që merrte të njëjtin trajtim si gjithë të tjerët.
“I vetmi ndryshim ishte kur mbaruam punën në orën pesë, ne u kthyem në kazermat tona, ndërsa Elizabeth u mor dhe u dërgua në Kështjellën Windsor”, thotë ajo.
Në maj të vitit 1945, dhjetëra mijëra njerëz u mblodhën jashtë Pallatit Buckingham për të festuar Ditën e Fitores në Evropë.
Winston Churchill iu bashkua familjes mbretërore në ballkon dhe më vonë, dy princeshat dolën jashtë për t’iu bashkuar turmave.
Reklama
“Mbaj mend rreshtat e njerëzve të panjohur që lidhnin krahët dhe ecnin poshtë Whitehall-it. Të gjithë ne u përfshinë në një valë lumturie dhe lehtësimi”, kujtoi 40 vjet më vonë Mbretëresha Elizabeth II.
“Pasi kaluam Green Park, ne qëndruam jashtë dhe bërtitëm, ‘Duam Mbretin’. Mendoj se ishte një nga netët më të paharrueshme të jetës sime”, përfundoi ajo. /Telegrafi/
