Nga Rajmond Kola VOA
Arkeologët janë rikthyer në Luginën e Drinos në Gjirokastër për zbulime të reja në qytetet antike.
Në Parkun e Antigonesë gërmimet këtë vit po kryhen në qendrën e qytetit ku janë zbuluar banesa të reja.
Sipas arkelogëve fushata e kërkimeve synon përgatitjen e një harte të plotë arkeologjike në funksion të turizmit.
Në Luginën e Drinos në Gjirokastër, ku ndodhen rreth 20 qytete dhe vendbanime antike, arkeologë shqiptarë dhe italianë janë rikthyer për zbulime të reja.
Kërkimet këtë vit përqëndrohen në parkun Arkeologjik të Antigonesë, vendbanimi më i rëndësishëm antik i Luginës së Drinos.
Arkeologia Sabina Veseli thotë se po gërmohet në sheshin publik të qytetit ku janë bërë edhe zbulimet e para.
“Gërmohet shumë afër Agorasë dhe po gërmohet dhe në sektorin e banesave ku gërmimët kanë nisur që vitin e shkuar. Në zoën e banesave gërmojmë në shtëpinë e monedhave ku janë zbuluar disa mjedise të reja të cilat nuk ishin zbuluar gjatë gërmimeve paraprake.”
Zonja Veseli thotë më tej se gërmimet synojnë për të kuptuar si ka funsionuar qyteti.
“Synojmë të kuptojmë si ka funksionuar qyteti, si funksionon urbanistika e këtij qyteti.Fokusohemi në sheshin publik të qytetit , në Agoranë, për të parë nëse ka monumente të tjera përvec shëtitores dhe synojmë të shohim si zhvillohej urbansitka rezidenciale e banimit në Antigone”.
Arkeologët shqiptarë po punojnë së bashku me arkeologët italianë në kuadër të një marrëveshje, që ka hyrë në vitin e tretë, mes Universitetit të Maceratës në Itali dhe Institutit shqiptar të Arkeologjisë.
Arkeologu italian Roberto Perna flet për kërkimet e sivjetshme.
Jemi duke punuar si në hapësirën publike dhe atë private dhe kjo është pjesë e një projekti ambicioz që e kemi nisur 15 vite më parë në bashkëpunim me Institutin shqiptar të Arkeologjise për të sjellë të dhëna historike për gjithë territorin e luginës së Drinos. Gërmojmë në Antigone jo vetëm për të zbuluar Antigonenë por edhe për të kuptuar si ishte jeta në gjithë luginën. Në vitin 2016 realizuam gërmime të rëndësishme dhe në Teatrin e Adrianopolit, këtu pranë.
Gërmimet arkeologjike po tërheqin edhe këte grupe studentësh nga Shqipëria dhe Italia.
Arkeologia Sabina Veseli thotë se studentët vijnë kryesisht nga Universiteti i Tiranës dhe kjo është mjaft e dobishme për ta.
Së pari studentët e kuptojnë se sa i rëndësishëm është kërkimi në terren, së dyti vënë në jetë praktikë ato që aknë mësuar në teori dhe së treti studentët ajnë ata që do të jenë arkeologët e ardhshëm.
Zbulimet arkeologjike këtë vit shërbejnë si një mbështetje për turizmin pasi Antigonea është një nga sitet arkeoelogjike më të vizitura në Qarkune Gjirokastrës.
Drejtori i Parkut arkeologjik Shkëlqim Guce thotë se synimi është të ketë aktivitete gjithëvjetore për të tërhequr interesimin, si të vizitorëve vendas edhe të huaj.
Po bëjmë përpjekje që në të gjitha stinët të kemi aktivitete promovuese. Janë aktivitete të mirëfillta që realizohen në park si “Stoilitë e Antigonesë” që i kushtohet etnografisë së zonës , “Zonjat e rruazava” që u kushohet prodhimeve artizanale të grave, “Miqtë e Antigonesë” me histori , arkeologji dhe folklor. Baza kryesore e punës sonë vijon të mbetet mirëmbajtja dhe mbrojtja e monumenteve.
Antigonea, një qytet që u krijua nga mbreti Pirro për nder të gruas së tij Antigonës jetoi më pak se dy shekuj pasi u dogj nga romakët.
Arkeologët besojnë se muret rrethuese të qytetit antik u ndërtuan në shek. III Para Krishtit ndërsa nuk përjashtojnë hipotezën që në atë vend të ketë pasur një vendbanim më të hershëm.
Antigonea ndodhet rreth 15 kilometër larg qytetit të Gjriokastrës, ku zona antike e zbuluar tashmë, zë një sipërfaqe prej 45 ha, ndërsa territori i parkut arkeologjik është mbi 90 hektarë.
Monumentet kombinohen me natyrën dhe me rreth një mijë lisa që shtrihen përgjatatë gjtihë qytetit antik.
